حمله از بالای افق ؛ استراتژی نظامی پسا خروج امریکا از افغانستان

از زمانی که امریکایی در سال 2021، روند خروج سربازان خود را از افغانستان آغاز کردند، مقامات این کشور به شمول جوبایدن، ریس‌جمهور امریکا، تاکید کرده است که امریکا با وجود خروج نیروهایش از افغانستان، به مبارزه اش علیه تروریسم در افغانستان بدون حضور سربازانش در قلمرو کشور ادامه میدهد. حمله از بالای افق (Over-the-Horizon)، استراتژی بوده، که جوبایدن هنگام خروج از افغانستان، آنرا برای مبارزه با تروریسم در افغانستان اعلام کرد.

بر اساس این استراتژی، ایالات‌متحده بدون آنکه سربازی در افغانستان داشته باشد، فعالیت‌های تروریستی سازمان های تروریستی نظیر القاعده و داعش را در افغانستان تحت نظارت خواهند گرفت، با وسایل پیش‌رفته و عملیات پیچیده استخباراتی اهداف تروریستی را شناسایی و از مناطق خارج از افغانستان آن‌ها را مورد حمله قرار خواهند داد. هنوز نیروهای امریکایی کلاً خاک افغانستان را ترک نکرده بودند که پهپادهای امریکایی مواضع داعش را به تاریخ 27اوت 2021، در ولایت جلال آباد افغانستان مورد حمله قرار داد.

این حمله را که نظامیان امریکا آن‌را در تلافی به حمله انتحاری یک روز قبل گروه داعش بر فرودگاه کابل انجام دادند، آغاز استراتژی از بالای افق امریکا در افغانستان بود. موفقیت این حمله خوش‌بینی ها نسبت به این استراتژی را برای مقامات امریکایی که هم از جنگ طولانی در افغانستان خسته بودند و هم نسبت به تهدیدات تروریستی هراس داشتند، بالا برد. در ادامه استراتژی حمله از بالای افق، به تاریخ 29 اوت، پهپاد امریکایی خانه ای را در خیرخانه کابل هدف قرار داد.

این حمله همانند حمله جلال آباد در نابودی هدف مورد نظر موفق بود. اما هیچ داعشی در آن کشته نشد، بلکه ده عضو یک خانواده غیرنظامی، به شمول هفت کودک، در آن جان باختند. حمله 19اوت، خوشبینی ها دو روز قبل امریکایی‌ها را به یاس تبدیل کرد. و نسبت به کامیابی استراتژی حمله از بالای افق تردید خلق کرد. و این گمانه را به وجود آورد که امریکا بدون حضور در افغانستان، نمی‌تواند به گونه موثر با تهدیدات تروریستی در افغانستان مقابله کند. و امکان تکرار اشتباه 29 اوت خیلی بالا می‌باشد.

حمله ناکام 29اوت، نشان داد که برای موفقیت استراتژی حمله از بالای افق، امریکا می‌باید یکی از کشورهای همسایه افغانستان را در کنار داشته باشد، و نیز در داخل افغانستان همکارانی برای خود جلب کند. مقامات امریکایی از همان روزهای نخست، دیدارهای با مقامات پاکستان، تاجیکستان و اوزبیکستان برای جلب همکاری یکی از این سه کشور انجام داده اند. اما تا اکنون موفق نشده که موافقت یکی از سه کشور متذکره را به گونه رسمی بدست بیاورند.

 باوجود عدم موافقت رسمی همسایه‌های افغانستان با امریکا، پهپادهای امریکایی با عبور از فضای یکی از کشورهای همسایه افغانستان، تا اکنون چندین حملات را در افغانستان انجام داده اند. حملاتی که نشان میدهد که حداقل یکی از هم‌سایه‌های افغانستان، به احتمال زیاد یکی از سه کشور متذکره، به گونه غیررسمی با امریکا وارد همکاری شده و فضای خود را در اختیار امریکا قرار داده اند.

به تاریخ 31 جولای 2022، حدود نزدیک به یک سال پس از حادثه 29اوت، پهپادهای وابسته به سازمان سیا امریکا، حمله ای را در شیرپور، چندکیلومتر کاخ ارگ، وزارت دفاع و ریاست استخبارات طالبان، انجام داد، که در نتیجه آن صرفاً ایمن الظواهری، رهبر شماره یک، سازمان القاعده به قتل رسید. قتل ایمن الظواهری، با واکنش تند اما صرفاً لفظی امریکایی‌ها مواجه گردید. چنان‌چه وزیرخارجه امریکا، کشته شدن ظواهری در قلب شهر کابل را نشانی از عدم پابندی طالبان به موافقت‌نامه صلح دوحه خواند و طالبان را متهم به ناتوانی در انجام تعهدات شان کرد.

طالبان نیز، با محکوم نمودن این حمله، این حمله را نقض موافقت‌نامه دوحه خواندند. واکنش امریکایی‌ها در برابر قتل ایمن الظواهری از حمله لفظی فراتر نرفت، اما آن‌چه را که این حمله برملا کرد هم‌کاری کل و یا بخش‌های از طالبان در ارایه اطلاعات مربوط به محل بودوباش ظواهری از سوی طالبان به امریکا بود. دقت و موفقیت این حمله نشان داد که امریکا قادر شده است همکاری کل و یا بخشی از طالبان را در مبارزه با تروریسم جلب کند.

بامداد روز شنبه هفتم اکتوبر سال جاری، شبکه سی ان ان در یک گزارش افشاء که مقامات بلندپایه امریکایی شامل دیود کوهان، معاون سازمان اطلاعات مرکز آمریکا (سیا)، و عالیترین مقام وزارت خارجه این کشور که در امور افغانستان دخیل می‌باشد، با مقامات طالبان که در آن ریس استخبارات طالبان نیز شرکت دارد، مولاقات کرده اند.

 این اولین دیدار رسمی مقامات امریکایی با مقامات طالبان پس از کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر شماره یک سازمان القاعده، در منطقه شیرپور کابل بوده است. شبکه سی ان ان در ادامه نوشته است که حضور کوهان و وثیق، ریس استخبارات طالبان به معنای تاکید دو کشور بر مبارزه با تروریسم می‌باشد.

بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که هرچند امریکایی‌ها و طالبان وجود هر نوع همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم میان هم را انکار می‌کنند، اما به صورت غیررسمی کل یا بخش‌های از طالبان با امریکایی‌ها در زمینه مبارزه با تروریسم به موافقت رسیده اند. و مبارزه با تروریسم، تنها موردی است طالبان و امریکایی‌ها را می‌تواند به هم نزدیک کند.