مؤسسه آمریکایی خاورمیانه یکی از اندیشکده‌های جریان‎ساز و معتبر فعال در حوزه سیاست خارجی آمریکاست. این اندیشکده مطرح آمریکایی که از سال 1946 بنیان‌گذاری شده‌، نقش بی‎بدیلی در ارائه برنامه سیاسی برای شخصیت‌های برجسته این کشور در حوزه سیاست خارجی داشته است.

 

کمک مالی پنهانی امارات به اندیشکده‌های آمریکایی درحالی صورت می‌گیرد که این کشور امیدوار است با اعطای کمک‌هایی از این دست به کارشناسان و پژوهشگران مؤسسات تأثیرگذار آمریکا که اصطلاحاً «کلاس جهانی» دارند، روایت جدیدی از تحولات منطقه خاورمیانه ارائه دهند.

براساس متن ایمیل‌های فاش‌شده یوسف العتیبه، امارات قصد دارد که «سوءتفاهم بزرگ» درمورد منطقه خاورمیانه و روایت‌هایی را که از آن بیان می‌شوند تغییر دهد. درکل، می‌توان اهداف پشت پرده کمک مالی امارات به اندیشکده‌های کلیدی آمریکایی را به این ترتیب دسته‌بندی کرد:

1. تلاش برای ایجاد جنگ روانی و سختگیری بیشتر علیه جمهوری اسلامی ایران: دشمنی امارات متحده عربی با جمهوری اسلامی ایران بی‌سابقه نیست؛ ازجمله متهم ساختن ایران به حمایت از تروریسم و اختلاف بر سرحاکمیت جزایر سه‌گانه؛ اما این‌بار آنچه امارات را به اقدام جدید علیه ایران واداشته، ناخشنودی این کشور از اقدام تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی، پادشاه قطر، در جلوگیری از قرائت بیانیه شدیداللحن علیه ایران در اجلاس ریاض عنوان شده است.

2. رقابت با قطر و معرفی آن به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین حامیان تروریسم در منطقه: غول رسانه‌ای قطر و شبکه الجزیره به‌عنوان نماد اصلی آن از دیگر عواملی است که امارات را به اقدام برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهانی ترغیب کرده است؛ پشتیبانی مالی از اندیشکده‌های بنام و فعال آمریکا در حوزه خاورمیانه از مهم‌ترین اقدامات تقابلی امارات با قطر خوانده می‌شود.

3. پنهانکاری درمورد فعالیت‌های مداخله‌جویانه امارات متحده عربی در کشورهای منطقه: از بارزترین این دخالت‌های منطقه‌ای می‌توان به شکنجه‌گاه‌های امارات در یمن اشاره کرد. امارات متحده عربی ندامتگا‌ه‌ها و شکنجه‌گاه‌هایی در یمن دارد که زندانیان یمنی را به آنجا انتقال می‌دهند. درمورد این مکان‌ها گفته شده است که افراد درصورت زنده بیرون آمدن از آنها به زندان انتقال داده می‎شوند. نمونه دیگر اقدامات مخرب امارات در منطقه، تلاش برای ضربه زدن به منافع اقتصادی ایران از راه جلوگیری از سرمایه‌گذاری خارجی است که با همسویی عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی صورت گرفت.

4. تغییر در سیاست و رویکرد نظامی آمریکا: امارات می‌خواهد آمریکا رویکرد نظامی خود را در مقابل دشمنان این کشور یعنی ایران، قطر و یمن تغییر دهد و این کشورها مخصوصاً ایران و قطر را از راه «جنگ روانی» و اجماع افکار عمومی علیه آنان زیر فشار قرار دهد؛ به‌همین‌دلیل، پشتیبانی مالی از اندیشکده‌هایی با اعتبار جهانی را در دستور کار خود قرار داده است.

 

بررسی اقدامات سفیر امارات در واشینگتن و اهداف او از انجام این امور، بار دیگر نشان می‌دهد که بنا به اظهار رسانه‌های مختلف بین‌المللی، او قدرتمندترین سفیر مستقر در آمریکاست.

وی به‌خوبی می‌داند پول را کجا خرج کند که برای کشورش نتیجه مطلوب به‌بار آورد. فعالیت‌های مختلف او، از شرکت در خیریه‌ها، تجهیز بیمارستان‌ها، برگزاری میهمانی‌های گوناگون و مهم‌تر از همه نفوذ کلامش در ارتباط با افراد شاخص و کلیدی آمریکایی، از لئون پانتا و دیوید پترائوس گرفته تا افرادی در دفتر اوباما و جارد کوشنر، داماد ترامپ، نشان از هوش بالای وی در بهره‌برداری از منابع مالی برای تحقق «منافع ملی» کشورش دارد؛ امری که او آن را از «ملزومات دیپلماسی» می‌داند.

یوسف العتیبه با کلام تأثیرگذارش توانست بزرگ‌ترین منتقد اخوان‌المسلیمن در واشینگتن باشد و با نسبت دادن اتهامات تروریستی به آنان، مقامات آمریکایی را به سختگیری علیه آنها وادار سازد.

با توجه به مقدمات مطرح‌شده، افشای ایمیل‌های یوسف العتیبه چند نکته اساسی را برای دولتمردان یادآوری می‌کند:

نخست آنکه دقت در انتخاب افرادی که به‌عنوان سفیر انتخاب می‌شوند تا چه حد می‌تواند در تحقق منافع ملی کشورها مؤثر باشد؛

دوم، انکارناپذیر بودن نقش پول در سیاست امروز جهان؛ عده‌ای از افراد با استناد به مثل معروف «پول حرف می‌زند»(2)  براین‌باورند که پول همان عاملی است که می‎تواند واقعیات جهان را متفاوت با آنچه هست نشان دهد؛ اما نکته مهم‌تر این است که منابع مالی باید چگونه و در کجا خرج شوند تا کشورها را به مقصود برسانند.

سوم، با گسترش حیطه و فعالیت‌های شبکه‌ای، نقش شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های ارتباط جمعی بیش از گذشته برجسته و نمایان می‌شود. غول رسانه‌ای قطر و تلاش امارات برای مقابله با آن از راه کمک به اندیشکده‌هایی با برد و کلاس جهانی اهمیت فضای رسانه‌ای را در پیشبرد اهداف به‌خوبی روشن می‌سازد؛ امری که دولتمردان باید همواره به آن توجه کافی داشته باشند و در بلندمدت برای آن برنامه‌ریزی کنند.

 

- https://theintercept.com/2017/08/09/gulf-government-gave-secret-20-million-gift-to-d-c-think-tank/

- https://theintercept.com/2017/08/17/weapons-money-intended-for-economic-development-being-secretly-diverted-to-lobbying/

- https://theintercept.com/2017/07/30/uae-yousef-otaiba-cnas-american-progress-michele-flournoy-drone/