کتاب آسیا ۲(ویژه بحران‌های آسیا)
|
 |
|
چاپ نخست: تیر ماه ۱۳۸۳ |
|
شابک: xـ۹۶ ـ ۵۹۱۰ ـ ۹۶۴ |
|
قیمت: ۱۸۰۰ تومان |
کتاب آسیا ۲(ویژه بحران‌های آسیا)
نظارت و تدوین: حسین نوروزی
انتشارات موسسه ابرار معاصر تهران، کتاب منطقه‌ای
قارة پهناور آسیا، پرجمعیت‌ترین و متنوع‌ترین اقلیم جهان، دارای مشکلات، معضلات و بحران‌های خاص خود است. شایان ذکر است که در شرایط امروزین بین‌المللی برخی مشکلات و بحران‌ها از چارچوب مرزهای داخلی و ملی فراتر می‌رود و دامنة منطقه‌ای و جهانی به خود می‌گیرد. آسیا هم به نوبة خود با مشکلات و بحران‌های متعددی درگیر است که در امور داخلی، روابط دوجانبه، منطقه‌ای و چندجانبة کشورها نمود پیدا میکند. ارتباط و پیچیدگی امور سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، روانی و امنیتی نیز به‌طور روزافزون رو به گسترش است. از آنجا که حسن ادارة امور ملی و بین‌المللی مستلزم شناسایی، مطالعه و وقوف بر ابعاد پیدا و پنهان، نقاط ضعف و قوت و امکانات و نیازهاست؛ لذا پژوهشگران مسائل آسیا بر آن شدند که به‌عنوان درآمدی بر بحران‌ها، مشکلات و مسائل حاد این قاره، هر یک بنا بر علاقة خویش، موضوع خاصی را مورد بررسی قرار دهند و مقالاتی را در یک مجموعه تدوین نمایند.
وضعیت پشتون‌ها، جایگاه و ملاحظات این قوم برجستة افغانی همراه با ارتباط آنها در ملاحظات سیاست داخلی افغانستان و به‌ویژه خط دیوراند حائز اهمیت است. اختلافات مرزی و ارضی بین افغانستان و پاکستان، سوابق این مصالحه و ابعاد سیاسی و امنیتی آن، یکی از دغدغه‌های خاطر دولتمردان افغانی است که جزئیات مربوط به آن در اولین مقاله آمده است.
بحران هسته‌ای و رقابت‌های هند و پاکستان از جنبه‌های تاریخی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی قابل تأمل است و همچنین زمینه‌های دستیابی هر یک از این دو کشور به سلاح‌های هسته‌ای و انگیزه‌ها و اهداف آن دو نه‌تنها به دو کشور بلکه به کشورهای منطقه و حتی خارج از منطقه ارتباط دارد. مقالة دوم به تفصیل این موضوع را مورد بررسی قرار داده است.
تأمل در احوال زنان افغانی بازتابی است از نهضت دفاع از حقوق زنان در جهان که با ظهور حکومت طالبان وارد مرحلة جدیدی شد. طرز نگرش به زنان، جایگاه و نقش آنها در جامعه افغانستان در دوره‌های مختلف حکومتی نیز در مقاله‌ای دیگر بررسی شده است.
علت عدم انسجام و همگرایی منطقه‌ای و قاره‌ای آسیا نسبت به قارة اروپا و عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر همگرایی و یا واگرایی در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و جهانی که آسیا نیز بنا بر شرایط خاص خود تحت‌تأثیر آن است، محور مقاله بعدی را تشکیل می‌دهد.
تولد و کارکرد کشوری مانند کرة شمالی تداعی کنندة درگیری مجموعه عوامل ذهنی و عینی، ارتباط سطوح کارگزار و ساختار است. فروپاشی حامی بزرگ (شوروی) تحول بنیادین در برنامه‌ها و سیاست‌های برادر بزرگ (چین) و ناکارآمدی سیاسی ـ اقتصادی در کرة شمالی، چند سالی است که این سرزمین را درگیر بحران انسانی ساخته است. مقالة مربوط به این موضوع زمینه‌ها، ابعاد و آثار این بحران ملی را تبیین و تشریح میکند.
بحران قومی ـ نژادی در سریلانکا، موضوع یکی دیگر از مقالات را به خود اختصاص داده است. طرز تلقی هر یک از اقوام از خود و سایر اقوام، جایگاه، سوابق و امکانات مادی، موجبات درگیری و تنش‌های مداومی را فراهم کرده و باعث جنگ‌های داخلی و حرکت‌های جدایی‌طلبانه با حکومت آن کشور شده است که برای حل آن، میانجیگران بین‌المللی نیز در تلاش و تکاپو هستند. به هر حال، هر یک از این اقوام خواستار سهم عادلانة خود از قدرت و ثروت در این کشورند.
