چین به دلایل راهبردی، بهویژه برای حفظ موازنه قوا در برابر غرب و تثبیت امنیت انرژی و جغرافیای ژئواقتصادی خود، از نوعی حمایت مشروط، محدود و تدریجی از ایران در صورت تشدید بحران استقبال خواهد کرد.
تحلیل روابط جمهوری خلق چین با جمهوری اسلامی ایران در بستر جنگ با رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا، نشان میدهد که مجموعهای از پیشرانها و پَسرانها، سیاستهای پکن در قبال تهران را شکل میدهند. از حیث پیشرانها، ایران در جایگاه یک قدرت میانه با نقش راهبردی در مهار گروههای تروریستی، حفظ ثبات منطقهای، تنوعبخشی به منابع انرژی چین و ممانعت از تسلط آمریکا بر گلوگاههای راهبردی جهانی، از اهمیت بالایی برای پکن برخوردار است. همچنین، پیروزی ایران در این نبرد، میتواند بهمنزله تأیید عملی کارآمدی راهبرد نظامی نامتقارن چین و تقویت بازدارندگی غیرمستقیم پکن در برابر غرب تلقی شود. از حیث پسرانها، محدودیتهایی نظیر نگرانی چین از قرار گرفتن در قالب بلوکهای ضدغربی، بیم از واکنش منفی غرب و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و تمایل سنتی پکن به پرهیز از مداخله در منازعات پیچیده غرب آسیا، دامنه حمایتهای چین از ایران را به حوزههای محدودتری همچون سیاست، اقتصاد، اطلاعات و حمایتهای پنهان لجستیکی، تقلیل میدهد.
توازن میان پیشرانها و پَسرانها حاکی از آن است که هرچند حمایت مستقیم و آشکار نظامی چین از ایران با موانع ساختاری مواجه است اما چین به دلایل راهبردی، بهویژه برای حفظ موازنه قوا در برابر غرب و تثبیت امنیت انرژی و جغرافیای ژئواقتصادی خود، از نوعی حمایت مشروط، محدود و تدریجی از ایران در صورت تشدید بحران استقبال خواهد کرد. موفقیت ایران در جذب این حمایتها، منوط به چینش هوشمندانه اهرمهای متقابل و اعتمادسازی راهبردی در روابط دوجانبه است.
در این چهارچوب، جمهوری اسلامی ایران میتواند با اتخاذ سیاستهایی هوشمندانه، مشوقهایی برای تقویت حمایت چین فراهم آورد. در این خصوص پیشنهاد میشود در وهله اول، گفتگوهای راهبردی در سطوح مقامات عالی با هیئت حاکمه چین آغاز شده و تلاش شود تا ضمن اصلاح نظام محساباتی چین در قبال ایران، اهمیت نقش محور مقاومت در مهار آمریکا، برای طرف چینی روشن گردد و در وهله دوم، پروژههای اقتصادی مشترک و راهبردی به نحوی که توان رقابتی چین در مقابل آمریکا را افزایش دهد؛ میان دو کشور تعریف گردد.
پیشرانها و پَسرانهای حمایت چین از ایران در جنگ با رژیم صهیونیستی و آمریکا