مواضع انتخاباتی دموکراتها و جمهوریخواهان در مورد روسیه


مواضع انتخاباتی دموکراتها و جمهوریخواهان در مورد روسیه

 
یکشنبه 25 تیر 1391
 
 

هرچند که رابطه با روسیه از جمله مسائلی است که همواره مورد توجه محافل سیاسی در آمریکا قرار داشته است اما این مسئله در فضای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا از جمله مسائل حوزه سیاست خارجی است که بخش مهمی از اظهارنظرهای کاندیداهای رقیب دموکرات و جمهوریخواه را دربر میگیرد. احزاب دموکرات و جمهوریخواه به طور کلی در مورد سطح روابط با روسیه و سیاست‌های آمریکا در قبال این کشور دارای اختلاف‌هایی هستند که به تبع این اختلافات در هنگام مبارزات انتخاباتی نمود بیشتری پیدا میکند.

هرچند که دولت اوباما خوشبینی زیادی در مورد بهبود روابط آمریکا و روسیه دارد اما هنوز محافل سیاسی در داخل آمریکا معتقدند که اختلافات عمیقی بین دو کشور وجود دارد. در این رابطه بهویژه سپر دفاع موشکی، مواضع روسیه در مورد ایران و ممانعت روسیه از تصویب قطعنامه علیه سوریه در شورای امنیت سازمان ملل از جمله مهمترین مواردی است که به زعم برخی در آمریکا به صورتی حل نشده در روابط آمریکا و روسیه باقی مانده است. در مورد ایران، ممانعت روسیه از تنگترکردن حلقه تحریم‌ها و مخالفت شدید این کشور با حمله نظامی از دید مقام‌های آمریکایی یکی از اختلاف‌های مهم میان دو طرف است. هرچند که روسیه فروش سیستم‌های دفاعی و تسلیحات پیشرفته را به ایران متوقف کرده است، مواضع روسیه از دید آمریکا مبهم دانسته میشود و برخی شخصیت‌های تندرو در آمریکا چنین پیشرفت‌هایی را در همکاریهای دوجانبه با آمریکا شکننده میدانند.


دولت اوباما یکی از دستاوردهایی خود را بهبود روابط یا «آغاز دوباره» روابط با روسیه میداند. در این رابطه مقام‌های آمریکایی معاهده استارت جدید را که تعداد کلاهکهای هستهای را از ٢٢٠٠ به ١٥٥٠ مورد کاهش میدهد را نقطه عطف روابط آمریکا با روسیه میدانند. همچنین اوباما تلاش دارد برای تحکیم روابط با روسیه پیوندهای اقتصادی بیشتری بین دو کشور ایجاد کند و به این خاطر از ورود روسیه به سازمان تجارت جهانی حمایت کرد. چنین اقدامی برای روسیه امتیاز مهمی تلقی میشود، چرا که این کشور دو دهه است برای ورود به سازمان مذکور تلاش میکند. اقدام اقتصادی مهمی که اوباما در مورد روسیه در نظر دارد لغو قانون جکسون ـ ونیک است که روابط اقتصادی دو کشور را به شدت محدود کرده است. با این حال در کنگره مخالفت‌های زیادی در مورد لغو این قانون وجود دارد.


به زعم برخی اعضای کنگره، چنین اقدامی باعث از بین رفتن منافع شرکت‌های آمریکایی در دسترسی ارزان و آسان به بازار روسیه میشود. از طرف دیگر فعالان حقوق بشر معتقدند روسیه به خاطر وضعیت نامناسب حقوق بشر، فساد گسترده و بیقانونی که مورد تأیید مقام‌های روسی است، نمیتواند به شریک تجاری آمریکا تبدیل شود. از اینرو این اعتقاد در کنگره وجود دارد که قانون جکسون ـ ونیک باید حفظ شود، از آنجا که ابزاری موثر برای بیان نارضایتی آمریکا از برخی اقدامات روسیه محسوب میشود. علاوه بر این مقامهای دولت اوباما معتقدند که برای افزایش همکاریهای اقتصادی میان روسیه و آمریکا اصلاحات اقتصادی در روسیه ضروری است که یکی از مهمترین مسائل در این رابطه کاهش تسلط دولت بر اقتصاد روسیه است.


با این حال مواضع جمهوری‌خواهان در مورد روسیه تفاوت‌هایی با دموکرات‌ها دارد. برخی از شخصیت‌های جمهوری‌خواه روسیه را یک رقیب بالقوه و حتی یک چالش امنیتی برای آمریکا میدانند. هرچند که برخی نیز معتقدند باید بدنبال فرصت‌هایی برای بهبود روابط با روسیه بود. در این رابطه میت رامنی نامزد حزب جمهوری‌خواه برای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بر استراتژای در قبال روسیه تأکید دارد که رفتارهای تهاجمی و توسعهطلبانه روسیه را محدود کند و به انجام اصلاحات اقتصادی و سیاسی در این کشور بیانجامد. وی همچنین معتقد به بازنگری در اجرای پیمان معاهده استارت جدید و دیگر سیاست‌های کنترل تسلیحات است. جمهوریخواهان با محدود شدن طرح سپر دفاع موشکی نیز به شدت مخالفند. آنها هرگونه انعطافی در زمینه سپر موشکی را در تضاد با امنیت و رفاه و تضمینهای داده شده از سوی اوباما به مردم آمریکا تلقی میکنند. رامنی نیز معامله اوباما با روسیه در مورد این طرح حیاتی برای آمریکا را معاملهای دانست که دستاورد ناچیزی داشته است.


