کتاب سفید

سیاست امنیتی و آینده ارتش آلمان


مقدمه

کتاب سفید (2016) از سوی ارتش آلمان به‌عنوان بیانیه راهبردی و سیاست‌گذارانه در حوزه امنیت ملی و بین‌المللی این کشور تهیه شده است. در این کتاب پیشنهادهایی برای تغییرات سیاست و راهبرد آلمان در حوزه‌ امنیت ملی و بین‌المللی ارائه می‌شود. به‌عبارتی‌دیگر، این کتاب شواهد قانع‌کننده و واقعی از منظر نخبگان فکری و علمی آلمان درباره تهدیدات و روندها و فرایندهای تأثیرگذار بر آن ارائه می‌کند.

دولت آلمان همواره در عین حفظ یک رویکرد اروپامدار و با اتکا به ضرورت هستی‌شناختی هویت اروپایی، مسیر تأمین امنیت ملی را دنبال می‌کند. به‌عبارتی‌دیگر، راهبردهای امنیتی آلمان در عین تعهد به تقویت ستون اروپایی در ناتو بر مبنای یک جهت‌گیری چندجانبه، مهار کانون‌های متعدد بحران در همسایگی اروپا را برای حفظ امنیت اروپا در اولویت خود قرار داده است.

از منظر سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران آلمانی، اصل اساسی و راهنمای کنش آلمان باید این باشد که پیش از اقدام واکنشی به تحولات، از وقوع بحران‌ها و مناقشه‌ها جلوگیری کند. از سویی دیگر، سیاست امنیتی باید قابل پیش‌بینی و پایدار باشد؛ به‌شکلی که به‌سرعت نسبت به مناقشات خشونت‌آمیز عکس‌العمل نشان داده و نسبت به حل‌وفصل سریع آن مشارکت داشته باشد.

نخبگان فکری و عملی آلمان در کنار ضرورت بر به‌کارگیری هوشمندانه ابزارهای نظامی و غیرنظامی‌، بر این باروند که باید جهان را واقع‌گرایانه و نه بر مبنای یک وضعیت مطلوب و غیرواقعی درک کرد. از این‌رو، آنها در کتاب حاضر به این پرسش پاسخ می‌دهند که بنا به ضرورت‌های برخاسته از واقعیت تهدیدات و مناقشات بین‌المللی، آلمان باید سیاست امنیتی خود را چگونه سیاست‌گذاری کند؟

از منظر اندیشکده‌ای، یک نکته قابل تأمل درباره کتاب سفید آلمان وجود دارد. یکی از ویژگی‌های قابل تحسین در مسیر بازنگری و طراحی راهبردهای کلان به خصوص سیاست خارجی و امنیتی آلمان، تأکید تصمیم‌گیران این کشور بر ضرورت مشارکت حداکثری نخبگان داخلی و خارجی است. آلمانی‌ها هم در مسیر راهبردهای امنیتی و هم در مسیر طراحی راهبرد سیاست خارجی‌شان با یک فرایند تعریف‌شده، نگرش متخصصین امر خارجی و امنیتی را دریافت و بر منبای استدلال‌های مطرح‌شده تصمیم نهایی را اتخاذ کرده و مبنای اقدام قرار می‌دهند.

مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران ضمن پیشنهاد مطالعه کتاب حاضر به همه سیاست‌گذاران، تصمیم‌گیران، پژوهشگران امنیت ملی و بین‌المللی و علاقمندان به پیگیری کنش و رفتار آلمان در حوزه سیاست خارجی و امنیتی، امیدوار است با انتشار اسناد بالادستی و راهبردی کشورهای هدف در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، زمینه شناخت دقیق تحولات رفتاری آنها در عرصه ملی و بین‌المللی را برای علاقمندان و صاحبان دغدغه فراهم کند.

عابد اکبری

آبان 1401