تأملی در علل و تبعات برگزار نشدن تجمع عظیم عاشورایی در نارداران باکو
تأملی در علل و تبعات برگزار نشدن تجمع عظیم عاشورایی در نارداران باکو
چهارشنبه 12 آبان 1395
اجرایی شدن توطئه پیچیده دولت باکو و برگزار نشدن تجمع عظیم عاشورایی در حرم مطهر بی‌بی رحیمه نارداران که برای نخستین‌بار در تاریخ این منطقه روی داد، موضوع بسیار قابل تأمل برای شیعیان جمهوری آذربایجان که 75 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند و همچنین برای تمامی کشورها و مراکز شیعی در جهان تلقی می‌شود. همان زمانی که در 26 نوامبر 2015 (13 صفر 1437 / 5 آذر 1394) مجلس عزاداری حسینی برپاشده در نارداران در آستانه اربعین حسینی وحشیانه و با پوشش به‌اصطلاح مبارزه با تروریسم مورد حمله قرار گرفت، مشخص بود که حاکمیت لائیک ـ سکولار جمهوری آذربایجان که به‌شدت تحت تأثیر صهیونیسم قرار دارد، درصدد برکندن ریشه‌های فرهنگ عاشورایی از نارداران و دیگر نقاط جمهوری آذربایجان برآمده است. به‌خصوص که در کمتر از یک هفته پس از حمله به مجلس عزاداری حسینی و قبل از فرارسیدن اربعین 1437، یعنی در ابتدای صبح روز اول دسامبر 2015 رسانه‌های باکو تصاویر ویژه‌ای از حرکت ماشین‌های نظامی قشون داخلی وزارت کشور و نیروی امنیتی جمهوری آذربایجان به‌سوی نارداران پخش کردند. با استقرار دست‌کم ده‌هزار نیروی نظامی در نارداران و اعمال مقررات ممنوعیت ورود و خروج به این شهرک مذهبی که میزبان حرم مطهر بی‌بی رحیمه از خواهران گرانقدر امام رضا (ع) است، نیروهای نظامی به‌سرعت تمامی نمادها، پرچم، شعارها و دیگر مظاهر شیعی، از پرچم‌های عزای اباعبدالله حسین (ع) گرفته تا احادیث و آیات و شعارهای دینی، اخلاقی نقش بسته بر دیوارهای نارداران و آرم الله منقش بر سردر حرم امامزاده بی‌بی رحیمه (س) را برچیدند و داعشی‌وار، پرچم و بیرق‌های حسینی را لگدمال کردند و صهیونیست‌وار، لوله‌های تفنگ‌ها را به‌سوی مردم نارداران نشانه گرفتند که تصاویر آنها از شبکه‌های رسمی تلویزیونی باکو پخش شد. این تجاوز به حریم مردم و معنویت، درواقع اوج عملیات جنگ روانی گسترده امنیتی ـ سیاسی ـ رسانه‌ای ـ پلیسی بود که دولت جمهوری آذربایجان پس از تجمع عظیم عاشورایی نارداران در محرم 1437 آغاز کرده بود.
