هویت و سیاست هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران



چاپ نخست: دی ماه 13۹۰

شابک: ۶ ـ ۱۶۵ ـ ۵۲۶ ـ ۹۶۴ ـ ۹۷۸

قیمت: ۷۲۰۰ تومان
 
هویت و سیاست هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران
 
مؤلف: دکتر الهام رسولی ثانی‌آبادی
انتشارات موسسه ابرار معاصر تهران، کتاب تخصصی
کد بازیابی در کتابخانه دیجیتالی دید: DB50E87
 
 
یکی از مهمترین بخش‎های سیاست خارجی دولت جمهوری اسلامی ایران، سیاست هسته‌ای کشور است که در واقع نوع این سیاست را کنشی معین می‎کند که دولت جمهوری اسلامی ایران از خود به‌عنوان برونداد در قبال دروندادها و تقاضای محیطی جامعه بین‎الملل بروز می‎دهد. بنابراین، شناخت این سیاست و عوامل تکوینی و علّی به‌وجودآورنده آن یکی از مهمترین مسائلی است که هر تجزیه و تحلیلگر سیاست خارجی و نظریه‌پرداز روابط بین‌الملل و علوم سیاسی بایستی به آن بپردازد.

از سوی دیگر، با مروری بر ادبیات و آثار موجود درباره برنامه هسته‎ای دولت جمهوری اسلامی ایران، چه آثار منتشرشده در سطح داخل و چه آثار انتشاریافته توسط تحلیلگران خارجی و عمدتاً غربی، می‎توان اینگونه بیان کرد که در کنار آثار تاریخ‌محور، پیامدمحور، حقوق‌محور و راه‌حل‌محور فقط بخشی از این آثار مبنای تحلیل خود را بر روی خاستگاه و یا انگیزه دولت جمهوری اسلامی ایران از فعالیت‎های هسته‎ای قرار داده‌اند. خود این آثار نیز عمدتاً به دو بخش مهم تحلیلهای اقتصادمحور ملهم از نظریات لیبرالیستی و تحلیلهای امنیت‌محور ملهم از نظریات واقع‌گرایانه و نوواقع‌گرایانه روابط بین‌الملل تقسیم میشوند و عمدتاً بدون توجه به ساختارهای معنایی و انگاره‎ای و با در نظر گرفتن دولت جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کنشگر عقلانی صرف، برای این دولت منافع مادی از پیش تعیین‌شده‌ای را تعریف کرده و سیاست هسته‎ای کشور را نیز در همین راستا تبیین می‎نمایند. این در حالی است که به‌نظر میرسد در تبیین سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در قبال جامعه بین‌الملل بایستی در کنار این دو رویکرد به رویکرد سومی هم توجه کرد؛ رویکردی که برخلاف دو رویکرد اول در شکل‌دهی به سیاست هسته‌ای دولت ایران جنبه علی نداشته و کاملاً تکوینی و قوام‌دهنده به این سیاست است. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش آن است که با اتخاذ دیدگاهی معناگرا و متمرکز بر هویتی که این کشور برای خود تعریف کرده است، به بحث در مورد اصلی‎ترین دلیل سیاست مقاومت‌جویانه و سازش‌ناپذیر جمهوری اسلامی ایران در زمینه هسته‎ای علیرغم وجود فشارهای بین‎المللی بپردازد.


به‌لحاظ سازماندهی این کتاب شامل پنج فصل است که فصل اول به بررسی سیاست جمهوری اسلامی ایران در حوزه هسته‎ای اختصاص دارد، فصل دوم به بررسی فرضیه رقیب این پژوهش یعنی «ایجاد بازدارندگی منطقه‎ای و سازش‎ناپذیری در سیاست هسته‎ای جمهوری اسلامی ایران» می‎پردازد. فصل سوم شامل چهارچوب نظری فرضیه اصلی یعنی «هویت نظام جمهوری اسلامی ایران و سازش‎ناپذیری در سیاست هسته‎ای» است و دیدگاه نظریه سازه‎انگارانه روابط بین‎الملل را به تجزیه و تحلیل سیاست خارجی دولت‎ها در نظام بین‎الملل مورد واکاوی قرار می‎دهد. فصل چهارم شامل بررسی مبانی هویتی نظام جمهوری اسلامی ایران در سطح داخلی است و فصل پنجم نیز که فصل پایانی کتاب را به خود اختصاص می‎دهد، به‌طور خاص به چگونگی شکل‎گیری سیاست هسته‎ای جمهوری اسلامی ایران از منظر هویت این نظام و مبانی معنایی قوام‌دهنده به آن می‎پردازد.


امید است که انتشار این اثر بتواند بخشی از خلأ ادبیات موجود در باب سیاست هسته‎ای دولت جمهوری اسلامی ایران را برطرف نموده، به غنای این ادبیات بیش از پیش کمک کرده و همچنین بتواند درک سیاستگذاران و تجزیه و تحلیلگران سیاست خارجی چه در سطح داخلی و چه در سطح بین‌المللی را از چرایی و چگونگی این سیاست بیش از پیش افزایش دهد.