اهداف سفر مرکل و اولاند به روسیه و اوکراین
رهبران آلمان و فرانسه در تاریخ 16 بهمن با سفر به کی‌یف پایتخت اوکراین با پترو پوروشنکو، رئیس‌جمهور این کشور دیدار کردند. هدف از این دیدارها، پایان درگیری‌ها میان جدایی‌طلبان اوکراینی و نیروهای دولتی در شرق اوکراین اعلام شده بود. سران کشورهای اروپایی در این دیدار بر لزوم برقراری صلح در این کشور ناآرام تاکید کرده و خواستار پایبندی طرفین درگیر در شرق این کشور بر توافقات آتش‌بس شدند. رهبران آلمان و فرانسه پس از سفر به کی‌یف روانه مسکو شدند تا با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دیدار و راه‌حلی برای بحران اوکراین پیدا کنند. این سفر در شرایطی انجام شد که از یک‌سو دولت‌های غربی بعد از یک سال تشنج در اوکراین موفق به آرام کردن اوضاع این کشور نشده و از سوی دیگر در اثر فشارهای آمریکا خطر ارسال سلاح‌های کشنده به اوکراین و تشدید درگیری‌ها بیشتر شده است. در این میان رهبران کشورهای اروپایی تلاش می‌کنند با متوسل شدن به مسکو راه‌حلی میانه برای حل این بحران پیدا کرده و خطر یک جنگ تمام عیار را از شرق اروپا دور کنند.
پاولو کلیمکین، وزیر امور خارجه اوکراین پس از این دیدار اعلام کرد، رهبران درباره گام‌های عملی برای اجرای توافقات مینسک گفت‌وگو کردند. آنها به بسته‌ای اشاره کردند که در ماه سپتامبر مورد توافق دو طرف قرار گرفت و مورد تائید ناظران بین‌المللی بود. براساس آن، تسلیحات سنگین باید از مناطق درگیری خارج شود، نظارت بین‌المللی بر مرز روسیه و اوکراین صورت پذیرد و خودمختاری نسبی به مناطق شرق اوکراین اعطا شود. این در حالی بود که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا ساعاتی پیش از مرکل و اولاند با رئیس‌جمهور اوکراین در کی‌یف دیدار کرده بود. او در اظهاراتی مخالف گفت: دولت باراک اوباما در حال بررسی تمام گزینه‌هاست و در میان آنها روشن است که گزینه‌هایی برای ارسال سیستم‌های دفاعی به اوکراین وجود دارد. ما تمایلی به جنگ نیابتی نداریم ولی هدف ما تغییر دادن رفتار روسیه است. این در حالی است که روسیه بارها نسبت به ارسال تسلیحات جدید به اوکراین یا عضویت این کشور در ناتو هشدار داده و گفته است این اقدامات موجب تشدید درگیری‌ها خواهد شد.
برخلاف موضع جنگ‌طلبانه آمریکا، به نظر می‌رسد سران کشورهای اروپایی دنبال راه‌حل دیگری باشند. در این رابطه، فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه پیش از سفر به مسکو در اظهاراتی گفت: می‌خواهیم با روسیه به توافقی جامع بر سر اوکراین برسیم. از طرفی، راه‌حل پیشنهادی مشترک پاریس ـ برلین از سوی آنگلا مرکل و فرانسوا اولاند در سفر به روسیه به پوتین ارائه شد. فرانسه و آلمان از اعضای تأثیرگذار اتحادیه اروپا هستند. این دو با وجود موافقت با تمدید و تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه در برابر زمزمه‌های ارسال تسلیحات آمریکایی برای کی‌یف موضعی منفی دارند. پاریس رسماً اعلام کرده است با ارسال تجهیزات نظامی برای ارتش اوکراین که باعث افزایش تنش‌ها در این کشور می‌شود، مخالف است.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از دیدار چند جانبه با وزرای خارجه آمریکا، روسیه و چند کشور اروپایی، تاکید کرد: «آنچه که همه ما بر روی آن اتفاق‌نظر داریم، این است که تنها راه‌حل این بحران، سیاسی است و من فکر می‌کنم که تلاش‌ها در این زمینه می‌بایست افزایش یابد. من همچنین فکر می‌کنم که مذاکرات هفته آینده در مینسک شانس عالی برای اجرای توافق مینسک خواهد بود». فیلیپ هاموند، وزیر خارجه بریتانیا هم با ایراد انتقادات شدید لحنی علیه ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، گفت: «این مرد در قرن بیست و یکم نیروهایش را به آن سوی مرزهای بین‌المللی فرستاده و همانند رهبران ظالم اواسط قرن بیستم، سرزمین‌های یک کشور دیگر را اشغال کرده است. ما این‌گونه رفتار نمی‌کنیم».
