تحلیلی بر انتخابات ریاست‌جمهوری قزاقستان
تحلیلی بر انتخابات ریاست‌جمهوری قزاقستان
نظربایف بار دیگر پایه‌های قدرتش را تثبیت کرد
نظربایف بار دیگر پایه‌های قدرتش را تثبیت کرد
شنبه 19 اردیبهشت 1394
رئیس‌جمهور قزاقستان، که نام او با کل تاریخ مستقل و مدرن این کشور همراه است، بار دیگر قدرت خود را در مرفه‌ترین کشور آسیای مرکزی تثبیت کرد.
در حالی مردم قزاقستان در تاریخ 26 آوریل (6 اردیبهشت) پای صندوق‌های رأی رفتند و برای پنجمین بار متوالی نورسلطان نظربایف را به‌عنوان رئیس‌جمهور کشورشان برگزیدند که حدود ربع قرن از حکمرانی وی بر وسیع‌ترین کشور از دل شوروی سابق بیرون‌آمده می‌گذرد.
نورسلطان نظربایف 74 ساله، که از آن به‌عنوان «پدر ملت» یاد می‌شود، بیش از 25 سال است که عهده‌دار ریاست‌جمهوری کشور شانزده میلیونی قزاقستان است و در یک انتخابات زودهنگام بدون داشتن رقیبی قدرتمند، برای پنجمین بار نیز بر مسند قدرت تکیه زد. گرچه در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور دو نامزد دیگر با نام‌های تورگن سیزدیقف 68 ساله (دبیر کمیته مرکزی حزب کمونیست) و ابیلغازی کوسینوف 63 ساله (رئیس اتحادیه کارگری قزاقستان) با نظربایف به رقابت پرداختند، اما از آنجا که حزب سیاسی قدرتمندی در میان رقبا نبود که جای رئیس‌جمهور مادم‌العمر را بگیرد و همچنین دو رقیب دیگر از حامیان دولت بودند، پیروزی وی قابل پیش‌بینی و موجب تعجب هیچ‌کس نبود. بسیاری از کارشناسان حتی پیش از انتخابات معتقد بودند با کاندید شدن وی دیگر رقبا اقبالی برای پیروزی ندارند و همان‌طور که نتایج هم نشان داد، نظربایف موفق شد 5/97 درصد آرا را به خود اختصاص دهد. با وجود برخی مشکلات در منطقه و جهان، بیشتر مردم قزاقستان از تغییرات عمده و اساسی در کشورشان می‌ترسند و آنها به نظربایف به‌عنوان رهبری که می‌تواند همواره ثبات و امنیت را برای کشورشان به ارمغان بیاورد می‌نگرند.
نظربایف پس از انداختن رأی خود به صندوق به شهروندان این کشور وعده داد در صورت پیروزی ضمن ایجاد تغییراتی در قانون اساسی، پنج اصلاح ساختاری را در این کشور اعمال کند. اولین آنها طرح اصلاحات اقتصادی و ایجاد شرایطی برای صادرات محصولات جدید اقتصادی است؛ دوم، اصلاحاتی که وی وعده انجام آن را به مردم داده است، برقراری دموکراسی و انجام اصلاحات سیاسی در این کشور؛ سوم، ایجاد الزامات مورد نیاز برای قضات و نهادهای اعمال قانون و امنیت حاکمیت قانون در این کشور؛ چهارم، قول ایجاد دستگاه‌های دولتی مدرن، حرفه‌ای، و مستقل و پنجم اینکه هویت مردم قزاقستان باید براساس شهروندی آنها و نه وابستگی‌های قومی، نژادی و یا مذهبی باشد.
