نقش قدرت نظامی امارات متحده عربی در ماجراجوییهای آن
نقش قدرت نظامی امارات متحده عربی در ماجراجوییهای آن
سهشنبه 10 مرداد 1396
سهشنبه 10 مرداد 1396
امارات متحده عربی با مشارکت نظامی فعال در تهاجم به یمن، حضور نظامی در بحرین، حضور نظامی در قالب نیروهای حافظ صلح در کوزوو، مالی و افغانستان و همینطور دیپلماسی فعال برای تحتفشار قرار دادن قطر، نشان داده که بهدنبال نقشآفرینی بیشتر در تحولات شبهجزیره عربستان و خلیج فارس است که این امر دارای زمینههای مختلف سیاسی، امنیتی و نظامی است که در این مطلب سعی میشود به زمینههای نظامی آن پرداخته شود.
با اتحاد هفت امارت ابوظبی، دبی، شارجه، عجمان، فجیره، راسالخیمه و امالقوین، با محوریت ابوظبی و دبی در 1971 کشور امارات متحده عربی شکل گرفت؛ اما هریک از امارتها ارتش خود را حفظ کردند تا اینکه در ششم می 1976، براساس توافق میان امارتهای هفتگانه، ارتش واحد این کشور تشکیل شد. بعد از سرازیر شدن درآمدهای نفتی و همچنین موفقیتهای تجاری دبی، حاکمان این کشور در سال 1991 به فکر توسعه ارتش افتادند و در این راستا اقدام به جذب نیروی انسانی و خریدهای تسلیحاتی کردند.
امارات متحده عربی با اتخاذ استراتژی تنوعبخشی، خریدهای تسلیحاتی را از کشورهای مختلف همچون کشورهای ایالاتمتحده آمریکا، انگلستان، روسیه، آلمان، فرانسه، ترکیه، اوکراین و آفریقای جنوبی انجام داد تا مانع از وابستگی یکسویه به یک کشور شود در همین راستا شاهد این امر هستیم که در تسلیحات و تجهیزات نظامی مورد استفاده در نیروهای هوایی، زمینی و دریایی این استراتژی دنبال شده است، برای مثال:
- ایالاتمتحده آمریکا: جنگندههای پیشرفته اف 16، هواپیماهای ترابری بوئینگ سی ـ ۱۷، لاکهید سی ـ ۱۳۰، بالگردهای ایاچ ـ ۶۴ آپاچی، سیاچ ـ ۴۷ شینوک، یواچ ـ۶۰ بلک هاوک، سامانههای دفاع موشکی پاتریوت و تاد، موشک زمین به زمین 140 ام جی ام، نفربرهای اشکوش ام، مکسپرو و بی ای ایی کایمن، کشتی ترابری اچاسوی ـ ۲ تیلور؛
ـ فرانسه: جنگنده میراژ 2000، بالگردهای سوپر پوما و پتنر ای اس، تانک لکرک و نفربر پنهارد ام 3؛
ـ روسیه: سامانههای دفاع موشکی پانتسیر اس 1، نفربر زرهی بیامپی-۳؛
ـ انگلستان: تانک افوی ۱۰۱ اسکورپیون و هواپیماهای آموزشی و ناوچههای آبخاکی؛
ـ ترکیه: نفربر زرهی اف سی وی 3؛
ـ اتحادیه اروپا: ایرباس ای ۳۳۰ امآرتیتی؛
ـ رومانی: بالگرد پوما آیایآر ۳۳۰؛
ـ آفریقا جنوبی: توپهای خودکششی هاوتزر دانیل جی 6.
ازسویدیگر، امارات متحده عربی در سالهای اخیر تلاش زیادی برای تولید و مونتاژ صنایع نظامی از طریق شانزده شرکت زیرمجموعه شرکت مادر صنایع نظامی امارات (ادیک) داشته است بهطوریکه در چند سال اخیر اقدام به تأمین برخی از نیازهای ارتش امارات متحده عربی کرده و اخیراً نیز به صادرات برخی از تجهیزات نظامی به کشورهای مختلف همچون کویت، روسیه و مصر در پیش گرفته است که برخی از تسلیحات و تجهیزات عبارتاند از:
1. نفربر زرهی انیگاما؛
2. توپخانه راکتی جوبیرا؛
3. انواع تفنگهای کمری و جنگی؛
4. ناوچههای موشکانداز با همکاری ایتالیا و فرانسه؛
5. انواع پهپاد.
از دیگر فعالیتهای امارات متحده عربی درزمینه نظامی برگزاری نمایشگاههای بینالمللی تجهیزات نظامی به نام آیدکس در ابوظبی و نمایشگاه صنایع هوایی جهان در دبی است که این دو نمایشگاه از جایگاه ویژهای در عرصه بینالمللی برخوردار هستند. با توجه نوع توسعه نظامی امارات متحده عربی در حوزههای هوایی، ترابری و موشکی بهنظر میرسد سران این کشور منافع امنیتی خود را دورتر از مرزهای خود تعریف کردهاند و تلاش برای تأسیس پایگاه نظامی در کشور جیبوتی دراینراستا است.
