ظریف:

چندجانبه‌گرایی به یک ضرورت تبدیل شده است

«محمد جواد ظریف»  در همایش بین المللی یک جانبه گرایی و حقوق بین الملل که روز دوشنبه در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، گفت: چندجانبه گرایی انتخاب نیست یک ضرورت است. دولتها ذاتا نسبت به حاکمیت خود با خست عمل کردند و می کنند و اگر نیاز دولت‌ها به حل مسایل خود با چندجانبه گرایی نبود هیچ گاه چندجانبه گرایی پا نمی گرفت.
وزیر امور خارجه افزود: دولت‌ها به این نتیجه رسیدند نه می‌توانند مشکلات خود را به تنهایی حل و فصل کنند و نه می‌توانند به تنهایی مانع اقدامات هنجارشکنانه دیگران شوند و برای همین به چند جانبه گرایی روی آورده اند و نیاز قطعی کشورهای دنیا بوده است.
وی اضافه کرد: زمانی چندجانبه گرایی را بدون فکر می پذیریم. اگر امکانات چندجانبه مانند تلفن نبود نمی‌توانستیم کمترین روابط عادی را انجام دهیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشور با بیان اینکه در شرایط گذار کنونی چندجانبه گرابی بیش از قبل  نیاز می شود، به عبارت دنیای بدون غرب اشاره کرد و گفت: دنیای بدون غرب به معنای این واقعیت است که نه همه اتفاقات در غرب اتفاق می افتد و غرب نه می تواند همه تصمیمات برای تحولات جهانی را اتخاذ کند. زمانی همه اتفاقات قابل توجه دنیا در غرب روی می داد و اتفاقات دنیا را تعیین مسیر می‌کرد.
وی در بخش دیگر از سخنانش با بیان این که امروز در دنیا همه اتفاقات نه در غرب می افتد نه جهان را می تواند تعیین مسیر کند، یکجانبه عمل کردن را حتی برای دولت ها امکان ناپذیر دانست و گفت:  دولت ها نمی توانند یکجانبه برای جهان تصمیم بگیرند چون دولتها انحصار خود را بر تصمیم گیری های جهانی از دست دادند.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: ابزار و مراکز قدرت متکثر شدند مرکز قدرت از غرب تغییر کرده است و از انحصار اقتصادی در دوران امپریالیسم اقتصادی حرکت کرده است. امروز فردی با موبایل کوچک پیام‌هایی به دنیا مخابره می کند که دنیا را حرکت می دهد.
ظریف خاطرنشان کرد: اگر همه دولت های دنیا دور هم جمع شوند باز هم بدون حضور سایر ذینفعان نمی توانند تصمیم بگیرند. واقعیت این است و تحلیل و خوش بینی نیست که هیچ دولتی به تنهایی نمی‌تواند منافع خود را تامین کند و جلوی خطرها را بگیرید.
وزیر امور خارجه برای نمونه به حادثه ۱۱ سپتامبر آمریکا اشاره کرد و گفت: دولت آمریکا بعد از ۱۱ سپتامبر که این دولت را قدر قدرت می دانند و هزینه‌های نظامی اش به تنهایی ۱۰ برابر ۱۰ کشور بعدی یعنی ۶۰۰ میلیارد دلار است و بعد از او چین عربستان و روسیه هر کدام ۶۰ میلیارد به طور متوسط است، نتوانست امنیت مردم خود را تامین کند.
وی ادامه داد: اولین وظیفه دولت حراست از شهروندانش است آیا دولت آمریکا توانسته در پایتخت اقتصادی و بین المللی خود امنیت ایجاد کند؟ یک گروه تروریستی توانسته در کشور برتر دنیا نا امنی ایجاد کند. امروز دولت ها نمی توانند در اقتصاد دنیا سهم عمده داشته باشند.  
رئیس دستگاهدیپلماسی اضافه کرد: سازمان ها و بازیگران غیرحکومتی نه تنها می توانند تخریب امنیت بلکه ایجاد امنیت کنند. دولتی مانند امریکا از تامین امنیت مردم خود ناتوان است.
ظریف با بیان اینکه بازی با حاصل جمع صفر امروز در دنیا غیرممکن است، اظهار داشت: بازی با حاصل جمع صفر یعنی بتوانید با هزینه دیگران برای خود منفعت بخرید. حتی در صفرترین بازی که جنگ باشد پیروز و شکست خورده نداریم.  
وی یادآور شد: تلاش برای حاصل بازی جمع به اضافه صفر، به منفی می انجامد؛ ترامپ می گوید ۷ تریلیون دلار در منطقه ما هزینه کردند آیا امریکا امروز احساس امنیت بیشتری می کند؟ اگر چنین بود آقای ترامپ نمی‌گفت مردم آمریکا از گذشته ناخشنودند.

