برنده و بازندة مذاکرات موفقیت‌آمیز بغداد
برنده و بازندة مذاکرات موفقیت‌آمیز بغداد
سه‌شنبه 19 اردیبهشت 1391
گمانه‌زنی‌ها، اطلاعات و روندهای موجود حاکی از موفقیت احتمالی نسبی مذاکرات آتی ایران و گروه 1+5 در 3 خرداد 1391 در بغداد است. درهرصورت تفاهم سازندة نسبی و مبتنی‌بر احترام متقابل ایران و گروه 1+5 در بغداد آغازگر خیز بزرگی در تعاملات برد ـ برد بین‌المللی ایران، ارتقای نفوذ راهبردی این کشور در سطح جهانی و پذیرش نقش منطقه‌ای این کشور در سطح منطقه‌ای خواهد شد.
موفقیت نسبی مذاکرات بغداد، کنشگران (Actors) بسیاری را در سطح بین‌المللی تحت تأثیر قرار خواهد داد. در یک تقسیم‌بندی کلی دو گروه از کنشگران به‌عنوان برنده و بازنده از موفقیت احتمالی نسبی مذاکرات بغداد متأثر خواهند شد.
عمده‌ترین بازندگان موفقیت نسبی این مذاکرات، کنشگران زیر می‌باشند:
طیف سیاستمداران جنگ‌طلب اروپایی و آمریکایی: این گروه اولین قربانیان موفقیت اولیة این مذاکرات خواهند بود. این گروه که در فضای بعد از 11 سپتامبر 2001 سیاست‌گذار دو جنگ فاجعه‌بار افغانستان و عراق بوده‌اند، متأثر از موفقیت نسبی احتمالی این مذاکرات در گوشة رینگ قرار خواهند گرفت و در دستیابی اهداف نظامی‌گرایانه و خشونت‌طلبانة خود با موانعی جدی روبه‌رو خواهند شد.
برخی از کنشگران عربی: بازیگران عربی همانند شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب در این مسیر مخصوصاً بازندگان اصلی خواهند بود. عربستان، قطر و امارات به‌عنوان بازیگران فعال ضدپارسی از آن جهت که در چند سال اخیر در سطح منطقه کارگزار ائتلاف ضدایرانی بوده‌اند و فضای خاورمیانه را به سمت امنیتی شدن و ضدایرانی‌گرایی هدایت کرده‌اند از موفقیت احتمالی این مذاکرات آسیب زیادی خواهند دید.
گروه‌ها و ایدئولوژی‌های رادیکال و بازیگران شبکه‌ای (Network Players): گروه‌ها و ایدئولوژی‌هایی همانند وهابیسم، صهیونیسم و سلفیسم که جریان فکری ایران‌هراسی و شیعه‌هراسی را در نظام بین‌المللی تئوریزه و هدایت می‌کنند نیز از موفقیت این مذاکرات صدمات قابل توجهی خواهند دید. علاوه‌براین موفقیت احتمالی این مذاکرات ضربه‌ای سنگین برای اهداف منطقه‌ای بازیگران شبکه‌ای همانند القاعده خواهد بود.
اسرائیل و لابی آیپک: بدون شک اسرائیل و لابی آیپک ازجمله بازندگان حتمی تحولات مثبت در موضوع هسته‌ای ایران در بغداد خواهند بود. اگر این نکته را مدنظر قرار دهیم که در چند ماه گذشته لابی آیپک و اسرائیل تلاش‌های قابل توجهی را درجهت زمینه‌سازی برای اقدام نظامی علیه ایران آغاز کرده‌اند می‌توان به خسران قابل توجه این دو کنشگر در پیامد موفقیت مذاکرات بغداد پی برد.
مجتمع‌های صنعتی ـ نظامی و قاچاقچیان مرگ (Merchants of Death): کارگزاران این دو گروه در غرب که در چند سال اخیر تلاش‌های مستقیم و غیرمستقیمی را درجهت فشار بر سیاستمداران ضدایرانی در محافل غربی آغاز کرده‌اند بدون شک از موفقیت نسبی این مذاکرات ضربه‌ای اساسی خواهند خورد و ناچارند که اهداف بین‌المللی خود را در جبهه‌ای دیگر پیگیری نمایند.