درپی این حمله به نارداران که درحقیقت، حمله به یکی از مراکز مهم تشیع در قفقاز محسوب می‌شد، دولت سکولار جمهوری آذربایجان تدابیر مختلفی را در حوزه‌های امنیتی ـ پلیسی، تبلیغاتی ـ رسانه‌ای و سیاسی ـْْ دیپلماتیک به‌کار بست تا به زعم خود با دستگاه امام حسین (ع) به مقابله برخیزد و ریشه فرهنگ عاشورایی را در نارداران بخشکاند، به‌طور خلاصه می‌توان این اقدامات را به‌صورت زیر فهرست‌بندی کرد:اقدامات پلیسی ـ امنیتی
ـ به شهادت رساندن چهار تن از سرشناسان شیعه در نارداران در مجلس عزاداری حسینی در روز 26 نوامبر 2015 به بهانه واهی، مبارزه با گروه‌های افراطی؛
ـ دستگیری گسترده روحانیون و دینداران فعال که دستگیری حجت‌الاسلام طالع باقرزاده، رهبر جنبش اتحاد مسلمانان (مشهور به شیخ نمر آذربایجان) و ده‌ها تن از روحانیون شیعه در نارداران و لنکران و گنجه و سایر مناطق از آن جمله بوده است؛
ـ اعمال شکنجه‌های وحشیانه، قرون وسطایی و غیراخلاقی علیه دستگیرشدگان در بازداشتگاه «باندوتدل» (بازداشتگاه مخوف اداره مبارزه با جرائم سازمان‌یافته وزارت کشور جمهوری آذربایجان)؛
ـ تعقیب و آزار و ارعاب خانواده‌های دستگیرشدگان «پرونده نارداران»؛
ـ خودداری از تحویل اجساد شهدای مراسم عزاداری نارداران به خانواده‌هایشان برای دفن؛
ـ دفن اجساد شهدای نارداران توسط مأموران امنیتی و در قبرستان قدیمی نارداران و استقرار طولانی‌مدت مأموران امنیتی در کنار قبور برای جلوگیری از حضور و قرائت فاتحه برای شهدا؛
ـ قطع آب و گاز نارداران به مدت طولانی برای اعمال فشار و در محاصره اقتصادی نگه داشتن مردم این منطقه؛
ـ استقرار دائمی پست‌های نظامی در ورودی‌ها و خروجی‌های نارداران؛
ـ عملیات دائمی به‌اصطلاح جستجوی سلاح و مهمات در منازل نارداران و ترتیب دادن صحنه‌های ساختگی کشف سلاح از زیر خاک در حیاط منازل ناردارانی‌ها؛
ـ تمدید غیرقانونی و چندباره مدت بازداشت دستگیرشدگان در نارداران با اعلام تکمیل نشدن پرونده آنها برای محاکمه؛
ـ تعقیب و دستگیری فعالان در شبکه‌های اجتماعی درصورت توجه آنها به موضوع نارداران؛
ـ آغاز محاکمه فرمایشی دستگیرشدگان در نارداران پس از ماه‌ها بازجویی تحت شکنجه‌های وحشیانه؛
ـ مجازات و حبس محاکمه‌شوندگان در سلول انفرادی به‌علت ایراد سخنان افشاگرانه در دفاعیات خود در دادگاه؛
ـ بازگرداندن گاه و بی‌گاه محاکمه‌شوندگان به بازداشتگاه «باندوتدل» به‌رغم در جریان بودن محاکمه آنها؛
ـ مراجعه گاه و بی‌گاه مأموران «باندوتدل» به منازل دستگیرشدگان و حفظ فضای دائمی رعب و وحشت برای اعضای خانواده‌های آنها؛
ـ تخریب حوزه علمیه صاحب‌الزمان (عج) نارداران تحت پوشش تعریض خیابان برای نوسازی معابر نارداران؛
ـ تعطیلی مساجد نارداران به بهانه تشکیل هیئت امنای جدید و ثبت رسمی و صدور مجوز!؛
ـ تشکیل یک هیئت امنای متشکل از افراد نصب‌شده ازطرف اداره مسلمانان قفقاز برای زیارتگاه بی‌بی رحیمه (س) و اعلام اینکه این هیئت، نمایندگانی نیز برای سایر مساجد نارداران نصب خواهد کرد؛
ـ گشایش نمایندگی‌های وزارت امنیت ملی، پاسگاه پلیس، وزارت حالت‌های فوق‌العاده و «بنیاد دانش» ریاست‌جمهوری آذربایجان در نارداران در یک سال اخیر.