سفر رهبران اروپایی در حالی صورت می‌گیرد که آمریکا بر طبل جنگ‌طلبی خود در زمین اوکراین و علیه روسیه می‌کوبد. اخیراً آمریکا از ارسال یک کمک ۱۶ میلیون دلاری به اوکراین خبر داد. از سوی دیگر 12 عضو سنای آمریکا خواستار ارسال سلاح به اوکراین شدند. برخی سناتورهای آمریکایی با دادن اختیار به رئیس‌جمهور آمریکا برای ارسال سلاح به اوکراین، خواستار اقدام سریع اوباما برای ارسال کمک‌های نظامی بیشتر این کشور به اوکراین شدند. ماه دسامبر سال گذشته میلادی، سنای آمریکا و کاخ سفید لایحه اختیار به رئیس‌جمهوری برای ارسال کمک 350 میلیون دلاری آمریکا به ارتش اوکراین در مبارزه با جدایی‌طلبان را تصویب کردند.
از سوی دیگر، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو از افزایش شمار نیروهای این سازمان از ۱۳ هزار به ۳۰ هزار نفر در پاسخ به اقدامات نظامی روسیه در اوکراین و مبارزه با گروه‌های تندرو خبر داد. مقام‌های مسکو اخیرا نگرانی خود را از پیشرفت مرزهای ناتو به سمت این کشور و تهدید تمامیت ارضی خود اعلام کردند. در همین باره الکساندر گروشکو، نماینده روسیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، این سازمان را از ارسال تسلیحات به اوکراین برحذر داشت و گفت: در صورتی که ناتو تصمیم بگیرد تسلیحات مرگبار به اوکراین ارسال کند، این مساله پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی به‌دنبال خواهد داشت.
امضای نقشه راه مقابله با تحریم‌های غرب
سفر رهبران اروپایی به مسکو درحالی صورت گرفت که پیش از آن ولادیمیر پوتین نقشه راهی را برای محدود کردن تاثیر تحریم‌های غرب علیه روسیه امضا کرد. این نقشه راه شامل تشویق رونق اقتصادی با استفاده از امکانات داخلی این کشور است. طرح مورد نظر پوتین شامل افزایش تولید بخش‌های صنعتی و کشاورزی در روسیه برای تامین نیاز داخلی و سپس صادرات است. ساماندهی نظام بانکی و حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط از دیگر بخش‌های این طرح است. ولادیمیر پوتین دستور برداشت از صندوق‌های ذخیره ملی از جمله صندوق رفاه ملی روسیه را برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی صادر کرد. سرمایه صندوق رفاه ملی روسیه 66 میلیارد و 500 میلیون دلار است.
گسترش روابط با کشورهای دوست روسیه مانند چین، ایران و مصر و امضای توافق‌نامه‌هایی برای تسهیل تبادل تجاری و سرمایه‌گذاری دیگر بخش‌های طرح پوتین است. از سوی دیگر دومای روسیه قصد دارد کمیته‌ای را برای ارزیابی زیان‌های آلمان به اقتصاد شوروی در زمان جنگ جهانی دوم تشکیل دهد تا زمینه درخواست غرامت از آلمان فراهم شود. میخائیل بیکداریف نماینده دوما این زیان‌ها را 3000 تا 4000 میلیارد یورو برآورد کرد که برلین باید آن را به مسکو پرداخت کند. ولادیمیر کومودوف رئیس کمیته امور دفاعی دومای روسیه هم خواستار آن شد که به شهروندان این کشور درباره میزان زیانی که آلمان به شوروی سابق تحمیل کرد، آگاهی داده شود.
پاولو کلیمکین، وزیر امور خارجه اوکراین پس از این دیدار اعلام کرد، رهبران درباره گام‌های عملی برای اجرای توافقات مینسک گفت‌وگو کردند. آنها به بسته‌ای اشاره کردند که در ماه سپتامبر مورد توافق دو طرف قرار گرفت و مورد تائید ناظران بین‌المللی بود. براساس آن، تسلیحات سنگین باید از مناطق درگیری خارج شود، نظارت بین‌المللی بر مرز روسیه و اوکراین صورت پذیرد و خودمختاری نسبی به مناطق شرق اوکراین اعطا شود. این در حالی بود که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا ساعاتی پیش از مرکل و اولاند با رئیس‌جمهور اوکراین در کی‌یف دیدار کرده بود. او در اظهاراتی مخالف گفت: دولت باراک اوباما در حال بررسی تمام گزینه‌هاست و در میان آنها روشن است که گزینه‌هایی برای ارسال سیستم‌های دفاعی به اوکراین وجود دارد. ما تمایلی به جنگ نیابتی نداریم ولی هدف ما تغییر دادن رفتار روسیه است. این در حالی است که روسیه بارها نسبت به ارسال تسلیحات جدید به اوکراین یا عضویت این کشور در ناتو هشدار داده و گفته است این اقدامات موجب تشدید درگیری‌ها خواهد شد.
