موضع محافظه‌کارانه اتحادیه اروپا نسبت به اقدامات تروریستی گروه داعش در عراق
تحولات مربوط به عراق و اقدامات جنایت‌آمیز و غیرانسانی گروه تروریستی داعش در عراق طی هفته‌های اخیر فضای جدید و هراسناکی را در ژئوپلیتیک منطقه ایجاد کرده است. شرایط به‌وجودآمده جدید چنان سریع و غیرمنتظره اتفاق افتاد که غافلگیری همگان را به‌دنبال داشته است. در این رابطه اتحادیه اروپا و کشورهای بزرگ عضو آن که در نزدیکی منطقه درگیری و بحران عراق قرار دارند از نقش و جایگاه قابل توجهی برخوردار هستند. این درحالی است که تاکنون واکنش اتحادیه اروپا به این بحران و فجایع عظیم غیرانسانی صورت‌گرفته بسیار کمرنگ و دیرهنگام بوده است. ازطرفی، انتظارات عمومی، منطقه‌ای و بین‌المللی از این اتحادیة 28 کشوری با توجه به موقعیت سیاسی و ژئوپلیتیکی آن در نزدیکی منطقه زیاد است و فجایع عظیم صورت‌گرفته علیه مردم بی‌گناه عراق و کودکان و زنان مستلزم اقدامات جدی‌تر و همه‌جانبه‌تری ازسوی این اتحادیه است.
به‌نظر می‌رسد اتحادیه اروپا اخیراً متوجه عمق خطرات و جنایاتی که ازسوی گروه داعش در عراق و سوریه صورت می‌گیرد شده است و درحال اتخاذ اقدامات جدیدتری می‌باشد که باید مورد توجه قرار گیرد. در این میان قطعاً کشورهای مهم و قدرتمند منطقه به‌خصوص جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و عربستان از موقعیت راهبردی بسیار مهمی برخوردار هستند و لازم است با نزدیک کردن مواضع و دیدگاه‌ها دست به اتخاذ یک موضع جدی و حساب‌شده و هماهنگ علیه این گروه تکفیری بزنند. در این میان اتحادیه اروپا جایگاه خوبی دارد و در 24 تیر 1393 علاقه‌مندی خود را برای تشکیل گروهی از کشورهای منطقه اعلام کرده که موضع جدیدی است و می‌تواند مورد مطالعه جدی و کارشناسانه قرار بگیرد.
در بین کشورهای اروپایی فرانسه از موقعیت شاخص‌تری در مواجهه با تحولات عراق و گروه داعش برخوردار است. به‌نظر می‌رسد تحولات عراق و روی کار آمدن گروه تروریستی داعش شرایط جدیدی را در منطقه ایجاد کرده که مورد توجه فرانسه است. ازطرفی، فارغ از بحث‌های مربوط به جنایات جنگی صورت‌گرفته در عراق و توجه به مسائل حقوق بشری و انسان‌دوستانه، به‌نظر می‌رسد تحولات عراق از منظر ژئوپلیتیکی نیز برای فرانسه اهمیت دارد و چه‌بسا این اهمیت بسیار بیشتر از سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا و حتی انگلیس باشد. در این چهارچوب فرانسه تنها کشور اروپایی بود که آمادگی خود را برای کمک نظامی به دولت عراق و پیشمرگه‌های کُرد اعلام کرد که البته موضع بسیار مهم و قابل توجهی است.
موضع انگلیس درخصوص تحولات عراق و مقابله با داعش عمدتاً در خط سیر سیاست آمریکا جریان پیدا می‌کند. در این رابطه، می‌توان گفت لندن تاکنون موضع بسیار کمرنگ و محافظه‌کارانه‌ای درقبال اقدامت جنایت‌آمیز داعش در پیش گرفته است. به‌نظر می‌رسد انگلیس تا چند روز پیش علاقه چندانی برای شرکت در عملیات نظامی در عراق و یا درگیری نظامی مستقیم علیه گروه داعش را نداشت و سعی داشت موضع محتاط‌آمیزی را در پیش بگیرد تا روند اوضاع شفاف‌تر شود.
