نگاهی به مقدورات و نقش زیردریایی‏های دلفین رژیم صهیونیستی در آب‌های منطقه‌ای ایران

هم‏زمان با نزدیک شدن سالگرد ترور شهید سردار قاسم سلیمانی و افزایش دامنه تنش‏ها در منطقه، ایالات متحده دست به اعزام واحدهای نظامی هوایی و دریایی مانند بمب‏افکن‏های استراتژیک B-52، ناوگروه هواپیمابر نیمیتز(USS Nimitz)، ناوگروه آبی – خاکی ماکین آیلند (USS Makin Island)، و زیردریایی هسته‏ای جورجیا از کلاس اوهایو (USS Georgia) به منطقه خلیج فارس و شمال اقیانوس هند (دریای عرب و ناحیه شاخ آفریقا) زد.

 با وجود اینکه مقامات آمریکایی ادعا می‏کنند که استقرار این تجهیزات در منطقه صرفاً جنبه تدافعی و بازدارنده در برابر تهدیدات جمهوری اسلامی ایران دارد اما این اقدامات به شایعات منتشر شده درباره قصد دونالد ترامپ جهت یافتن بهانه‎ای برای صدور فرمان یک حمله نظامی به زیرساخت‏های دفاعی و نیز تأسیسات هسته‏ای ایران در آخرین روزهای باقی مانده از دوران ریاست جمهوری‌اش دامن زده است. به عقیده گروهی از ناظران، ممکن است این حمله  به هدف کارشکنی‎ و جلوگیری از مذاکرات احتمالی میان ایران و دولت بایدن برای احیای توافق برجام در آینده انجام شود.

هرچند حضور واحدهای نظامی ایالت متحده از جمله ناوهای هواپیمابر و زیردریایی‏های هسته‏ای در آبهای خلیج فارس دیگر رویدادی بی‏سابقه به شمار نمی‏آیند اما خبر اعزام یک فروند زیردریایی کلاس دلفین (Dolphin Class) رژیم صهیونیستی به منطقه و اعلام مقام‏های این رژیم مبنی بر آنکه این شناور در حال حرکت به سوی ناحیه خلیج فارس است تا هشداری به تهران در برابر حمله انتقامی بر ضد اسرائیل بدهد، اقدامی کما بیش بی‏سابقه محسوب می‏شود. اعزام این زیردریایی دلفین اسرائیلی به آبهای نزدیک به ایران، باردیگر توجه را به این نوع شناور، و نقش آن در نیروی دریایی رژیم صهیونیستی جلب کرده است.

این نوشتار قصد دارد که ضمن ارائه اطلاعاتی درباره خصوصیات و توانمندی‏های زیردریایی دلفین رژیم صهیونیستی، تصویر روشن‎تری درباره پیامدهای استقرار این شناور در نزدیکی آبهای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران را در اختیار خواننده قرار دهد.

پیشینه و نقش زیردریایی‏های دلفین در نیروی دریایی رژیم صهیونیستی

وزارت دفاع رژیم صهیونیستی به منظور مدرنیزه کردن ناوگان زیرسطحی نیروی دریایی خود در ژانویه 1990 نخستین زیردریایی کلاس دلفین را به کارخانه کشتی‏سازی آلمانی Howaldtswerke – Deutsche Werft (HDW)  در بندر کیل که اکنون بخشی از دفتر طراحی Thyssen Kurpp Marine Systems (TKMS) است، سفارش داد اما در نوامبر همان سال این سفارش به سبب نیاز به تخصیص مجدد بودجه دفاعی جهت مقابله با تهدیدات عراق بر ضد اسرائیل در جریان اشغال کویت و جنگ اول خلیج فارس در سال 1991 لغو گردید. اما متعاقباً، دولت آلمان بودجه ساخت نخستین سه فروند از زیردریایی‏های سفارش داده شده از سوی تل‏آویو به نام‏های «دلفین»، «له‌ویاتان» (Leviathan) و «تکوما» (Tekuma) را متقبل شد. این سه شناور میان سال‏های 1999 تا 2000 به نیروی دریایی رژیم صهیونیستی تحویل داده شدند.