دو مقالة دیگر این مجموعه هم به مسائل مختلف در روابط دوجانبة چین و ایالات متحدة آمریکا اختصاص دارد. روابط این دو کشور پس از انقلاب کمونیستی ۱۹۴۹، فراز و نشیب‌های مختلفی داشته است. مقتضیات زمان جنگ سرد از یک طرف و شرایط هر یک از دو کشور از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی باعث شد که الگوهای رفتاری مختلفی از تعارض، همکاری و رقابت بین آنها بروز کند. روابط این دو قدرت بزرگ بر مسائل شرق آسیا و حتی امور جهانی نیز اثراتی دربردارد. رقابت‌های نظامی ـ تکنولوژیک، همکاری و رقابت در عرصة اقتصادی و بازرگانی، همکاری در کلوپ‌ها و نهادهای سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی و تضاد بر سر امور فرهنگی به‌ویژه مسائل حقوق بشر، بر پیچیدگی امور می‌افزاید. تحولات پس از پایان جنگ سرد و روندهای جدید پس از حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، روابط دوجانبه این کشورها را وارد مرحلة جدیدی کرده است. هر یک از این مقالات با توجه به تمرکز و تأکیدات خاص خود، گوشه‌هایی از این مسائل را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهند.
وضعیت پشتون‌ها، جایگاه و ملاحظات این قوم برجستة افغانی همراه با ارتباط آنها در ملاحظات سیاست داخلی افغانستان و به‌ویژه خط دیوراند حائز اهمیت است. اختلافات مرزی و ارضی بین افغانستان و پاکستان، سوابق این مصالحه و ابعاد سیاسی و امنیتی آن، یکی از دغدغه‌های خاطر دولتمردان افغانی است که جزئیات مربوط به آن در اولین مقاله آمده است.
بحران هسته‌ای و رقابت‌های هند و پاکستان از جنبه‌های تاریخی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی قابل تأمل است و همچنین زمینه‌های دستیابی هر یک از این دو کشور به سلاح‌های هسته‌ای و انگیزه‌ها و اهداف آن دو نه‌تنها به دو کشور بلکه به کشورهای منطقه و حتی خارج از منطقه ارتباط دارد. مقالة دوم به تفصیل این موضوع را مورد بررسی قرار داده است.
تأمل در احوال زنان افغانی بازتابی است از نهضت دفاع از حقوق زنان در جهان که با ظهور حکومت طالبان وارد مرحلة جدیدی شد. طرز نگرش به زنان، جایگاه و نقش آنها در جامعه افغانستان در دوره‌های مختلف حکومتی نیز در مقاله‌ای دیگر بررسی شده است.
علت عدم انسجام و همگرایی منطقه‌ای و قاره‌ای آسیا نسبت به قارة اروپا و عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر همگرایی و یا واگرایی در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و جهانی که آسیا نیز بنا بر شرایط خاص خود تحت‌تأثیر آن است، محور مقاله بعدی را تشکیل می‌دهد.
تولد و کارکرد کشوری مانند کرة شمالی تداعی کنندة درگیری مجموعه عوامل ذهنی و عینی، ارتباط سطوح کارگزار و ساختار است. فروپاشی حامی بزرگ (شوروی) تحول بنیادین در برنامه‌ها و سیاست‌های برادر بزرگ (چین) و ناکارآمدی سیاسی ـ اقتصادی در کرة شمالی، چند سالی است که این سرزمین را درگیر بحران انسانی ساخته است. مقالة مربوط به این موضوع زمینه‌ها، ابعاد و آثار این بحران ملی را تبیین و تشریح میکند.
بحران قومی ـ نژادی در سریلانکا، موضوع یکی دیگر از مقالات را به خود اختصاص داده است. طرز تلقی هر یک از اقوام از خود و سایر اقوام، جایگاه، سوابق و امکانات مادی، موجبات درگیری و تنش‌های مداومی را فراهم کرده و باعث جنگ‌های داخلی و حرکت‌های جدایی‌طلبانه با حکومت آن کشور شده است که برای حل آن، میانجیگران بین‌المللی نیز در تلاش و تکاپو هستند. به هر حال، هر یک از این اقوام خواستار سهم عادلانة خود از قدرت و ثروت در این کشورند.
دو مقالة دیگر این مجموعه هم به مسائل مختلف در روابط دوجانبة چین و ایالات متحدة آمریکا اختصاص دارد. روابط این دو کشور پس از انقلاب کمونیستی ۱۹۴۹، فراز و نشیب‌های مختلفی داشته است. مقتضیات زمان جنگ سرد از یک طرف و شرایط هر یک از دو کشور از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی باعث شد که الگوهای رفتاری مختلفی از تعارض، همکاری و رقابت بین آنها بروز کند. روابط این دو قدرت بزرگ بر مسائل شرق آسیا و حتی امور جهانی نیز اثراتی دربردارد. رقابت‌های نظامی ـ تکنولوژیک، همکاری و رقابت در عرصة اقتصادی و بازرگانی، همکاری در کلوپ‌ها و نهادهای سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی و تضاد بر سر امور فرهنگی به‌ویژه مسائل حقوق بشر، بر پیچیدگی امور می‌افزاید. تحولات پس از پایان جنگ سرد و روندهای جدید پس از حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، روابط دوجانبه این کشورها را وارد مرحلة جدیدی کرده است. هر یک از این مقالات با توجه به تمرکز و تأکیدات خاص خود، گوشه‌هایی از این مسائل را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهند.
نظر شما