درپی این حمله به نارداران که درحقیقت، حمله به یکی از مراکز مهم تشیع در قفقاز محسوب می‌شد، دولت سکولار جمهوری آذربایجان تدابیر مختلفی را در حوزه‌های امنیتی ـ پلیسی، تبلیغاتی ـ رسانه‌ای و سیاسی ـْْ دیپلماتیک به‌کار بست تا به زعم خود با دستگاه امام حسین (ع) به مقابله برخیزد و ریشه فرهنگ عاشورایی را در نارداران بخشکاند، به‌طور خلاصه می‌توان این اقدامات را به‌صورت زیر فهرست‌بندی کرد:اقدامات پلیسی ـ امنیتی
ـ به شهادت رساندن چهار تن از سرشناسان شیعه در نارداران در مجلس عزاداری حسینی در روز 26 نوامبر 2015 به بهانه واهی، مبارزه با گروه‌های افراطی؛
ـ دستگیری گسترده روحانیون و دینداران فعال که دستگیری حجت‌الاسلام طالع باقرزاده، رهبر جنبش اتحاد مسلمانان (مشهور به شیخ نمر آذربایجان) و ده‌ها تن از روحانیون شیعه در نارداران و لنکران و گنجه و سایر مناطق از آن جمله بوده است؛
ـ اعمال شکنجه‌های وحشیانه، قرون وسطایی و غیراخلاقی علیه دستگیرشدگان در بازداشتگاه «باندوتدل» (بازداشتگاه مخوف اداره مبارزه با جرائم سازمان‌یافته وزارت کشور جمهوری آذربایجان)؛
ـ تعقیب و آزار و ارعاب خانواده‌های دستگیرشدگان «پرونده نارداران»؛
ـ خودداری از تحویل اجساد شهدای مراسم عزاداری نارداران به خانواده‌هایشان برای دفن؛
ـ دفن اجساد شهدای نارداران توسط مأموران امنیتی و در قبرستان قدیمی نارداران و استقرار طولانی‌مدت مأموران امنیتی در کنار قبور برای جلوگیری از حضور و قرائت فاتحه برای شهدا؛
ـ قطع آب و گاز نارداران به مدت طولانی برای اعمال فشار و در محاصره اقتصادی نگه داشتن مردم این منطقه؛
ـ استقرار دائمی پست‌های نظامی در ورودی‌ها و خروجی‌های نارداران؛
ـ عملیات دائمی به‌اصطلاح جستجوی سلاح و مهمات در منازل نارداران و ترتیب دادن صحنه‌های ساختگی کشف سلاح از زیر خاک در حیاط منازل ناردارانی‌ها؛
ـ تمدید غیرقانونی و چندباره مدت بازداشت دستگیرشدگان در نارداران با اعلام تکمیل نشدن پرونده آنها برای محاکمه؛
ـ تعقیب و دستگیری فعالان در شبکه‌های اجتماعی درصورت توجه آنها به موضوع نارداران؛
ـ آغاز محاکمه فرمایشی دستگیرشدگان در نارداران پس از ماه‌ها بازجویی تحت شکنجه‌های وحشیانه؛
ـ مجازات و حبس محاکمه‌شوندگان در سلول انفرادی به‌علت ایراد سخنان افشاگرانه در دفاعیات خود در دادگاه؛
ـ بازگرداندن گاه و بی‌گاه محاکمه‌شوندگان به بازداشتگاه «باندوتدل» به‌رغم در جریان بودن محاکمه آنها؛
ـ مراجعه گاه و بی‌گاه مأموران «باندوتدل» به منازل دستگیرشدگان و حفظ فضای دائمی رعب و وحشت برای اعضای خانواده‌های آنها؛
ـ تخریب حوزه علمیه صاحب‌الزمان (عج) نارداران تحت پوشش تعریض خیابان برای نوسازی معابر نارداران؛
ـ تعطیلی مساجد نارداران به بهانه تشکیل هیئت امنای جدید و ثبت رسمی و صدور مجوز!؛
ـ تشکیل یک هیئت امنای متشکل از افراد نصب‌شده ازطرف اداره مسلمانان قفقاز برای زیارتگاه بی‌بی رحیمه (س) و اعلام اینکه این هیئت، نمایندگانی نیز برای سایر مساجد نارداران نصب خواهد کرد؛
ـ گشایش نمایندگی‌های وزارت امنیت ملی، پاسگاه پلیس، وزارت حالت‌های فوق‌العاده و «بنیاد دانش» ریاست‌جمهوری آذربایجان در نارداران در یک سال اخیر.
