عربستان در دوراهی پذیرش شکست نظامی یا ادامه عملیات؟!
عربستان در دوراهی پذیرش شکست نظامی یا ادامه عملیات؟!
یکشنبه 13 اردیبهشت 1394
عملیات طوفان قاطع پایان یافت؛ عملیاتی که قرار بود جنبش انصارالله را از ادامه پیشروی‌های برق‌آسای نظامی به‌سمت جنوب بازدارد. در ادامه نه‌تنها موفق به توقف نظامی حوثی‌ها نگردید، بلکه با به نمایش گذاشتن قساوت‌های ضد بشری و بر جای گذاشتن ویرانی‌های گسترده، فقط بر افزایش انزجاز و نفرت عمومی یمنی‌ها از عربستان افزود. طبق آمارهای سازمان ملل متحد، از آغاز تجاوز نظامی عربستان به یمن بیش از پانصد غیرنظامی و 150 کودک کشته، 1185 غیرنظامی زخمی، 150 هزار نفر نیز آواره و 23 بیمارستان و بیش از سی مدرسه ویران شد. سعودی‌ها پس از یک ماه ماجراجویی‌های نظامی، عملیات دیگری را با نام احیای امید آغاز کردند که طبق استناد خودشان، شامل ترکیبی از راهکارهای سیاسی، دیپلماتیک و نظامی بود. بی‌شک استراتژی، همان استراتژی حذف حوثی‌های انقلابی از ساختار قدرت در یمن است، اما بعد از سعی و خطای نظامی، اینبار با تغییر تاکتیک در تلاش برای ساقط کردن این حزب از راه‌های موسع‌تری همچون دیپلماتیک هستند.
متأسفانه عبرت‌های گذشته و درس‌های تاریخی، گوش شنوایی در میان نخبگان طراز اول سعودی‌ها ندارد. تاریخ بارها حقانیت و برتری گروه‌های مردمی و دارای ایدئولوژی را اثبات کرده است. به این شکل که نمی‌توان گروه و قدرتی که دارای ریشه‌های عمیق اجتماعی و فکری در بطن جامعه است، با تیر و شمشیر از بدنه جامعه حذف کرد. در ساختار قومی و جمعیتی یمن، حوثی‌های شیعی، جمعیتی در حدود 30 الی 40 درصد جامعه یمن را تشکیل می‌دهند و امروزه به نمایندگی از این جمعیت، بعد از دهه‌ها سرکوب و تحقیر از سوی حاکمان سنی و دولت‌های حامی آنها، به مدار اصلی قدرت در این کشور تبدیل شده‌اند.
راز شکست حملات هوایی ائتلاف در همین نکته طلایی نهفته است. آنها بدون توجه عمیق به ریشه‌های سیاسی و اجتماعی این گروه، مبارزه مستقیم نظامی با این گروه را آغاز کرده‌اند و متوجه نیستند که به همان میزان که بر طبل جنگ‌طلبی خود برضد حوثی‌ها خواهند زد، بر مشروعیت و مقبولیت مردمی این گروه افزوده خواهد شد؛ امری که در ادامه نبرد هوایی شاهد بودیم که گروه‌ها و دسته‌های مردمی، به تشکیلات نظامی انصارالله پیوسته و همگام با این نیروها به آزادسازی جنوب یمن از چنگ تروریست‌های القاعده پرداختند. اکنون نیز انصارالله با تکیه بر نیروهای مردمی، موقعیت برتر خود را در صحنه تحولات یمن حفظ کرده است؛ اما آنچه نصیب سعودی‌ها از این نبرد ویرانگر شده، افزایش انتقادات داخلی و جهانی، گسترش ناآرامی‌ها در داخل به شکل اعتراضات مردمی در شهرهای قطیف و همچنین فرار بیش از چهار هزار سرباز از پادگان‌های نظامی این کشور می‌باشد.
به‌دنبال همین اتفاقات و بی‌نتیجه بودن حملات یک‌ماهه، به‌تدریج انتقادها از سوی دربار نسبت به عملیات طوفان قاطع شروع شد. در این خصوص، طلال بن عبدالعزیز، یکی از برادران پادشاه عربستان، با انتقاد شدید از عملیات «طوفان قاطع» و رهبری کشورش در این عملیات، آن را عملیاتی فاقد هدف و نتیجه مشخص دانست. این سخنان در حالی مطرح می‌شود که ملک سلمان، پادشاه عربستان، بر موفقیت‌آمیز بودن این عملیات و حصول اهداف و خواسته‌های مورد نظر تأکید دارد. طبق اظهارت طلال بن عبدالعزیز، ادعای پادشاه با توجه به واقعیت‌های میدانی و سیاسی یمن، اغراق‌آمیز و خلاف واقعیت است. سعودی‌ها قبل از آغاز توفان قاطع، به چیزی کمتر از تسلیم بی‌قیدوشرط حوثی‌ها رضایت نمی‌دادند، اما حالا پس از یک ماه ماجراجویی‌های نظامی، از مذاکره و گفتگو سخن می‌گویند که بی‌شک نشانگر ناکامی در استراتژیشان می‌باشد. انتقادها از ملک سلمان، فقط محصور در داخل عربستان نیست، بلکه در ابعاد بین‌المللی نیز تیرهای انتقاد و خشم به‌سوی حاکمان سعودی پرتاب می‌شود. گزارش جمال بن عمر، فرستاده سابق به شورای امنیت سازمان ملل، با عنوان داشتن حقایقی تلخ و ناگوار، پرده جدیدی از سیاست‌های ویرانگرانه عربستان در یمن برداشت. طبق اظهارت بن عمر، گروه‌ها و احزاب یمنی قبل از آغاز عملیات طوفان قاطع، در شرف رسیدن به توافق جامع ملی و فراجناحی بودند که متأسفانه با بروز مداخله‌های آشکار عربستان، ورق در این کشور به‌سمت نزاع و درگیری برگشت. بن عمر در ادامه گزارش خود آورده است ثبات و آرامش در یمن نیازمند عدول دولت عربستان از سیاست‌های آشوب‌زا به‌سمت آشوب‌زداست. مادامی که این کشور از سیاست‌های فرقه‌گرایانه در یمن تبعیت جوید، ناامنی و بی‌ثباتی از این جامعه رخت برنخواهد بست.
