ترکیه ازجمله کشورهای مهم خاورمیانه است که سیاست خارجی فعالانه‌ای را در قبال تحولات جهان عرب دنبال می‌کند. با توجه به اینکه بحرین از حوزه‌های اصلی دچار تحول و بحران در سطح منطقه‌ای است، یکی از پرسش‌ها و مسائل مهم قابل بررسی سیاست خارجی ترکیه آن است که ترکیه چه رویکردی به تحولات بحرین اتخاذ کرده است؟

ترکیه سعی کرده است در مورد تحولات بحرین رویکرد متوازنی را اتخاذ نماید و هیچگاه خود را کاملاً در کنار یک جبهه قرار ندهد. با این حال، این رویکرد متوازن ترکیه، در راستای منافع استراتژیک آن در سطح منطقه‌ای طراحی شده است. مقامات آنکارا سعی کرده‌اند نوعی از مواضع را اتخاذ نمایند تا ضمن حفظ منافع آنها در منطقه، بر روابط این کشور با طیف متنوعی از بازیگران بحران بحرین تأثیرگذاری منفی نداشته باشد. ترکیه در جریان بحران بحرین سعی کرده است رویکرد دیپلماتیک فعالانه‌ای داشته باشد؛ بدین ترتیب، رایزنی‌ها و گفت‌وگوهایی با دو طرف یعنی ایران و شورای همکاری خلیج فارس داشته است. این کشور بر لزوم گفت‌وگو و اصلاحات در سطح کشورهای منطقه و ازجمله بحرین تأکید داشته و معتقد است که دولت‌های خاورمیانه باید به درخواست‌های مردم خود برای دموکراسی و اصلاحات توجه کنند. با این حال، ترکیه در خصوص تحولات منطقه‌ای و ازجمله بحرین، با دگرگونی‌های فوری و اساسی که منجر به تنش و منازعه در سطح منطقه می‌شود، چندان موافق نیست و اصلاح تدریجی وضع موجود منطقه و نظام‌های سیاسی غیردموکراتیک را به‌صورت مرحله‌ای و در روندی تدریجی و با هزینه‌های اندک ترجیح می‌دهد.

مقامات ترکیه به این موضوع واقفند که رویکرد یک‌جانبه ترک‌ها در خصوص بحران بحرین، که در مقابل معترضین و در همراهی کامل با آل خلیفه است، به روابط این کشور با ایران و تا حدی عراق آسیب وارد می‌کند. بر این اساس، مقامات ترکیه به هرگونه تشدید تنش‌های فرقه‌ای در سطح منطقه در نتیجه تحولات بحرین، هشدار داده‌اند و وزیر امور خارجه ترکیه خواستار آن شده است که حضور نیروهای شورای همکاری در بحرین موقتی باشد و هرگونه تحول سیاسی در این کشور بدون مداخله خارجی صورت گیرد. به اعتقاد ترک‌ها اعزام نیرو به بحرین می‌تواند خشونت‌های شیعی ـ سنی در منطقه را شعله‌ور سازد و در همین راستاست که اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، عنوان کرد «ترکیه کربلای جدید نمی‌خواهد».

هرچند برخی موضع‌گیری‌های مقامات ترکیه و تأکید بر لزوم مصالحه با معترضین باعث برخی رنجش‌ها در میان مقامات حکومت بحرین شده است؛ با این حال، در مجموع اعضای شورای همکاری خلیج فارس از رویکرد ترکیه در خصوص تحولات بحرین رضایت دارند و شیخ خالد، وزیر امور خارجه بحرین، با سفر به آنکارا از مواضع ترکیه قدردانی نمود. این مواضع آل خلیفه و تلاش ترکیه برای حفظ تعاملات سیاسی با مقامات کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، حاکی از آن است که این کشور به‌رغم اتخاذ رویکرد کلی متوازن و تأکید بر اصلاحات و گفت‌وگو و پرهیز از ایجاد تنش در روابط با جمهوری اسلامی ایران، به حفظ روابط گذشته خود با کشورهای عربی خلیج فارس نیز اهمیت ویژه‌ای می‌دهد و نمی‌خواهد تحولات داخلی بحرین باعث تحت‌الشعاع قرار دادن این روابط شود.

ترکیه و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در طی چند سال گذشته سعی کرده‌اند همکاری‌های استراتژیکی را پی‌ریزی نمایند. ترکیه با توجه به نیازمندی به منابع انرژی خلیج فارس از یک سو، و سرمایه‌ها و منافع تجاری کشورهای عربی خلیج فارس از سوی دیگر، تلاش‌های گسترده‌ای را برای ارتقاء روابط سیاسی و اقتصادی با این کشورها به انجام رسانده است و سعی دارد در شرایط جدید منطقه‌ای نیز روابط استراتژیکی با شورای همکاری خلیج فارس داشته باشد. بر این اساس، این کشور در پی اتخاذ رویکردی در قبال تحولات بحرین است که به روابط و منافع استراتژیک آنکارا در خلیج فارس لطمه نزند. ترکیه سعی می‌کند در جهت حفظ منافع استراتژیک خود در خلیج فارس همراهی خود با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در تحولات بحرین را به‌رغم برخی انتقادات حفظ نماید. به همین منظور، نخست‌وزیر ترکیه عنوان نمود که مداخله شورای همکاری خلیج فارس در بحرین را نمی‌توان به‌عنوان دخالت خارجی قلمداد کرد؛ چراکه نیروهای سپر جزیره به‌عنوان نیرویی منطقه‌ای است که به‌صورت بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است.

در مجموع، ترکیه با توجه به تعقیب منافع تجاری و اقتصادی در روابط خود با دولت‌های شورای همکاری خلیج فارس، خواستار تغییر وضع موجود منطقه‌ای به‌صورت ناگهانی و به چالش کشیده شدن روابط استراتژیک خود با این دولت‌ها با حمایت جدی از مخالفان بحرینی نیست. با این حال، انتقادات نرم و ملایم ترکیه به رویکردهای خشونت‌آمیز در قبال مخالفین تداوم دارد؛ چراکه ترکیه حمایت قوی از رژیم آل خلیفه را باعث تضعیف وجهه دموکراتیک منطقه‌ای و بین‌المللی ترکیه می‌داند که می‌تواند روابط آن با جمهوری اسلامی ایران را نیز با مخاطراتی مواجه کند. بدین ترتیب، رویکرد کلی ترکیه در خصوص تحولات بحرین را می‌توان رویکردی متوازن با تمایل به حفظ وضع موجود با شیوه‌های مسالمت‌آمیز تلقی کرد.