بیم‌ها و امیدهای حزب کارگر در سال 2016


 
آینده جایگاه حزب کارگر و رهبر جدید کوربین مسئله‌ای است که در کانون توجه کارشناسان مسائل انگلیس قرار گرفته است. به نظر می‌رسد پویش‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی انگلستان در سال جاری میلادی نقش مهمی در آینده سیاسی حزب کارگر برجای گذارد. در ضمن میزان توفیق حزب کارگر در سپهر سیاسی آینده انگلستان تا حدود زیادی به میزان توفیق آقای کوربین در اقناع افکار عمومی در خصوص کارایی «مدل حکمرانی» مورد نظر او و همفکرانش وابسته خواهد بود.
حال ببینیم بیم‌ها و امیدهای حزب کارگر و آقای کوربین کدامند. بر اساس مطالعات افکارسنجی صورت‌ گرفته توسط روزنامه گاردین، حمایت از کوربین در انگلستان و به‌ویژه در میان جوانان و در شهرهای دانشگاهی این کشور رو به افزایش است و افکار عمومی با شیب اندکی به سمت گفتمان چپ در حال تغییر است. در ماه‌های اخیر اعضاء و حامیان حزب در بسیاری از حوزه‌ها گاهی تا پنج برابر افزایش یافته‌اند و تعداد اعضاء حزب کارگر از 201294 نفر در ماه می سال گذشته به 388407 نفر در ماه ژانویه امسال رسیده است.(1) در واقع بسیاری از افرادی که به حزب کارگر بازگشته‌اند و یا جدیداً عضو این حزب شده‌اند به جناح چپ گفتمانی حزب تعلق دارند و کوربین را نماینده خود می‌دانند.
نقطه امید دیگر کوربین حمایت نیرومندی است که اتحادیه‌های کارگری از او به عمل آورده‌اند. در واقع پیروزی آقای کوربین هم به دلیل همراهی اتحادیه‌های کارگری بوده است و هم موجب فعال‌تر شدن آن‌ها در سپهر سیاسی انگلستان شده است. حمایت به نسبه مناسب اجتماعی از برخی ایده‌های اقتصادی و رفاهی کوربین از جمله ملی کردن صنایع کلیدی چون راه‌آهن و شرایط کارگران، از دیگر نقاط اتکای کوربین و حزب کارگر است.(2) قابل ذکر است که ناتوانی حزب کارگر در اقناع رای‌دهندگان در حوزه مسائل رفاهی و ریاضتی، از دلایل اصلی عدم توفیق این حزب در انتخابات پیشین پارلمانی این کشور بود. در واقع به نظر می‌رسد بعد از تغییرات متاثر از تاچریسم در ساختار اجتماعی اقتصادی انگلستان و به حاشیه رانده شدن بخش‌هایی از جامعه، کوربین در حال تبدیل شدن به صدای بی‌صداهای جامعه است. برجسته‌تر شدن مفهوم «سوسیالیسم پارلمانی» نیز از دیگر موارد امیدآفرین برای حزب کارگر بوده است. در چارچوب این مفهوم، کنش‌های حزب کارگر در پارلمان، می‌تواند به وسیله‌ای برای اجرای تغییرات سوسیالیستی در بریتانیا تبدیل شود. باید توجه داشت که مولفه‌های «سوسیالیسم پارلمانی» در سال‌های اخیر در سطح اروپا نیز بسیار مورد توجه بوده است.
با وجود نکات فوق، حزب کارگر و کوربین با چالش‌های مهمی نیز مواجهند. اول اینکه ایده‌های کوربین، گاهی با مخالفت جدی دست راستی‌های حزب کارگر مواجه می‌شود. مخالفینی که از قدرت رسانه‌ای مهمی نیز برخوردارند. چالش مهم دیگر کوربین آن است که تجربه تاریخی این کشور نشان داده است در نبرد ایده‌هایی چون ملی کردن صنایع با ساختار سیاسی اقتصادی و اجتماعی مبتنی بر سرمایه‌داری، این دومی بوده است که پیروز از میدان خارج شده است. موفقیت‌های اقتصادی دولت محافظه‌کار و در نتیجه کم‌اثرتر شدن گفتمان انتقادی جناح چپ حزب کارگر هم دیگر چالش مهم این حزب خواهد بود. انگلستان سال 2015 را در حالی به پایان رساند که عنوان یکی از سریع‌ترین نرخ رشدهای اقتصادی در میان کشورهای توسعه‌یافته عمده را یدک می‌کشید. بیکاری در این کشور در حال کاهش بوده است و پیش‌بینی شده است این روند مثبت اقتصادی در نیمه اول سال 2016 نیز ادامه یابد و انگلستان به رقابت خود با آمریکا برای به دست آوردن سریعترین نرخ رشد ادامه دهد.(3)
با وجود اهمیت مسائل فوق، مهمترین چالش فراروی کادر جدید رهبری حزب کارگر را باید کم بودن اعتماد عمومی نسبت به «مدل حکمرانی» ارائه شده توسط آن‌ها دانست. مخالفت‌هایی که در سطح افکار عمومی و همچنین درون حزب کارگر در خصوص میزان قابل اعتماد بودن ایده‌های امنیت ملی کوربین وجود دارد در این راستا قابل ارزیابی است. به عنوان مثال بر اساس نظرسنجی‌های موجود، بیش از نیمی از مردم انگلستان با ایده کوربین برای لغو برنامه تسلیحات اتمی تریدنت موافق نیستند. این مسئله با توجه به بالا رفتن احتمالی تهدیدهای امنیتی علیه انگلیس در سال جدید، موقعیت آقای کوربین را با مخاطره همراه خواهد کرد. در ضمن هنوز بخش مهمی از مردم، حزب محافظه‌کار را برای رهبری و حل مشکلات انگلیس شایسته‌تر می‌دانند. در یکی از آخرین نظرسنجی‌ها، 43 درصد مردم در این چارچوب حزب محافظه‌کار را انتخاب کرده‌اند حال آنکه این رقم برای حزب کارگر 16 درصد بوده است.(4) افزایش مخاطرات مربوط به حضور پناه‌جویان و مهاجرین اقتصادی اتحادیه اروپا نیز در چارچوب مدل حکمرانی مورد نظر حزب کارگر قابل بررسی است. در واقع رهبران این حزب چندان در اقناع عمومی در مورد کارایی سازوکارهای خود برای  مواجهه با بحران فزاینده پناه‌جویی ـ مهاجرتی موفق نبوده‌اند.
با توجه با آنچه گفته شد، با وجود فعال‌تر شدن بخش‌هایی از گروه‌های اجتماعی طرفدار آقای کوربین و محبوبیت نسبی ایده‌های رفاهی او، موفقیت آینده این حزب تنها در گرو ارائه راه‌حل‌های عملی‌تر به‌ویژه در حوزه مسائل امنیتی و اقناع افکار عمومی در مورد کارایی «مدل حکمرانی» مورد نظر این حزب برای مواجهه به مخاطرات فزاینده پیش روی انگلستان خواهد بود.

1 -http://www.theguardian.com/politics/2016/jan/13/revealed-how-jeremy-corbyn-has-reshaped-the-labour-party
2 -http://www.theweek.co.uk/jeremy-corbyn/62858/jeremy-corbyn-election-report-offers-key-lessons-for-labour-leader
3 - http://www.theguardian.com/news/2015/dec/31/uk-economy-in-2016-flying-start-but-watch-the-brakes
4 -http://www.theweek.co.uk/jeremy-corbyn/62858/jeremy-corbyn-election-report-offers-key-lessons-for-labour-leader