نکته‌ای که در انتخابات این کشور نباید از نظر دور داشت، این است که این چهارمین دوره‌ای بود که در قزاقستان انتخابات پیش از موعد برگزار می‌شد. به‌عبارتی، نورسلطان نظربایف می‌توانست تا سال 2016 در قدرت بماند. گرچه مقامات این کشور دلیل برگزاری زودهنگام انتخابات را هم‌زمان بودن آن با انتخابات پارلمانی برمی‌شمارند، اما باید گفت برگزاری انتخابات پیش از موعد در این کشور، به سنتی سیاسی تبدیل شده است و درخصوص این دوره نیز می‌توان دلایلی را برشمرد. ازجمله مهم‌ترین دلایل در این‌باره می‌توان به نگرانی این کشور از احتمال اعتراض‌های عمومی، کاهش بهای انرژی و مشکلات اقتصادی، خطر جریان‌های افراطی و تهدیدات امنیتی و در نهایت تحولات اوکراین اشاره کرد.
بحران در اوکراین و انضمام کریمه به روسیه و به‌دنبال آن سیاست نوین دولت روسیه مبنی بر اعطای تابعیت به روس‌زبان‌های مقیم جمهوری‌های سابق شوروی، بسیاری از همسایگان مسکو به‌ویژه کشورهایی که روس‌زبان‌ها در آنجا هستند را دچار اضطراب و نگرانی کرده است. قزاقستان از نظر بالا بودن جمعیت روس، شباهت زیادی به اوکراین دارد؛ لذا بحران اوکراین آستانه را بیشتر از هر کشور دیگری نگران نموده است.
مناطق شمال شرقی قزاقستان، روس‌نشین هستند و روس‌ها در مجموع حدود 20 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. فعالیت برخی از گروه‌های ملی‌گرای روس و تلاش آنها برای الحاق قسمت‌های شمالی قزاقستان به روسیه، موجب شده است حکومت قزاقستان پایتخت این کشور را از آلماتی در جنوب کشور به شهر آستانه در قسمت شمالی‌تر و نزدیک به مناطق عمدتاً روس‌نشین انتقال دهد.
از سوی دیگر، همان‌طور که خود نظربایف مطرح کرد، تهدیدات اقتصادی به‌علت کاهش قیمت انرژی افزایش یافته است و به‌دلیل کاهش قیمت‌ها در جهان، درآمدهای بودجه این کشور کاهش یافته است؛ لذا در این شرایط انتخابات زودهنگام به آستانه امکان می‌دهد تا مشروعیت قدرت در این کشور را افزایش دهد و بیش از گذشته مسئله حاکمیت و ساختار حکومت برای مقابله با چنین تهدیداتی تقویت شود و از تأثیرات منفی عوامل خارجی بر رشد و توسعه این کشور کاسته شود.
به‌طور کلی، با توجه به فضای موجود در این کشور به‌نظر می‌رسد موافقان و مخالفان وی نیز خواهان این هستند که نظربایف همچنان در رأس قدرت باقی بماند و همین قدرت در کشور ادامه داشته باشد. درست است که رئیس‌جمهور قزاقستان تحمل کمی برای نظرات مخالفان و ناراضیان کشورش دارد و به‌شدت بر روی رسانه‌ها و آزادی‌های مدنی محدودیت ایجاد می‌کند، اما باید گفت این کشور تاکنون دستاوردهای اقتصادی بسیار خوبی داشته است و مردم قزاقستان از سطح رفاه متعادلی برخوردارند، تا جایی که یکی از وعده‌های انتخاباتی نظربایف این بود که کشورش را به یکی از سی کشور توسعه‌یافته جهان تبدیل کند. به‌عبارتی، می‌توان گفت در شیوه حکومت رئیس‌جمهور قزاقستان، توسعه اقتصادی بر توسعه سیاسی اولویت دارد. از سوی دیگر، از لحاظ سیاست خارجی هم آستانه به‌دلیل داشتن مناسبات نزدیک با غرب، روسیه، اعراب و چین توانسته است پیوند محکمی با این کشورها برقرار کند و روابطش را به‌دور از تنش پیش ببرد. به همین دلایل و با توجه به اینکه نظربایف در بین برخی اقشار جامعه محبوبیت به‌دست آورده است، مردم قزاقستان بار دیگر وی را به‌عنوان حاکم کشورشان انتخاب کردند، هرچند مبهم بودن آینده قدرت و بحران جانشینی همچنان با این کشور همراه است.
