جهان غیر غربی؟

روایتی اروپایی از تحولات نظم و نظام بین‌المللی


در چارچوب زمانی و مکانی با توجه به قدرت‌یابی فزاینده بازیگران غیرغربی از جمله بازیگران آسیایی چه در مقیاس منطقه‌ای و چه در مقیاس جهانی، نظام بین‌المللی دچار تحولاتی در نحوه توزیع قدرت در سطح موردنظر شده است. این مساله می‌تواند نظم بین‌المللی را نیز تحت الشعاع قرار دهد. در این میان و در چارچوب موردنظر، نخبگان علمی و آکادمیک غربی و به‌خصوص اروپایی تلاش دارند تا تفاسیر و روایت‌های مدنظر خود را از این تحولات به مخاطبان خود ارائه دهند. انتشار کتاب «جهان همچنان غربی؟» آن هم توسط عده‌ای از نخبگان علمی و آکادمیک اروپایی در حوزه روابط بین‌الملل را می‌توان گامی در این چارچوب و در جهت موردنظر یعنی ارائه روایت خاص مدنظر خود از این تغییر و تحولات ارزیابی کرد.

اگر بخواهیم ضرورت انتشار ترجمه این کتاب را برای مخاطبان ایرانی و همچنین کارشناسان و متخصصین روابط بین‌الملل کشورمان با توجه به محتوای کتاب و مقالات آن به‌صورتی مختصر شرح دهیم توجه به چند نکته برای ما حائز اهمیت خواهد بود؛

- آگاهی و شناخت دقیق از روندهای جهانی درباره شکل و ماهیت نظم و نظام بین‌المللی پیش‌رو می‌تواند به چگونگی اتخاذ تصمیمات راهبردی کشورها کمک کند. این شناخت برای کشور ما که همواره بر استقلال استراتژیک تاکید داشته، اهمیت بیشتری دارد؛

- کنش‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا در طول چهار سال ریاست جمهوری ترامپ، تاثیرات آن بر سیستم و نظم بین‌المللی و البته در قبال مسائل جهانی از جمله موضوع برجام؛ 

-قدرت‌یابی فزآینده چین در سیستم بین‌المللی به‌عنوان یکی از کشورهای دوست و نزدیک به ایران و همزمان بالا رفتن سطح تنش و رقابت‌ها میان واشنگتن و پکن، تاثیر غیرقابل انکاری بر ابعاد مختلف روابط پکن و تهران خواهد داشت که ارزیابی تحلیلی آن در سطح کلان بسیار مهم است؛

-کاهش نسبی قدرت آمریکا در مقابل رقبای خود در سطح جهانی، بحران در اتحادیه اروپا در ابعاد سیاسی و اقتصادی و روبه رو شدن با چالش‌های مختلف چه از داخل و چه از خارج، سوءکارکردهای سیاست داخلی در دموکراسی‌های غربی و پیامدهای آن برای حکمرانی جهانی، تلاش قدرت‌های نوظهور برای هم‌راستا کردن منافع خود در مقابل روندهای مرتبط با تلاطمات در سیستم بین‌المللی و ارائه ایده‌هایی بدیل و جدید در قبال حکمرانی جهانی از جدی‌ترین بحران‌های نظم و نظام لیبرال است؛ 

-پررنگ بودن نگاه و روایت اروپایی‌ها در قبال تحولات پیش‌گفته در سطور پیشین و اهمیت آن برای نخبگان و تصمیم‌سازان کشورمان به‌عنوان کشوری که در طول چند دهه گذشته روابطی پر فراز و نشیب با طرف‌های اروپایی در طیف مختلفی از موضوعات داشته‌اند، حائز اهمیت است.

کتاب موردنظر که مجموعه مقالاتی به‌نگارش درآمده از سوی صاحب‌نظران عموما اروپایی در رشته روابط بین‌الملل است، بر یک مقدمه و سه بخش مشتمل است. بخش اول به روندهای حال حاضر در حکمرانی جهانی، بخش دوم به چشم‌اندازهای منطقه‌ای و بخش آخر نیز به جمع‌بندی‌های مرتبط با کلیات مجموعه مقالات ارائه شده، اختصاص یافته است.

با توجه به شدت گرفتن مناظرات در غرب و یا حتی در کشورهای غیرغربی و نوظهور بر سر مساله گذار و انتقال قدرت در سطح سیستمی و تحت تاثیر قرارگرفتن نظم جهانی و البته تولید ایده‌های جدید در قبال چگونگی نظم جهانی و چگونگی سازماندهی مجدد آن، ترجمه کتاب حاضر برای مخاطبین ایرانی قابل استفاده خواهد بود.