 در نوامبر 2005، گرهارد شرودر، صدراعظم وقت آلمان فروش چهارمین و پنجمین فروند زیردریایی‏های کلاس دلفین به نام‌های «تانین»(Tanin) و «راخاو» (Rahav)  به مبلغ 17/1 میلیارد دلار را از محل کمک بلاعوض دولت آلمان به اسرائیل تصویب کرد. در مارس 2012، تل‎آویو به آلمان سفارش ششمین فروند از این نوع شناور به  نام «دراگون» (Dragon) را به مبلغ 2 میلیارد دلار ثبت کرد. در اواخر سال 2016، اتهامات فساد مالی از سوی دادگستری اسرائیل در ارتباط با معامله زیردریایی‏های دلفین علیه دولت بنیامین نتانیاهو مطرح گردید. چند دستیار نزدیک نتانیاهو در این مورد مظنون به دریافت رشوه در جریان خرید شناورهای دلفین ازشرکت « تایسن گروپ» هستند. اتهامات مذکور تحت عنوان «پرونده زیردریایی‏های دلفین» همچنان در دادگاه‏های قضایی رژیم صهیونیستی گشوده است. با این وجود در اکتبر 2017، تل‏آویو و برلین اعلام کردند که آنها توافق خرید سه فروند اضافه زیردریایی دلفین برای نیروی دریایی اسرائیل را به امضا رساندند که قرار است تا سال 2027 تحویل داده شوند. این سه فروند اخیر، قرار است جایگزین سه شناور اولیه کلاس دلفین شوند که تا آن هنگام تقریباً سی ساله خواهند شد. در این مورد نیز دولت آلمان هزینه ساخت این سه شناور جدید را بر عهده خواهد گرفت.

زیردریایی دیزلی- برقی نسبتاً کوچک دلفین در وهله نخست برای گشت‏زنی در آبهای ساحلی طراحی شده اما می‏تواند در عملیات ویژه مانند پیاده‏کردن تیم‌های کماندویی دریایی و مردان قورباغه‏ای جهت انجام ماموریت‏های خرابکاری و جمع‏آوری اطلاعات شرکت کند. تجهیز نیروی دریایی رژیم صهیونیستی به دستکم شش فروند زیردریایی کلاس دلفین به آن رژیم قدرت حضور و انجام مأموریت‏های متنوعی در آبهای عمیق را می‏دهد. زیردریایی کلاس دلفین دارای چهار لوله پرتاب اژدهای بزرگ 650 میلیمتری و شش لوله پرتاب اژدر های 533 میلیمتری است که همچنین برای شلیک موشک‏های ضد کشتی «هارپون» (Harpon) و موشک‏های کروز «پاپ آی توربو» (Popeye Turbo)  به کار گرفته می‏شود.

براساس گزارش‏های منتشر شده طی سال‌های اخیر، رژیم صهیونیستی توانسته تا موشک‏های پاپ آی توربو را به کلاهک هسته‏ای به قدرت تخمینی دو کیلو تن – تقریباً 14 برابر نیرومندتر از بمب اتمی هیروشیما- مسلح کند. بدین ترتیب، رژیم صهیونیستی علاوه بر سلاح‏های هسته‏ای زمین‏پایه (کلاهک اتمی نصب‏شده بر موشک‏های بالستیک یریخو) و هواپایه (بمب‏های اتمی قابل پرتاب از هواپیماهای نیروی هوایی)، اکنون دارای سلاح هسته‏ای دریاپایه به عنوان سکوی انجام حملات ثانویه (انتقامی) هسته‏ای است.

به عقیده تحلیلگران، ترکیب زیردریایی دلفین با موشک‏های کروز دارای کلاهک هسته‏ای، ابزاری بازدارنده در اختیار رژیم صهیونیستی برای تضمین امنیت خود قرار می‏دهد و به دشمنان این رژیم گوشزد می‏کند که در صورت حمله اتمی به این سرزمین، قدرت انتقام گرفتن این رژیم از میان نمی‏رود و آنها همچنان قادر خواهند بود از آبهای آزاد دست به تلافی‏جویی هسته‏ای بزنند.

