روابط اروپا و چین در دوره پساکرونا

با افزایش شمار جان‌باختگان مبتلا به ویروس کرونا در جهان و خسارات اقتصادی فراوان ناشی از گسترش و همه‌گیری این ویروس، نظریات مختلفی در مورد علل شیوع این ویروس در جهان روابط بین الملل مطرح شده است.

برخی از بازیگران با اتهام‌زنی و مقصر دانستن دیگری به دنبال مطرح کردن بی‌مسئولیتی دولت مقابل در شیوع این ویروس هستند و برخی‌ نیز انگشت اتهام را به طرف چین، خاستگاه این ویروس نشانه رفته‌اند و دولت چین را به کوتاهی در اطلاع‌رسانی درست و به موقع و کم اهمیت جلوه دادن شیوع ویروس کرونا در مراحل ابتدایی و حتی پنهان‌کاری متهم کرده‌اند. در این بین برخی‌ها از کشور‌ها خواستار پرداخت غرامت از سوی دولت چین به کشور‌های آسیب دیده از ویروس کرونا شده‌اند.
هرچند سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا نیز در گزارش‌های کرونایی خود اتهام پنهان کاری به دولت چین را وارد دانسته اند، اما در خصوص عامدانه بودن اقدامات دولت چین در گسترش این ویروس که توسط برخی از مقالات آمریکایی طرح شده بود نظری منفی داشت.

همچینن این سازمان‌ها در گزارش خود دولت چین را به ممانعت از دسترسی به اطلاعات دقیق به دانشمندان آمریکایی متهم کرده‌اند و معتقد بودند که گمانه زنی‌های مختلف در مورد منشا شیوع ویروس کرونا ناشی از همین پنهان کاری و عدم همکاری دولت چین بوده است.

در مقابل وزارت اطلاعات چین نیز ظاهرا در گزارشی که برای رییس‌جمهور این کشور تهیه کرده است، تاکید داشته که احساسات ضد چینی در کل دنیا به بالاترین سطح از زمان سرکوب میدان تیان آن‌من در سال ۱۹۸۹ رسیده است.

ظاهرا در این گزارش مقام‌های اطلاعاتی چینی به شی جین پینگ، رییس‌جمهور این کشور اعلام کرده‌اند که با توجه به اقدامات آمریکا سطح تنش بین دو کشور روندی به شدت صعودی را طی می‌کند و پکن باید خود را برای درگیری نظامی گسترده با  آمریکا آماده کند.

در این بین اتحادیه اروپا در نخستین واکنش خود به این تقابل کرونایی در ابتدا قصد داشت با تهیه گزارشی چین را به پیشبرد کمپینی از «اخبار نادرست» در مورد کرونا متهم کرده و نسبت به اشاعه هدفمند اخبار و اطلاعات نادرست و گمراه کردن افکار عمومی جهان در مورد ویروس کرونا متهم کند اما به پیشنهاد برخی از مقامات اروپایی بخش‌هایی از گزارش که متهم کردن چین می‌پرداخت از گزارش نهایی حذف شده است.

دلیل اصلی این موضوع نیز چشم انداز روابط اروپا با چین است که طی سال‌های اخیر با دقت و واقع بینی بیشتری از جانب اروپایی‌ها دنبال می‌شود. از سوی دیگر زمانی که در ابتدای شیوع و همه گیری ویروس کرونا در اروپا جنگ‌های ملی برای تصاحب ماسک آغاز شده بود این چینی‌ها بودند که با هوشمندی بالای خود و با انگیزه‌هایی سیاسی و بلندمدت، کمک‌های خود را به سوی برخی از کشور‌های درگیر کرونا در اروپا گسیل داشتند.

تورستن بنر استاد علوم سیاسی در برلین، به این باور است که این کمک‌ها از جانب چین به اعتبار اتحادیه اروپا آسیب رسانده است. بنر معتقد است اتحادیه اروپا نتوانسته است به طور مؤثر به ایتالیا و سایر کشور‌های درگیر در بحران کرونا کمک کند و تصوری که ایتالیایی‌ها از این امر دارند بسیار ناراحت کننده و شرم آور است و بسیاری از افراد در اروپا با تردید در مورد یک سرنوشت مشترک اروپایی صحبت می‌کنند.

هرچند جوزپه کونته نخست وزیر ایتالیا معتقد بود که کمک‌های چینی‌ها به ارزش‌های اروپایی لطمه‌ای وارد نکرده و ایتالیایی‌ها همچنان خود را به این ارزش‌ها وفادار می‌دانند، اما از این اظهار نظر‌ها به وضوح می‌توان شکاف‌های چینی ایجاد شده در جام اتحادیه اروپا را مشاهده کرد.
امروز و پس از پدیدار شدن زمینه‌هایی از مهار ویروس کرونا و آغاز به کار مجدد بازار‌های اروپایی سیاست‌های اروپایی نسبت به مناقشه کرونایی بین چین و آمریکا به سمت واقع گرایی بیشتر به پیش می‌رود.

در همین راستا وزیر دفاع آلمان و دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور صحت ادعا‌های مقامات آمریکای درباره منشأ چینی ویروس جدید کرونا را زیر سؤال برده‌اند و اتهام آمریکایی‌ها به چین را یک مانور انحرافی ارزیابی کرده اند. اروپای پسا کرونا همانند روندی که از چند سال قبل شدت گرفته است ناگریز به انتخاب است. انتخابی بین آمریکا و چین.

کرونا اروپایی‌ها را مجبور خواهد کرد تا در انتخاب‌های خود تسریع کنند و در بازی دوگانه با کارت‌ها چینی و آمریکایی با واقع گرایی بیشتری عمل کنند هرچند، دورنمای مثبتی از کنش گری مستقل اروپایی مشاهده نمی‌شود و به نظر می‌رسد همانند دوره جنگ سرد اروپا مجددا بین دو قطب اقتصادی غرب و شرق تقسیم خواهد شد.