درمورد قدرت نظامی امارات متحده عربی میتوان گفت اگرچه این کشور با نزدیک به یکصدهزار نیروی انسانی و تجهیزات و تسلیحات نظامی پیشرفته خریداری و تولید شده به یکی از ارتشهای قدرتمند غرب آسیا تبدیل شده است؛ اما تردیدهای جدی نیز نسبت به آن وجود دارد که بخشی از آن عبارتاند از:
1. عدم تناسب کارآمدی نظامی با تجهیزات نظامی: ارتش امارات متحده عربی با توجه به تجهیزات نظامی در اختیارش از کارآمدی خاصی در عملیاتهای واقعی برخوردار نبوده است که شاهد این مدعا دو سال حضور نظامی در یمن است که حاصل آن با اهداف تعیین شده ابتدای عملیات فاصله زیادی دارد.
2. نقش پررنگ عناصر و نظامیان خارجی: یکی از مشکلات اساسی ارتش امارات متحده عربی نقش پررنگ مستشاران و متخصصان و حتی نیروهای عملیاتی خارجی در آن است که این امر یکی از نقص های اساسی این ارتش است؛ زیرا در زمانهای بحران جدی این نیروهای بومی هستند که کارآمدی بیشتری دارند.
3. بومی نبودن صنایع نظامی: به عقیده برخی از کارشناسان صنایع نظامی، تولیدات نظامی امارات متحده عربی بیشتر تولیدات شرکتهای اسلحه سازی خارجی است که با توجه به رانتهای دولت این کشور برخی از تجهیزات خود را با نام امارات متحده عربی تولید می کنند و در حقیقت این منافع شرکت تسلیحاتی را تأمین میکند و برای این کشور جز هزینهسازی نیست.
تجهیز ارتش امارات متحده عربی برای موازنه سازی علیه جمهوری اسلامی ایران، همسویی با عربستان سعودی در اقدامات ضد ایرانی و تلاش های مقامات، دیپلماتها و لابی وابسته به امارات متحده عربی در ایجاد ایرانهراسی نشانه سطح بالای رقابت منطقهای این کشور با جمهوری اسلامی ایران است که این امر نیازمند اقدام جدی جمهوری اسلامی ایران درقبال آن است.
جمهوری اسلامی ایران باید تلاش کند بدون آن که اقداماتش موجب تنش زایی و بحران آفرینی در منطقه خلیج فارس شود با توجه به ابزارها و پتانسیل های درونی و بیرونی خود تهدیدات این کشور را پاسخ دهد بخشی از این پتانسیل ها عبارتاند از:
نمایش قدرت نظامی: یکی از ابزارهای پرقدرت جمهوری اسلامی ایران نسبت به همسایگان خود قدرت نظامی است، نمایش قدرت بهصورت مانورهای نظامی در مناطق مورد اصطکاک ارسالکننده سیگنالهایی به این کشور است که سطح رقابت خود را با جمهوری اسلامی ایران حفظ کند بدون آن که موجب بحران آفرینی شود.
تراز تجاری با دبی: جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ابزار تجاری خود در امارت دبی میتواند موجب افزایش شکاف در میان حکام ابوظبی و دبی شود و اگر هم مقامات امارت دبی راضی به اقدامات ابوظبی باشند بدینوسیله کشور امارات متحده عربی را به وسیله اقتصادی تحت فشار قرار دهد. لازم به ذکر است، اکثر اقدامات خصمانه امارات متحده عربی علیه جمهوری اسلامی ایران ازسوی حکام امارت ابوظبی است و این امارت بهدلیل دارا بودن درآمد نفتی نیاز چندانی به تراز تجاری با جمهوری اسلامی ایران ندارد ولی امارت دبی اساس اقتصادی آن بر مبنای تجارت بینالملل است و بهشدت از این امر آسیب میبیند.
کمک به قطر: جمهوری اسلامی ایران میتواند بدون ورود در بحثهای استراتژیک و راهبردی با تأکید بر بعد انسانی سیاست به تأمین برخی از اقلام موردنیاز این کشور بپردازد. در ضمن تأکید بر هنجارهای بینالمللی نظیر تمامیت ارضی قطر و اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها که مانع هرگونه تحرک نظامی علیه قطر یا تشویق و تمهید کودتای نظامی در این کشور میگردد, از دیگر اقدامات جمهوری اسلامی ایران میتواند باشد؛ زیرا موفقیت احتمالی عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای همسو کردن قطر با خود میتواند الگوی راهبردی عربستان سعودی در مورد دیگر کشورهای غیرهمسو همچون جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد.
در جمعبندی مطالب میتوان گفت افزایش توان نظامی امارات متحده عربی یکی از متغیرهای اساسی در تعیین نوع سیاست خارجی این کشور است و هرچه این عامل تقویت شود سیاست خارجی این کشور در منطقه خلیج فارس فعالتر خواهد شد و درصورت همسویی این سیاستها با عربستان سعودی ممکن است امنیت کشورهای منطقه به خطر بیفتد. جمهوری اسلامی ایران نیز باید با یک سیاست مبتنیبر عقلانیت با حفظ اصول خود در عدم تنش زایی در منطقه خلیج فارس مانع اقدامات ضد ایرانی این کشور شود.
نظر شما