اقدامات تبلیغاتی ـ رسانه‌ای
ـ تبلیغات گسترده تلویزیونی، مطبوعاتی و اینترنتی برای القاء این دروغ آشکار که از پرچم‌های بیگانه و تصاویر رهبران کشورهای دیگر در تجمع عاشورای 1437 نارداران استفاده شده است؛
ـ ادعای حاکمیت تحجر و واپس‌گرایی در نارداران؛
ـ تبلیغات گسترده برای زدن انگ «افراط‌گرایی دینی» به رعایت آداب و سنن شیعی توسط مردم نارداران و به‌خصوص تبلیغات گسترده برای سیاه‌نمایی حجاب اسلامی و چادر مشکی زنان و دختران ناردارانی؛
ـ تبلیغات گسترده بی‌اساس برای القاء تبدیل شدن نارداران به مرکز افراط‌گرایی دینی!؛
ـ تبلیغات گسترده برای تقبیح ادای احترام روحانیون جمهوری آذربایجان به مراجع عالیقدر حوزه علمیه قم؛
ـ سیاهه نمایی علیه طلاب آذربایجانی علوم دینی در حوزه علمیه قم؛
ـ تبلیغ ادعای دروغین مسلح بودن ناردارانی‌ها و تداوم پخش اخبار ساختگی درخصوص به‌اصطلاح کشف سلاح از منازل ناردارانی‌ها؛
ـ اظهارنظرهای یک‌جانبه مقامات کمیته دولتی امور گروه‌های دینی و اداره مسلمانان قفقاز و مشاور امور اقوام و ادیان ریاست‌جمهوری آذربایجان در ارتباط با نارداران و تأکید آنها بر ضرورت مقابله با آنچه که «افراط‌گرایی دینی» در نارداران می‌خوانند؛
ـ برگزاری دوره‌های «چندفرهنگ‌گرایی» و اردوهای تفریحی و آموزشی مشترک برای دانش‌آموزان نارداران و شهرستان «قبا» و تلاش برای اختلاط میان دانش‌آموزان ناردارانی که دخترانشان مقید به داشتن حجاب هستند با دختران دانش‌آموز بی‌حجابی که از سایر مناطق به این اردوها آورده می‌شوند؛
ـ برگزاری مسابقات هنری در وصف «چندفرهنگ‌گرایی و تساهل دینی» برای دانش‌آموزان نارداران؛
ـ تبلیغات گسترده درخصوص اختصاص دوازده میلیون منات ازطرف الهام علی‌اف برای عمران و آبادانی نارداران (هرچند به‌رغم تخریب خیابان اصلی نارداران و میدان امام حسین (ع) و برچیدن مظاهر شیعی از این خیابان و میدان، تغییر اساسی در ساختار شهری و زیرساخت‌های نارداران صورت نگرفته است).
اقدامات سیاسی ـ دیپلماتیک
ـ تلاش سازماندهی‌شده رسانه‌های باکو برای سوق دادن دستگاه دیپلماسی کشور به عدم موضع‌گیری قاطع درقبال سرکوب شیعیان در نارداران؛
ـ مانور گسترده رسانه‌ها و مقامات دولتی باکو بر روی بیانیه مطبوعاتی سفارت ایران در باکو مبنی‌بر بی‌ارتباط بودن وقایع نارداران با ایران؛
ـ تأسیس کمیسیون امور اتحادیه‌های اجتماعی و گروه‌های دینی در مجلس ملی جمهوری آذربایجان و تمرکز این کمیسیون بر موضوع نارداران و مسدود کردن راه‌های تنفسی این مرکزیت شیعه در جمهوری آذربایجان؛
ـ سفر نمایشی الهام علی‌اف به نارداران و تأکید وی بر اینکه هر شهروند ناردارانی باید «وطن‌پرست» و وفادار به اصل «دولت‌گرایی» جمهوری آذربایجان باشد؛
ـ اعزام هیئت مشترک کمیته دولتی امور گروه‌های دینی و اداره مسلمانان قفقاز و مشاور رئیس‌جمهوری در امور اقوام و ادیان به زیارتگاه بی‌بی رحیمه (س) نارداران در آستانه محرم و تأکید بر اینکه تمامی مجالس عزاداری محرم باید در چهارچوب قوانین (ممنوعیت تجمع در خارج از مساجد) انجام شود.