متأسفانه عبرت‌های گذشته و درس‌های تاریخی، گوش شنوایی در میان نخبگان طراز اول سعودی‌ها ندارد. تاریخ بارها حقانیت و برتری گروه‌های مردمی و دارای ایدئولوژی را اثبات کرده است. به این شکل که نمی‌توان گروه و قدرتی که دارای ریشه‌های عمیق اجتماعی و فکری در بطن جامعه است، با تیر و شمشیر از بدنه جامعه حذف کرد. در ساختار قومی و جمعیتی یمن، حوثی‌های شیعی، جمعیتی در حدود 30 الی 40 درصد جامعه یمن را تشکیل می‌دهند و امروزه به نمایندگی از این جمعیت، بعد از دهه‌ها سرکوب و تحقیر از سوی حاکمان سنی و دولت‌های حامی آنها، به مدار اصلی قدرت در این کشور تبدیل شده‌اند.
راز شکست حملات هوایی ائتلاف در همین نکته طلایی نهفته است. آنها بدون توجه عمیق به ریشه‌های سیاسی و اجتماعی این گروه، مبارزه مستقیم نظامی با این گروه را آغاز کرده‌اند و متوجه نیستند که به همان میزان که بر طبل جنگ‌طلبی خود برضد حوثی‌ها خواهند زد، بر مشروعیت و مقبولیت مردمی این گروه افزوده خواهد شد؛ امری که در ادامه نبرد هوایی شاهد بودیم که گروه‌ها و دسته‌های مردمی، به تشکیلات نظامی انصارالله پیوسته و همگام با این نیروها به آزادسازی جنوب یمن از چنگ تروریست‌های القاعده پرداختند. اکنون نیز انصارالله با تکیه بر نیروهای مردمی، موقعیت برتر خود را در صحنه تحولات یمن حفظ کرده است؛ اما آنچه نصیب سعودی‌ها از این نبرد ویرانگر شده، افزایش انتقادات داخلی و جهانی، گسترش ناآرامی‌ها در داخل به شکل اعتراضات مردمی در شهرهای قطیف و همچنین فرار بیش از چهار هزار سرباز از پادگان‌های نظامی این کشور می‌باشد.
به‌دنبال همین اتفاقات و بی‌نتیجه بودن حملات یک‌ماهه، به‌تدریج انتقادها از سوی دربار نسبت به عملیات طوفان قاطع شروع شد. در این خصوص، طلال بن عبدالعزیز، یکی از برادران پادشاه عربستان، با انتقاد شدید از عملیات «طوفان قاطع» و رهبری کشورش در این عملیات، آن را عملیاتی فاقد هدف و نتیجه مشخص دانست. این سخنان در حالی مطرح می‌شود که ملک سلمان، پادشاه عربستان، بر موفقیت‌آمیز بودن این عملیات و حصول اهداف و خواسته‌های مورد نظر تأکید دارد. طبق اظهارت طلال بن عبدالعزیز، ادعای پادشاه با توجه به واقعیت‌های میدانی و سیاسی یمن، اغراق‌آمیز و خلاف واقعیت است. سعودی‌ها قبل از آغاز توفان قاطع، به چیزی کمتر از تسلیم بی‌قیدوشرط حوثی‌ها رضایت نمی‌دادند، اما حالا پس از یک ماه ماجراجویی‌های نظامی، از مذاکره و گفتگو سخن می‌گویند که بی‌شک نشانگر ناکامی در استراتژیشان می‌باشد. انتقادها از ملک سلمان، فقط محصور در داخل عربستان نیست، بلکه در ابعاد بین‌المللی نیز تیرهای انتقاد و خشم به‌سوی حاکمان سعودی پرتاب می‌شود. گزارش جمال بن عمر، فرستاده سابق به شورای امنیت سازمان ملل، با عنوان داشتن حقایقی تلخ و ناگوار، پرده جدیدی از سیاست‌های ویرانگرانه عربستان در یمن برداشت. طبق اظهارت بن عمر، گروه‌ها و احزاب یمنی قبل از آغاز عملیات طوفان قاطع، در شرف رسیدن به توافق جامع ملی و فراجناحی بودند که متأسفانه با بروز مداخله‌های آشکار عربستان، ورق در این کشور به‌سمت نزاع و درگیری برگشت. بن عمر در ادامه گزارش خود آورده است ثبات و آرامش در یمن نیازمند عدول دولت عربستان از سیاست‌های آشوب‌زا به‌سمت آشوب‌زداست. مادامی که این کشور از سیاست‌های فرقه‌گرایانه در یمن تبعیت جوید، ناامنی و بی‌ثباتی از این جامعه رخت برنخواهد بست.
منابع؛
http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/saudiarabia/
http://www.globalresearch.ca/thousands-of-saudi-forces-flee-bases-refuse-to-participate-in-ground-assault-on-yemen-report/5445389
http://www.commondreams.org/news/2015/04/13/ignoring-iranian-calls-diplomacy-saudi-arabia-continues-assault-yemen
نظر شما