در حالی مردم قزاقستان در تاریخ 26 آوریل (6 اردیبهشت) پای صندوق‌های رأی رفتند و برای پنجمین بار متوالی نورسلطان نظربایف را به‌عنوان رئیس‌جمهور کشورشان برگزیدند که حدود ربع قرن از حکمرانی وی بر وسیع‌ترین کشور از دل شوروی سابق بیرون‌آمده می‌گذرد.
نورسلطان نظربایف 74 ساله، که از آن به‌عنوان «پدر ملت» یاد می‌شود، بیش از 25 سال است که عهده‌دار ریاست‌جمهوری کشور شانزده میلیونی قزاقستان است و در یک انتخابات زودهنگام بدون داشتن رقیبی قدرتمند، برای پنجمین بار نیز بر مسند قدرت تکیه زد. گرچه در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور دو نامزد دیگر با نام‌های تورگن سیزدیقف 68 ساله (دبیر کمیته مرکزی حزب کمونیست) و ابیلغازی کوسینوف 63 ساله (رئیس اتحادیه کارگری قزاقستان) با نظربایف به رقابت پرداختند، اما از آنجا که حزب سیاسی قدرتمندی در میان رقبا نبود که جای رئیس‌جمهور مادم‌العمر را بگیرد و همچنین دو رقیب دیگر از حامیان دولت بودند، پیروزی وی قابل پیش‌بینی و موجب تعجب هیچ‌کس نبود. بسیاری از کارشناسان حتی پیش از انتخابات معتقد بودند با کاندید شدن وی دیگر رقبا اقبالی برای پیروزی ندارند و همان‌طور که نتایج هم نشان داد، نظربایف موفق شد 5/97 درصد آرا را به خود اختصاص دهد. با وجود برخی مشکلات در منطقه و جهان، بیشتر مردم قزاقستان از تغییرات عمده و اساسی در کشورشان می‌ترسند و آنها به نظربایف به‌عنوان رهبری که می‌تواند همواره ثبات و امنیت را برای کشورشان به ارمغان بیاورد می‌نگرند.
نظربایف پس از انداختن رأی خود به صندوق به شهروندان این کشور وعده داد در صورت پیروزی ضمن ایجاد تغییراتی در قانون اساسی، پنج اصلاح ساختاری را در این کشور اعمال کند. اولین آنها طرح اصلاحات اقتصادی و ایجاد شرایطی برای صادرات محصولات جدید اقتصادی است؛ دوم، اصلاحاتی که وی وعده انجام آن را به مردم داده است، برقراری دموکراسی و انجام اصلاحات سیاسی در این کشور؛ سوم، ایجاد الزامات مورد نیاز برای قضات و نهادهای اعمال قانون و امنیت حاکمیت قانون در این کشور؛ چهارم، قول ایجاد دستگاه‌های دولتی مدرن، حرفه‌ای، و مستقل و پنجم اینکه هویت مردم قزاقستان باید براساس شهروندی آنها و نه وابستگی‌های قومی، نژادی و یا مذهبی باشد.
نکته‌ای که در انتخابات این کشور نباید از نظر دور داشت، این است که این چهارمین دوره‌ای بود که در قزاقستان انتخابات پیش از موعد برگزار می‌شد. به‌عبارتی، نورسلطان نظربایف می‌توانست تا سال 2016 در قدرت بماند. گرچه مقامات این کشور دلیل برگزاری زودهنگام انتخابات را هم‌زمان بودن آن با انتخابات پارلمانی برمی‌شمارند، اما باید گفت برگزاری انتخابات پیش از موعد در این کشور، به سنتی سیاسی تبدیل شده است و درخصوص این دوره نیز می‌توان دلایلی را برشمرد. ازجمله مهم‌ترین دلایل در این‌باره می‌توان به نگرانی این کشور از احتمال اعتراض‌های عمومی، کاهش بهای انرژی و مشکلات اقتصادی، خطر جریان‌های افراطی و تهدیدات امنیتی و در نهایت تحولات اوکراین اشاره کرد.