 به گفته کارشناسان، حملات عراق با موشک‏های «اسکاد» به رژیم صهیونیستی در جریان جنگ 1991 خیلج فارس، تل‏آویو را بر آن داشت تا زرادخانه خود را علاوه بر تسلیحات هسته‏ای زمین و هواپایه، به سلاح‏ هسته‎ای دریاپایه نیز مجهز نماید. به عقیده آنها ویژگی بقاپذیری هرچه بیشتر قدرت هسته‏ای دریاپایه به رژیم صهیونیستی توان بازدارندگی هسته‏ای انعطاف‏پذیر و بقاپذیر حداکثری می‏دهد. زیردریایی‏ها قادرند هفته‏ها و حتی ماه‏ها در حالت غوطه‏وری از نظرها پنهان بمانند، دست به گشت‏زنی مخفیانه بزنند و با دریافت دستور حمله، اقدام به پرتاب موشک‏های هسته‏ای از زیر آب کنند. توان ایراد «ضربه ثانویه اتمی» با هدف ایجاد توان بازدارندگی هسته‏ای موجب می‏شود که دشمنان رژیم صهیونیستی در مورد حمله اتمی به این رژیم تعمق و تفکر بیشتری کنند. در سال‏های 2000 و 2002، نیروی دریایی آمریکا پرتاب‏های آزمایشی یک موشک دریاپایه از زیردریایی‏های اسرائیلی در اقیانوس هند (در نزدیکی سواحل سریلانکا) را ثبت کرد. اگرچه رژیم صهیونیستی این گزارش‏ها را تأیید نکرده اما هانس روهل (Hans Ruhel)، مسئول پیشین دفتر برنامه‏ریزی سیاسی در دولت آلمان اعلام کرده بود که سیاستمداران این کشور با توجه به اطلاعات فنی واصله به این نتیجه رسیده‏ بودند که رژیم صهیونیستی در پی تجهیز زیردریایی‏های آلمانی کلاس دلفین به تجهیزات هسته‏ای است.

درهمین حال، ژنرال هیدای زیلبرمن (Brig.Gen Hidai Zilberman)، سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی در مصاحبه خود با سایت خبری «الف» (Elph) عربستان سعودی که در روز 23 دسامبر 2020 منتشر شد، به طور آشکار عبور زیردریایی اسرائیلی از کانال سوئز و حرکت آن به سوی آبهای نزدیک به خلیج فارس را تأیید کرد. وی گفت: «زیردریای‏های ما در هر آبراهی در خاورمیانه درحال تردد هستند. اسرائیل از نزدیک تحرکات ایران در منطقه را زیرنظر دارد. ایران در تلاش برای حمله به اسرائیل از خاک عراق و یمن است و از این‏رو، اسرائیل این کشور را نیز تحت نظر دارد.» برپایه اطلاعات منتشر شده زیردریایی اسرائیلی کلاس دلفین یک هفته پیش از انتشار مصاحبه مذکور، وارد دریای سرخ شده و اکنون در راه منطقه خلیج فارس است.

حرکت این زیردریایی همزمان با دیدار ژنرال مارک میلی (Gen. Mark Milley)، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایالات متحده از اسرائیل به منظور سازماندهی یک سلسله تدابیر مشترک در برابر ایران در صورت حمله این کشور به اسرائیل بوده است. به گفته بارک راوید (Barak Ravid)، کارشناس مسائل منطقه‏ای در سایت خبری «والا نیوز»، اعزام این زیردریایی اقدامی برای کسب آمادگی در صورت به حقیقت پیوستن سناریوی اقدام نظامی آمریکا علیه ایران پیش از پایان دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ در بیستم ژانویه 2021 ارزیابی می‎شود.

در مقابل، شماری از تحلیلگران، احتمال استفاده رژیم صهیونیستی از این نوع زیردریایی‏ها برای انجام ضربات پیش‏دستانه مؤثر متعارف یا هسته‏ای بر ضد اهداف ایرانی را احتمالاً به واسطه محدود بودن ظرفیت حمل تعداد موشک‏های کروزی که یک فروند شناور دلفین قادر به حمل آنها بوده، اندک می‌دانند. به این دلیل، هدف اولیه تل‎آویو از اعزام این زیردریایی به منطقه، محدود به ایفای نقش یک «هشداردهنده» استراتژیک به ایران و ارسال این پیام خواهد بود که رژیم صهیونیستی امکان نزدیک شدن هرچه بیشتر به خاک اصلی و سواحل این کشور را دارد.

از سوی دیگر، اما شاید این نخستین سفردریایی زیردریایی‏های کلاس دلفین رژیم صهیونیستی به منطقه نبوده باشد. گزارش‏های منتشر شده ظرف سال‎های گذشته حاکی از اعزام این نوع شناورهای اسرائیلی به آب‎های خلیج فارس بوده تا نقش بازدارنده را در مقابل استفاده از موشک‏های بالستیک از سوی ایران، سوریه یا حزب‏الله ایفا کنند. در ژوئیه 2009، یک زیردریایی دلفین با عبور از کانال سوئز وارد دریای سرخ شد. در می 2010، گزارش تأیید نشده‎ای حاکی از آن بود که تل‎آویو به طور دائم دستکم یک فروند از زیردریایی‏های خود را  به حال آماده‏باش در حوالی آب‏های خلیج فارس نگه می‏دارد.

