اگر بتوانیم رقابت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را به انواع مختلف فعال، نیمه فعال و یا غیرفعال تقسیم کنیم، می‌توان جنوب آسیا را به‌عنوان یکی از کانون‌های رقابت غیرفعال میان قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی حداقل در یک دهه گذشته دانست. روندها و چگونگی حرکت قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به‌خصوص کشورهایی مانند آمریکا، چین و هند، نشان می‌دهد که این مسئله درحال تغییر است و تعمیق رقابت استراتژیک میان این کشورها در منطقه جنوب آسیا را می‌توان یکی از روندهای جدی و رو به افزایش دانست؛ روندی که می‌تواند نوع نگاه این کشورها به جمهوری اسلامی ایران را نیز تغییر داده و باعث شود که کشور با انتخاب‌های استراتژیک جدیدی در محیط امنیتی شرق و جنوب شرقی خود در آینده نزدیک مواجه شود. به‌عنوان شاهدی براین‌مدعا می‌توان به نوع پوشش خبری سفر رئیس‌جمهور به چابهار و افتتاح فاز اول توسعه بندر شهید بهشتی و همچنین رونمایی از ناو آموزشی خلیج فارس در رسانه‌های هندی و چینی اشاره داشت. برخی از رسانه‌های هندی، افتتاح فاز اول بندر شهید بهشتی را به‌عنوان پاسخی استراتژیک به سرمایه‌گذاری چین در بندر گوادر تصویر‌سازی کردند و رسانه‌های چینی هم تلاش داشتند تا همین نگاه رقابتی هند را در جامعه داخلی خود بازنشر داده و برجسته کنند. همچنین رونمایی از ناو آموزشی خلیج فارس نیز در رسانه‌های چینی به انحاء مختلف بازنشر داده شد و تلاش گردید تا این ناو با ناو 0B52 چینی مقایسه و تطبیق داده شود. درهرحال، هدف از آوردن این دو مثال آن است که دو بازیگر چین و هند نسبت به تحولات صورت‌گرفته در محیط امنیتی غربی خود بسیار حساس‌تر از گذشته شده‌اند و این حساسیت پهنه گسترده‌ای از افغانستان، پاکستان، سریلانکا، مالدیو نپال و بنگلادش را می‌تواند شامل شود و طبیعی است که جنس نگاه این دو کشور به دیگر بازیگران منطقه‌ای و جذابیت‌های آنان ازجمله جمهوری اسلامی ایران نیز از همین رقابت‌های استراتژیک نشئت خواهد گرفت. ازجمله دلایل مهم افزایش حجم رقابت‌های استراتژیک در این منطقه را می‌توان به‌صورت مختصر اینگونه بیان داشت.