بحران در اوکراین و انضمام کریمه به روسیه و به‌دنبال آن سیاست نوین دولت روسیه مبنی بر اعطای تابعیت به روس‌زبان‌های مقیم جمهوری‌های سابق شوروی، بسیاری از همسایگان مسکو به‌ویژه کشورهایی که روس‌زبان‌ها در آنجا هستند را دچار اضطراب و نگرانی کرده است. قزاقستان از نظر بالا بودن جمعیت روس، شباهت زیادی به اوکراین دارد؛ لذا بحران اوکراین آستانه را بیشتر از هر کشور دیگری نگران نموده است.
مناطق شمال شرقی قزاقستان، روس‌نشین هستند و روس‌ها در مجموع حدود 20 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. فعالیت برخی از گروه‌های ملی‌گرای روس و تلاش آنها برای الحاق قسمت‌های شمالی قزاقستان به روسیه، موجب شده است حکومت قزاقستان پایتخت این کشور را از آلماتی در جنوب کشور به شهر آستانه در قسمت شمالی‌تر و نزدیک به مناطق عمدتاً روس‌نشین انتقال دهد.
از سوی دیگر، همان‌طور که خود نظربایف مطرح کرد، تهدیدات اقتصادی به‌علت کاهش قیمت انرژی افزایش یافته است و به‌دلیل کاهش قیمت‌ها در جهان، درآمدهای بودجه این کشور کاهش یافته است؛ لذا در این شرایط انتخابات زودهنگام به آستانه امکان می‌دهد تا مشروعیت قدرت در این کشور را افزایش دهد و بیش از گذشته مسئله حاکمیت و ساختار حکومت برای مقابله با چنین تهدیداتی تقویت شود و از تأثیرات منفی عوامل خارجی بر رشد و توسعه این کشور کاسته شود.
به‌طور کلی، با توجه به فضای موجود در این کشور به‌نظر می‌رسد موافقان و مخالفان وی نیز خواهان این هستند که نظربایف همچنان در رأس قدرت باقی بماند و همین قدرت در کشور ادامه داشته باشد. درست است که رئیس‌جمهور قزاقستان تحمل کمی برای نظرات مخالفان و ناراضیان کشورش دارد و به‌شدت بر روی رسانه‌ها و آزادی‌های مدنی محدودیت ایجاد می‌کند، اما باید گفت این کشور تاکنون دستاوردهای اقتصادی بسیار خوبی داشته است و مردم قزاقستان از سطح رفاه متعادلی برخوردارند، تا جایی که یکی از وعده‌های انتخاباتی نظربایف این بود که کشورش را به یکی از سی کشور توسعه‌یافته جهان تبدیل کند. به‌عبارتی، می‌توان گفت در شیوه حکومت رئیس‌جمهور قزاقستان، توسعه اقتصادی بر توسعه سیاسی اولویت دارد. از سوی دیگر، از لحاظ سیاست خارجی هم آستانه به‌دلیل داشتن مناسبات نزدیک با غرب، روسیه، اعراب و چین توانسته است پیوند محکمی با این کشورها برقرار کند و روابطش را به‌دور از تنش پیش ببرد. به همین دلایل و با توجه به اینکه نظربایف در بین برخی اقشار جامعه محبوبیت به‌دست آورده است، مردم قزاقستان بار دیگر وی را به‌عنوان حاکم کشورشان انتخاب کردند، هرچند مبهم بودن آینده قدرت و بحران جانشینی همچنان با این کشور همراه است.
نظر شما