ترکیه: در تحولات چند سال اخیر ترکیه سعی کرده نقش رهبری را در عرصة تحولات خاورمیانه همسو با ائتلاف غرب در پیش گیرد. گسترده شدن نفوذ ایران در منطقه در پیامد موفقیت احتمالی این مذاکرات بدون شک ترکیه را در تحقق اهداف رهبری منطقه‌ای با رقبا و چالش‌هایی جدی روبه‌رو خواهد کرد.
علاوه‌براین، عمده‌ترین برندگان موفقیت نسبی این مذاکرات، کنشگران زیر می‌باشند:
مردم، حکومت و دستگاه دیپلماسی ایران و آمریکا: بزرگ‌ترین برندگان موفقیت این مذاکرات به‌صورت حتم مردم ایران و آمریکا خواهند بود. مردم، حکومت و دستگاه دیپلماسی ایران و آمریکا درطول 33 سال گذشته هزینه‌های زیادی را درجهت برآمدن استراتژیک ایران در عرصة بین‌المللی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم متحمل شده‌اند؛ لذا موفقیت نسبی این دور از مذاکرات بیشتر از همه این کنشگران را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
خیرخواهان و خوش‌بینان روابط ایران با آمریکا و اتحادیه اروپا: این گروه در چند سال گذشته و همزمان با بحران اقتصادی در غرب تلاش‌های بی‌وقفه و قابل توجهی را درجهت مهار بازیگران عرصة نظام بین‌المللی جهت عدم اقدام امنیتی سنگین علیه ایران انجام داده‌اند. درصورت موفقیت مذاکرات بغداد این گروه در سطح بین‌المللی تجدید حیاتی جدی خواهند یافت.
کنشگران همسو با گفتمان مقاومت در خاورمیانه: سوریه، گروه‌های مقاومت فلسطینی و لبنانی به‌علاوه برخی دیگر از جریان‌های حامی گفتمان مقاومت در منطقة خاورمیانه نیز منافع قابل توجهی را از موفقیت احتمالی مذاکرات بغداد خواهند برد. موفقیت ایران در این مذاکرات موج جدیدی از فعالیت‌ها و پیشرفت گفتمان مقاومت را در منطقة خاورمیانه ایجاد خواهد کرد.
جامعة مدنی جهانی و حوزة عمومی بین‌المللی: اهداف صلح‌جویانه جامعة مدنی جهانی درطول دو دهة اخیر تحولات بین‌المللی، فدای تمایلات منفعت‌جویانه و خشونت‌طلبانه سیاستمداران پیرو گفتمان نظامی‌گری گردیده است. بدون شک جامعة مدنی جهانی و حوزة عمومی بین‌المللی درصورت موفقیت این مذاکرات جان و نیروی تازه‌ای خواهند گرفت.
حقوق و سازمان‌های بین‌المللی: حقوق بین‌المللی مخصوصاً در ده سال اخیر فدای اهداف سیاست بین‌المللی بوده و جامعة بین‌المللی را به فعالیت‌های سازمان‌های بین‌المللی مهمی همانند سازمان ملل متحد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ناتو و اتحادیه اروپا بدبین کرده است. موفقیت این دور از مذاکرات مبتنی‌بر راه‌حل‌های سیاسی و دیپلماتیک باعث اعتماد مجدد بین‌المللی به حقوق و سازمان‌های بین‌المللی به‌عنوان مهم‌ترین تنظیم‌کنندگان روابط بین‌المللی فراتر از بازیگری دولت‌ها خواهد شد.
مردم فلسطین، عراق و افغانستان: مردم این سه کشور در چند سال اخیر به‌خاطر فضای امنیتی بین‌المللی مورد اغفال جامعة بین‌المللی قرار گرفته‌اند. اعتماد متقابل ایران و نظام بین‌المللی در مذاکرات فرارو بی‌شک فرصتی تازه برای بازبینی نوع نگاه بین‌المللی به این کشورها با توجه به الگوی دستیابی به راه‌حل‌های سیاسی ازطریق مذاکرات دیپلماتیک بین‌المللی خواهد شد.
نتیجه اینکه نگاه بین‌المللی درحال‌حاضر به نتایج مذاکرات ایران و گروه 1+5 حساسیت زیادی پیدا کرده است. موفقیت یا عدم موفقیت مذاکرات 3 خرداد بغداد نه‌تنها برای برندگان و بازندگان آن مهم است بلکه نقش تعیین‌کننده‌ای در آیندة موازنه قدرت درحال تغییر در خاورمیانه و تعیین وزن و گسترة حوزه‌های نفوذ ایران و دیگر بازیگران مطرح در معادلات منطقه خواهد داشت.
نظر شما