در کنار این اقدامات ویژه که برای جلوگیری از تشکیل تجمع عاشورایی در نارداران انجام شده بود، دولت لائیک جمهوری آذربایجان در طرحی گسترده برای کل کشور نیز اعلام کرد هرگونه تجمعی در خارج از مساجد و حرکت دسته‌های عزاداری ممنوع و غیرقانونی است و با تشکیل‌دهندگان و شرکت‌کنندگان آن به‌شدت برخورد و مجازات شدید اعمال خواهد شد. دراین‌راستا، فعالان مراسم‌های عزاداری به مراکز پلیس احضار و به‌شدت مرعوب شدند.
همچنین درطول دهه اول محرم، ورود به نارداران برای غیراهالی و زائران ممنوع شد و ورود و خروج اهالی نیز با کنترل کارت‌های هویت امکان‌پذیربود. به‌این‌ترتیب، برای نخستین‌بار درطول تاریخ نارداران، از تجمع عظیم عاشورایی که حتی رژیم کمونیستی نیز نتوانسته بود از آن ممانعت کند، جلوگیری شد و عاملان وابسته به صهیونیسم موفق شدند سیاست خود را علیه نارداران در ظاهر به‌نتیجه برسانند. گرچه ثمره این سیاست باکو آن شد که مردمی که نتوانستند در اطراف حرم بی‌بی رحیمه (س) برای عزای امام حسین (ع) جمع شوند، خود را به مسجد مشهدی داداش در مرکز باکو یا به مسجد حضرت فاطمه زهرا (س) در روستای «ینی گونشلی» در حومه باکو رساندند و تجمعاتی در اطراف این مساجد شکل گرفت که قطعاً مایه نگرانی و ناراحتی لائیک‌ها و آتئیست‌های نوین حاکم در باکو شده است و احتمالاً مردم جمهوری آذربایجان، در آینده شاهد توطئه‌های جدید ازسوی آنها خواهند بود.
اما، به‌هرحال، به‌اصطلاح «نمایش عضله» باکو در جلوگیری از تجمع عاشورایی نارداران، به‌خودی‌خود پدیده جدیدی است که در تحلیل اوضاع جمهوری آذربایجان نیازمند تأمل است. این موضوع عامل و موضوعی عبرت‌آمیز برای اشخاص و مراکزی محسوب می‌شود که سال‌ها دیدگاه‌های خوش‌بینانه درخصوص رویکردهای باکو داشته و دارند؛ به‌ویژه که جلوگیری از تجمع عاشورایی در نارداران و به‌طور کلی سیاست محو و نابودی فرهنگ عاشورایی در جمهوری آذربایجان در شرایطی است که نگاهی به اخبار و تحولات یک سال اخیر جمهوری آذربایجان که به‌طور تأمل‌برانگیزی «سال چندفرهنگ‌گرایی» نیز نامیده شده است، نشان می‌دهد که در این سال «فعالیت‌های فکری ـ فرهنگی» صهیونیسم در این جمهوری چندین برابر شده است.
در تمامی ماه‌های این سال، هیئت‌هایی از سازمان‌های صهیونیستی آمریکا و رژیم صهیونیستی به جمهوری آذربایجان سفر کرده و با حضور نمادین در روستای یهودی‌نشین «قیرمیزی قصبه»، از شرایط فوق‌العاده‌ای که در این روستا و سراسر جمهوری آذربایجان برای یهودیان جهت حفظ ظواهر و نمادهای یهودی و توسعه آن فراهم شده است، تقدیر کرده‌اند. اعلام «قیرمیزی قصبه» به‌عنوان مایه افتخار جمهوری آذربایجان و اعلام «نارداران» به‌عنوان مرکز افراط‌گرایی و تحجر و تروریسم، از مهم‌ترین واقعیت‌های تلخ «سال چندفرهنگ‌گرایی» در جمهوری آذربایجان است که در مقطع منتهی به عاشورا نیز این سیاست تکمیل شده و برای نخستین‌بار در تاریخ، از تجمع عظیم عاشورایی در نارداران جلوگیری شده است. به‌هرحال، انتظار می‌رود کشورها، سازمان‌ها، محافل و مراکز شیعی و مسلمانان و آزادی‌خواهان جهان با واکنش مناسب، مانع تکرار نسخه صهیونیستی تجریه تلخ دوران کمونیستی برای مردم جمهوری آذربایجان شوند.
نظر شما