همچنین گزارش دیگری در ژوئن 2010 ادعا می‏کرد بندرگاه منامه در بحرین که قرارگاه ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده به شمار می‏آید، به عنوان پایگاه تدارکاتی و سوخت‏گیری احتمالی زیردریایی‏های اسرائیلی مورد استفاده قرار می‏گیرند زیرا اسرائیلی‏ها فاقد کشتی‏های رساننده تدارکات به زیردریایی‏ها در ناوگان خود هستند. هرچند این گزارش از سوی مقامات بحرینی تکذیب شد. شیخ بن احمد آل خلیفه، وزیر دفاع بحرین در این مورد به حسین امیرعبدالهیان، سفیر وقت ایران در منامه گفته بود :«ما رژیم صهیونیستی را به عنوان دشمن خود و دشمن تمامی مسلمانان جهان می‎نگریم. بحرین به هیچ ترتیبی به اسرائیل اجازه نمی‏دهد که نیروی نظامی خود را در آبهای این کشور مستقر کند.»

پایگاه اصلی زیردریایی‏های کلاس دلفین رژیم صهیونیستی در بندر حیفا قرار دارد و این شناورها معمولاً در دریای مدیترانه مستقر هستند، هرچند مواردی از استقرار این زیردریایی‏ها در دریای سرخ جهت انجام تمرینات هم به چشم خورده است اما بندر ایلات از دیدگاه استراتژیک برای استقرار این زیردریایی مناسب نبوده و ورودی خلیج عقبه در تنگه تیران که بندر ایلات در آن قرار دارد، برای عبور و مرور این شناور محدود به شمار می‏آید.

براساس گزارش‏های منتشر شده از سوی منابع خبری سودانی، در نوامبر و دسامبر 2011، زیردریایی‏های اسرائیلی در حمله علیه کاروان‏های قاچاق تسلیحات ساخت ایران به نوار غزه در سودان شرکت داشتند. به گزارش روزنامه «جروزالم پست» و سایت خبری «اسرائیل نشنال پست» در روز یکشنبه 14 ژوئیه 2013، و نیز مقاله‏ روزنامه ساندی تایمز چاپ لندن در 5 ژوئیه همان سال، حملات موشکی علیه بندر لاذقیه سوریه به وسیله موشک‏های کروز پرتاب شده از یک زیردریایی دلفین رژیم صهیونیستی مستقر در آبهای مدیترانه انجام گرفت. به ادعای این گزارش‏ها، حمله مذکور بر ضد محموله‏ای از موشک‎های کروز ضد کشتی دوربرد «یاخونت» (Yakhont) ساخت روسیه و سیستم‏های رادرای مربوط به آن انجام گرفت.

ویژگی‏های فنی زیردریایی دلفین

سه فروند از شش فروند زیردریایی کلاس دلفین رژیم صهیونیستی از نوع ارتقا یافته تیپ 2 هستند که در نیمه دهه 2000 سفارش داده شدند، طول بدنه زیردریایی کلاس دلفین 3/57 متر و پهنای آن 8/6  متر است که در نوع 2 به طول بدنه این شناور 12 متر اضافه شده است. همچنین قدرت جابجایی آب در حالت غوطه‏وری آن نیز 500 تن بیش از نوع قدیمی‏تر آن است.به علاوه نوع ارتقا یافته این زیردریایی مجهز به یک سامانه «رانش مستقل هوایی» (َAir Independent Propulsion) که به این نوع شناور اجازه می‏دهد در صورت ضرورت 18 روز در زیرآب باقی بماند و با صدایی بسیار کمتر حرکت کند. طراحی بدنه این شناور نیز به خصوصیت پنهانکاری و رادارگریز بودن آن کمک می‏کند. در ساخت این بدنه از مواد غیرمغناطیسی استفاده شده که به طور چشمگیری شانس ردیابی شناور به وسیله حسگرهای مغناطیسی از جمله مین‏های دریایی مغناطیسی را کاهش می‏دهد. زیردریایی کلاس دلفین اسرائیلی مجهز به حسگر STN Atlas Elektronik شامل مجموعه‏ای از سونارهای فعال و ایستا، سیستم‏های کنترل آتش، ناوبری و عملیات و همچنین سیستم راداری هشداردهنده 4CH (V) 2 Timmex با قابلیت اسکن کننده که قادر به شناسایی محل استقرار رادار دشمن با دقت 5 تا 10 درجه (نسبت به فرکانس)، و نیز سامانه راداری فعال و ایستای جستجوگر سطحی GSU -90 است. این شناور مجهز به سه موتور دیزلی V-16396 SE84 ساخت شرکت MTU Friedrich Shaften است که اکنون شرکت Tognum آن را خریداری کرده است. قدرت این موتورها معادل 12/3 مگاوات یا 4180 اسب بخار است. این زیردریایی همچنین مجهز به سه دستگاه مولد برق Siemens   با قدرت 750 کیلووات و یک دستگاه موتور تولید برق Siemens   با قدرت 85/2 مگاوات است.