با توجه به حملات جنایت‌آمیز گروه داعش علیه مسیحیان و ایزدی‌های عراق طی هفته گذشته، به‌نظر می‌رسد ذهنیت‌ها و تلاش‌ها برای اتخاذ موضعی سخت‌تر علیه داعش در کشورهای غربی و ازجمله در انگلیس افزایش یافته است. دراین‌رابطه دولت انگلیس از آمادگی خود در تجهیز نظامی نیروهای پیشمرگه اقلیم کردستان عراق خبر داد و سخنگوی نخست‌وزیر انگلیس در یک موضع‌گیری جدید در 24 تیر 1393 اعلام کرد که لندن هرگونه تقاضا ازسوی اکراد عراق جهت تجهیز نظامی جهت نبرد علیه داعش را مثبت ارزیابی می‌کند. سه روز بعد دولت محافظه‌کار دیوید کامرون رسماً اعلام کرد که خواستار رایزنی و همکاری با کشورهای بزرگ منطقه‌ای یعنی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی است که موضوع جدید و بسیار مهمی در روند تحولات منطقه‌ای و درخصوص تحولات عراق است. این درحالی است که آمریکا در همین تاریخ از کشورهای اروپایی درخواست کرد که در تجهیز نظامی نیروهای پیشمرگه تلاش کنند. سخنگوی نخست‌وزیر انگلیس دراین‌زمینه گفت: اگر ما درخواستی را دراین‌زمینه دریافت کنیم، بدان پاسخ مثبت خواهیم داد. این اظهارات و مواضع جدید انگلیس بیانگر رویکرد جدید این کشور و در هماهنگی با موضع آمریکا در برخورد جدی‌تر علیه گروه داعش تلقی می‌شود. به‌نظر می‌رسد تعیین نخست‌وزیر جدید عراق و حمایت اکثریت گروه‌های دیگر از وی در شفاف شدن اوضاع عراق و موضع‌گیری کشورهای اروپایی و آمریکا تأثیرگذار بوده است.
اتحادیه اروپا با توجه به رویکرد قدرت نرم خود معمولاً ترجیح می‌دهد ازطریق دیپلماسی و مذاکره با مشکلات و بحران‌های بین‌المللی برخورد کند. در این میان این اتحادیه برای اتخاذ یک موضع دسته‌جمعی حساس همواره ترجیح داده متوسل به سازمان ملل شده و اقدامات خود را از این طریق و در چهارچوب یک موضع سیاسی حقوقی انجام دهد.
این درحالی است که به‌نظر می‌رسید هرگونه قدرت‌گیری گروه‌های افراطی تکفیری و گروه‌هایی چون داعش، النصره و القائده می‌تواند مشکلات بسیار زیادی نه‌تنها برای کشورهای منطقه بلکه برای کشورهای اروپایی که در نزدیکی منطقه جغرافیایی خاورمیانه قرار دارند، به‌وجود آورد و زنگ خطر را هم‌اکنون در این کشورها به‌صدا درآورده است. در این میان، کشورهای اروپایی باید به این نتیجه برسند هرگونه تعلل و محافظه‌کاری دربرابر جنایات این گروه‌های رادیکال و تکفیری بازتاب منفی و گسترده‌ای را در داخل مرزهای جغرافیایی و سیاسی آنها خواهد داشت و ضروری است تا دیر نشده اقدامات و مواضع جدی‌تر و همه‌جانبه‌ای در مقابله با آن اتخاذ نمایند. درخواست وزرای خارجه اتحادیه اروپا برای تشکیل یک گروه حمایتی از عراق متشکل از کشورهای بزرگ منطقه ازجمله جمهوری اسلامی ایران ایده بسیار مهمی است که جزئیات آن باید مورد توجه جدی قرار گرفته و ازطریق رایزنی و گفتگو با این اتحادیه راهکارهای عملی آن مورد بررسی قرار گیرد. لازم است یک پیام محکم و جدی ازسوی کشورهای بزرگ منطقه با همکاری قدرت‌های فرامنطقه‌ای به دولت قانونی عراق داده شود و ضمن حمایت از راهکارهای دولت عراق جلوی رفتارهای غیرانسانی و مخرب گروه داعش که متأسفانه به اسم دولت اسلامی صورت می‌گیرد هرچه سریع‌تر گرفته شود. به‌نظر می‌رسد فرصت برای رایزنی و دیپلماسی چندجانبه بیشتر از هر زمانی فراهم است.
نظر شما