برخلاف موضع جنگ‌طلبانه آمریکا، به نظر می‌رسد سران کشورهای اروپایی دنبال راه‌حل دیگری باشند. در این رابطه، فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه پیش از سفر به مسکو در اظهاراتی گفت: می‌خواهیم با روسیه به توافقی جامع بر سر اوکراین برسیم. از طرفی، راه‌حل پیشنهادی مشترک پاریس ـ برلین از سوی آنگلا مرکل و فرانسوا اولاند در سفر به روسیه به پوتین ارائه شد. فرانسه و آلمان از اعضای تأثیرگذار اتحادیه اروپا هستند. این دو با وجود موافقت با تمدید و تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه در برابر زمزمه‌های ارسال تسلیحات آمریکایی برای کی‌یف موضعی منفی دارند. پاریس رسماً اعلام کرده است با ارسال تجهیزات نظامی برای ارتش اوکراین که باعث افزایش تنش‌ها در این کشور می‌شود، مخالف است.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از دیدار چند جانبه با وزرای خارجه آمریکا، روسیه و چند کشور اروپایی، تاکید کرد: «آنچه که همه ما بر روی آن اتفاق‌نظر داریم، این است که تنها راه‌حل این بحران، سیاسی است و من فکر می‌کنم که تلاش‌ها در این زمینه می‌بایست افزایش یابد. من همچنین فکر می‌کنم که مذاکرات هفته آینده در مینسک شانس عالی برای اجرای توافق مینسک خواهد بود». فیلیپ هاموند، وزیر خارجه بریتانیا هم با ایراد انتقادات شدید لحنی علیه ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، گفت: «این مرد در قرن بیست و یکم نیروهایش را به آن سوی مرزهای بین‌المللی فرستاده و همانند رهبران ظالم اواسط قرن بیستم، سرزمین‌های یک کشور دیگر را اشغال کرده است. ما این‌گونه رفتار نمی‌کنیم».
سفر رهبران اروپایی در حالی صورت می‌گیرد که آمریکا بر طبل جنگ‌طلبی خود در زمین اوکراین و علیه روسیه می‌کوبد. اخیراً آمریکا از ارسال یک کمک ۱۶ میلیون دلاری به اوکراین خبر داد. از سوی دیگر 12 عضو سنای آمریکا خواستار ارسال سلاح به اوکراین شدند. برخی سناتورهای آمریکایی با دادن اختیار به رئیس‌جمهور آمریکا برای ارسال سلاح به اوکراین، خواستار اقدام سریع اوباما برای ارسال کمک‌های نظامی بیشتر این کشور به اوکراین شدند. ماه دسامبر سال گذشته میلادی، سنای آمریکا و کاخ سفید لایحه اختیار به رئیس‌جمهوری برای ارسال کمک 350 میلیون دلاری آمریکا به ارتش اوکراین در مبارزه با جدایی‌طلبان را تصویب کردند.
از سوی دیگر، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو از افزایش شمار نیروهای این سازمان از ۱۳ هزار به ۳۰ هزار نفر در پاسخ به اقدامات نظامی روسیه در اوکراین و مبارزه با گروه‌های تندرو خبر داد. مقام‌های مسکو اخیرا نگرانی خود را از پیشرفت مرزهای ناتو به سمت این کشور و تهدید تمامیت ارضی خود اعلام کردند. در همین باره الکساندر گروشکو، نماینده روسیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، این سازمان را از ارسال تسلیحات به اوکراین برحذر داشت و گفت: در صورتی که ناتو تصمیم بگیرد تسلیحات مرگبار به اوکراین ارسال کند، این مساله پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی به‌دنبال خواهد داشت.
امضای نقشه راه مقابله با تحریم‌های غرب
سفر رهبران اروپایی به مسکو درحالی صورت گرفت که پیش از آن ولادیمیر پوتین نقشه راهی را برای محدود کردن تاثیر تحریم‌های غرب علیه روسیه امضا کرد. این نقشه راه شامل تشویق رونق اقتصادی با استفاده از امکانات داخلی این کشور است. طرح مورد نظر پوتین شامل افزایش تولید بخش‌های صنعتی و کشاورزی در روسیه برای تامین نیاز داخلی و سپس صادرات است. ساماندهی نظام بانکی و حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط از دیگر بخش‌های این طرح است. ولادیمیر پوتین دستور برداشت از صندوق‌های ذخیره ملی از جمله صندوق رفاه ملی روسیه را برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی صادر کرد. سرمایه صندوق رفاه ملی روسیه 66 میلیارد و 500 میلیون دلار است.
گسترش روابط با کشورهای دوست روسیه مانند چین، ایران و مصر و امضای توافق‌نامه‌هایی برای تسهیل تبادل تجاری و سرمایه‌گذاری دیگر بخش‌های طرح پوتین است. از سوی دیگر دومای روسیه قصد دارد کمیته‌ای را برای ارزیابی زیان‌های آلمان به اقتصاد شوروی در زمان جنگ جهانی دوم تشکیل دهد تا زمینه درخواست غرامت از آلمان فراهم شود. میخائیل بیکداریف نماینده دوما این زیان‌ها را 3000 تا 4000 میلیارد یورو برآورد کرد که برلین باید آن را به مسکو پرداخت کند. ولادیمیر کومودوف رئیس کمیته امور دفاعی دومای روسیه هم خواستار آن شد که به شهروندان این کشور درباره میزان زیانی که آلمان به شوروی سابق تحمیل کرد، آگاهی داده شود.
نظر شما