حداکثر سرعت زیردریایی کلاس دلفین نوع یک در حالت غوطه‏وری 37 کیلومتر در ساعت (20 نات) و در نوع 2 برابر 46 کیلومتر در ساعت (25 نات)، در حالت غوطه‏وری با داشتن لوله‏ تنفسی و پریسکوپ در سطح آب معادل 20 کیلومتر در ساعت (11 نات) است. برد این زیردریایی 4500 کیلومتر بوده و می‏تواند تا عمق 350 متر غوطه‌ور شود. این شناور دارای مداومت عملیاتی 30 روزه بدون نیاز به تجدید ملزومات و بازگشت به پایگاه است.

زیردریایی کلاس دلفین علاوه بر اژدر و موشک‏های ضدکشتی هارپون برای مأموریت سطحی و زیرسطحی، مسلح به موشک‏های کروز پاپ آی توربو است که بر پایه گزارش‏های منتشر شده دارای بردی بین 1500 تا 1600 کیلومتر و توانایی حمل کلاهک متعارفی 350 کیلوگرمی از انواع ترکش‏زا و نفوذکننده و یا کلاهکی هسته‏ای به قدرت 200 کیلوتن (دارای وزن 6 کیلوگرم از نوع پلوتونیومی) است. زیردریایی‏های کلاس دلفین قابلیت حمل 16 فروند اژدر یا موشک را دارند. انتظار می‏رود که چنانچه این شناورها عازم مأموریت از نوع بازدارندگی هسته‏ای باشند، نیمی از ظرفیت حمل تسلیحات آن به حمل سلاح‏های هسته‏ای اختصاص یابد. کارشناسان عقیده دارند در صورت اعزام فوری زیردریایی کلاس دلفین از بنادر حیفا یا ایلات به مأموریت، این شناورها ظرف 10 تا 15 روز خود را به آب‎های خلیج فارس برسانند. به ادعای تحلیلگران، زیردریایی‏های دلفین رژیم صهیونیستی می‏توانند با نزدیک شدن به سواحل ایران، اغلب سایت‏های هسته‏ای و یا شهرهای مهم جمهوری اسلامی ایران از جمله تهران در تیررس موشک‏های کروز خود قرار دهند.

نتیجه‌گیری

نیروهای دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از رفع تحریم‏های تسلیحاتی قادر هستند تا در زمینه مقابله با یگان‏های زیرسطحی دشمن دست به خرید تجهیزات و فناوری‏های مورد نیاز بزنند. در این راستا و برای مقابله با زیردریایی‎های دیزلی – الکتریکی نظیر شناورهای کلاس دلفین رژیم صهیونیستی، جمهوری اسلامی ایران می‏تواند طیفی از تدابیر دفاعی مانند به‎کارگیری تسلیحات ضدزیردریایی از خرید شناورهای رزمی دارای تجهیزات ضد زیردریایی تا هواپیماها و بالگردهای ویژه جنگ‏های زیرسطحی تا تأمین سامانه‏های سونار مخصوص شناسایی و ردیابی زیردریایی دشمن و همچنین سلاح‌های مانند مین‎ها و اژدرهای مناسب برای مقابله با این نوع تهدید را اتخاذ نماید. ایران همچنین می‏تواند که در صورت لزوم با خریداری زیردریایی‏های جدیدتر مانند زیردریایی‏های کلاس لادا ساخت روسیه، توان زیرسطحی خود را تقویت کرده و یا مطالعه و بررسی‏هایی برای افزودن امکان پرتاب موشک‏های کروز دارای قابلیت شلیک از زیر سطح آب برای زیردریایی‎های کنونی کلاس کیلو (Kilo) «طارق 110» خود آغاز نماید.