در مورد اروپا نیز رامنی تأکید دارد آمریکا باید راههایی پیدا کند تا وابستگی کشورهای اروپایی به منابع انرژی روسیه کاهش یابد که از جمله پیشنهادها در این رابطه تقویت تلاش‌های شرکت‌های بخش خصوصی برای کشف منابع جدید انرژی در اروپای غربی است. به عقیده رامنی روسیه مثال روشنی در این مورد است که تهدیدهای امنیت ملی با قدرت اقتصادی مرتبط است و در مورد روسیه منابع نفت و گاز این کشور ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی و امنیتی این کشور بهویژه در مورد کشورهای اروپایی است.
 

به عقیده رامنی برای محدود کردن جاهطلبیهای روسیه در مورد کشورهای جنوبی این کشور نیاز به تقویت ارتباطات دیپلماتیک، افزایش کمک‌های نظامی و تقویت ارتباطات تجاری و دانشگاهی با کشورهای آسیای مرکزی وجود دارد.

با انتخاب دوباره ولادمیر پوتین به ریاستجمهوری روسیه، جمهوری‌خواهان نظرات بدبینانهتری را نیز مطرح کردهاند. از جمله رامنی از اقدامات یک روسیه طغیانگر تحت رهبری فردی که اتحاد جماهیر شوروی را گرامی میدارد، ابراز نگرانی کرده است. وی حتی در سخنانی در اواخر مارس ٢٠١٢ روسیه را دشمن شماره یک ژئوپلیتیکی آمریکا میداند که مانع اقدامات آمریکا برای برخورد با کشورهای سرکش می‌شود.


جمهوریخواهان سیاست اوباما در قبال روسیه را شکست خورده میدانند و وی را به ضعف در برابر اقدامات این کشور متهم میکنند. در واقع بدبینی و سوءظن نسبت به روسیه عموماً در بین جمهوریخواهان بیشتر است و حتی در موارد اختلاف میان دو کشور روسیه هراسی به موضوع اصلی در سیاست خارجی آنها تبدیل میشود. به زعم برخی کارشناسان آمریکایی، پوتین تمایل زیادی برای حفظ رابطه گرم با آمریکا ندارد و قربانی کردن دستاوردهای اخیر در بهبود رابطه با آمریکا در صورتی که به مشروعیت داخلی وی کمک کند، چندان برای وی مشکل نیست. 

هر چند که نمیتوان به مواضع انتخاباتی برای تحلیل آینده روابط دو کشور اتکا کرد، اما چنین مواضعی بیانگر خطمشی هر کدام از طرفها بعد از پیروزی در انتخابات است. 

مقام‌های روسی اعلام کردهاند که تحولات انتخاباتی در آمریکا را به دقت دنبال میکنند. در واقع این نگرانی در روسیه وجود دارد که در صورتی پیروزی جمهوری‌خواهان سیاست‌های آمریکا در قبال روسیه به شکل افراطی دنبال شود و ممکن است در بسیاری از موارد مورد اختلاف به افزایش هزینههای روسیه بیانجامد، بهویژه که بسیاری از مواردی که اوباما و پوتین پیشرفت در روابط دوجانبه میدانند (نظیر پیمان استارت جدید و همکاری اقتصادی)، از دید میت رامنی، کاندیدای جمهوریخواهان غیرقابل قبول است و باید مورد بازنگری قرار گیرد. بنابراین به نظر میرسد روسیه نیز تمایل دارد تا قبل از انتخابات در مورد مسائل مورد اختلاف با آمریکا وارد بحثهای جنجالی نشود و تا حد امکان شرایط موجود را حفظ کند تا به نوعی به وضعیت اوباما در انتخابات آینده کمک کند. چنین سیاستی تا حدی در مورد سوریه و ایران نیز دنبال شده است. این دو مسئله در فضای سیاسی کنونی در آمریکا دو انتقاد بزرگ را نسبت به سیاستهای اوباما ایجاد کرده است. جمهوریخوهان امتیازدهی اوباما به روسیه در تسهیل ورود این کشور به سازمان تجارت جهانی در حالی که روسیه در مورد مسائل مطرح در سوریه و ایران مواضعی مخالف آمریکا دارد را نشانه ضعف وی میدانند. در حال حاضر به نظر میرسد موضع هر دو کشور روسیه و آمریکا در قبال این مسائل دوری از تنش و برخورد جدی با یکدیگر باشد.