بی قانونی زمینه ساز حق نمی شود
ظریف با طرح این سوال که آیا امریکا امروز زندگی بهتری دارد و اینکه آینده را برای دیگران غیرقابل توقع می کنند آیا خودشان از آن نفع می برند، گفت: شاید یک نفع کوتاه مدتی ببرند و امکان کوتاه مدتی فراهم کنند اما بی قانونی نمی تواند زمینه ساز حق شود و برای همین هم است که حقوق بین الملل در واقع می تواند برای شما آینده ای را ترسیم کند؛ بسیاری از مواقع برخی دوستان ایراد می گیرند که چرا به حقوق بین الملل تاکید می کنید که باید گفت حقوق بین الملل در موارد نادر نقض می شود و در موارد عادی حقوق بین الملل ساری و جاری است.
وی با ذکر مثالی ادامه داد: اگر دو نفر از چراغ قرمز رد شده اند به این معنا نیست که چراغ قرمز بی جا است مواردی که حقوق بین الملل و مقررات بین المللی و چندجانبه گرایی دارد عمل می کند در زندگی روزمره نمی بینیم. یک یا دو مورد که یکجانبه گرایی مخرب ایالات متحده وارد این مفاهیم می شود آن را به عنوان نمونه درنظر می گیریم. یکجانبه گرایی اگرچه امری خطرناک اما محتوم به شکست است.
وزیر امور خارجه گفت: واقع گرایی نیست که پیشنهادها و راه حل هایی ارائه کنید که سال ها و دهه هاست بشر را به کام جنگ برده است ما براساس پیش بینی های خودکام بخش جهان را درحالت یک جنگ نگه می داریم چون به یکجانبه گرایی بها می دهیم. یکجانبه گرایی یک مفهوم پذیرفته شده نیست. حتی برای کسی که یکجانبه گرایی را عمل می کند.  
کسی نمی تواند به امضای امریکا اعتماد کند
ظریف با بیان عدم پایبندی ایالات متحده به قراردادهای بین المللی، اظهارداشت: کسانی که به برجام ایراد می گرفتند چرا ترامپ از برجام خارج شد باید به این واقعیت  توجه می کردند چیزی نمانده که ترامپ از آن خارج نشده باشند؛ از نفتا، یونسکو، پاریس، آی ان اف، تی تی پی گرفته تا شورای حقوق بشر، امریکا از همه اینها خارج شد و ان شاء الله از شورای حقوق امنیت هم خارج شود و خیال همه را هم راحت کند(خنده حضار).
وی افزود: ایالات متحده بدون توجه به اهمیت حقوق بین الملل یکجانبه گرایی را پی می گیرد لذا کسی نمی تواند به امضای امریکا اعتماد کند. امریکا از نفتا خارج شد. دولت مکزیک توافق جدیدی با امریکا امضا کرد. بیشتر مکزیکی ها معتقدند توافق مکزیک بیش از تنفتا به نفع مکزیک است. و نتیجه این شد که ترامپ از سیاست های مکزیک درباره مهاجرت ناراحت شد و گفت که اگر مکزیک سیاست های خود را تغییر ندهد این توافق را هم زیرپا می گذارد! وزیر امور خارجه مشکل بین الملل را یش بینی پذیری رفتار کشورها عنوان و تصریح کرد: لذا این عمل گرایانه و واقع گرایانه نیست توافقی را کنار بگذارید و توافق دیگر را امضا کنید چون آن کشور نمی خواهد. اگر چنین شد نقض توافق های بعدی هم در راه است. کم کم دنیا به این نتیجه رسید که با امریکا نمی توان توافق بست.  
وی ادامه داد: درست است قدرت مالی و بانکی امریکا، کشورها را ناگزیر کرده که سیاست های این کشور را اجرا کنند اما این واقعیت را هم باید بپذیریم که تعداد زیادی از کشورها از این اقدامات زورمدارانه اقتصادی که به غلط تحریم می گویند، یاد گرفتند تا می توانند امریکا را از روابطشان حذف کنند البته حذف قدرت بزرگ تا حدودی مشکل است.
ظریف افزود: اینکه روسیه و چین، روسیه و ایران، هند و امارات، چین وایران همه واحد ارزی دلار را از مناسبات دو جانبه شان حذف می کنند نشان دهنده این است که استفاده افراطی ویکجانبه از هر اهرمی، باعث کاهش قدرت آن اهرم می شود چون پیش بینی پذیری را برای سایرین از بین می برد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با بیان اینکه آمریکا قربانی سیاست یکجانبه گرایی خودش می شود، گفت: ممکن است اینستکس اروپایی ها ارزش چندانی برای ما نداشته باشد اما مهم این است که متحدان نزدیک امریکا یک سال است با روش های کند غیرقابل قبول خود ساز وکاری ایجاد کنند که از بزرگترین متحد نظامی خود فرار کنند واین یعنی کنشگران نمی پذیرند تحت اشراف یک کنشگر باشند که رفتارش غیر قابل پیش بینی و مغایر با حقوق بین الملل است و نتیجه آن برهم خوردن نظم جهانی است.
ظریف، امریکا را معتاد به تحریم دانست و گفت: در هر دوره ای تحریم های یکجانبه امریکا از هر کشوری بیشتر است از دهه ۱۹۹۰ زمانی نبود که کمتر از ۵۰ کشور تحت یک یا نوعی از تحریم امریکا قرار نداشته باشند. سنکشن (sanction) یعنی ابزاری که فردی جامعه ای یا کشوری استفاده می کند تا اجرای مقررات را برای دیگری تحمیل کند و تحریم وسیله اعمال مقررات است اما اقدامات امریکا تحریم نیست اقدامات  زورمدارانه اقتصادی است تا سیاست های خود را بر مردم تحمیل کند.