ناتو در قرن بیست‌ویکم
 |
|
چاپ نخست: اسفند ماه ۱۳۸۶ |
|
شابک:۸ ـ ۰۷۵ ـ ۵۲۶ ـ ۹۶۴ ـ ۹۷۸ |
|
قیمت: ۳۰۰۰ تومان
|
ناتو در قرن بیست‌ویکم
مؤلف: سلیمه دارمی
انتشارات موسسه ابرار معاصر تهران، کتاب تخصصی
کدبازیابی در کتابخانه دیجیتالی دید: BB00020084102051915
بررسی تاریخ ناتو نشان می‌دهد که این پیمان امنیت جمعی تاکنون شاهد سه مرحله از تحولات بوده است. این مراحل عبارتند از: از پیدایش تا فروپاشی شوروی، پس از پایان جنگ سرد و از حادثه یازده سپتامبر به این سو.
بنیان اولیه ناتو که فلسفه وجودی آن، ایجاد کمربند امنیتی به دور دموکراسی‌های غربی و محاصره ابرقدرت شرق و اقمارش بود، در پیمان بروکسل گذاشته شد. بلژیک، هلند، لوکزامبورگ، فرانسه و انگلیس در مارس ۱۹۴۸، اتحادیه اروپای غربی را شکل دادند. در همین چارچوب به تدریج زمینه ورود آمریکا به این پیمان فراهم شد؛ زیرا در آن مقطع که جنگ سرد شروع شده بود، اروپا بدون آمریکا قادر به تأمین امنیت خود نبود. از سویی دیگر ایجاد ناتو در سال ۱۹۴۹ در واقع معلول تحول ساختار نظام بین‌الملل بود که از یک نظام چندقطبی به یک نظام دوقطبی تغییر شکل یافته بود.
با فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، دشمن استراتژیک ناتو از صحنه بین‌المللی حذف شد. این در حالی صورت می‌گرفت که مأموریت جدید ناتو در بالکان و خارج از مرزهای اروپای غربی تحول جدیدی را در رویکرد دفاعی ناتو فراهم ساخت.
رویداد یازده سپتامبر که به عنوان نقطه عطفی در روابط فراآتلانتیکی پس از جنگ سرد به شمار می‌آید، زمینه حضور ناتو را در خارج از قلمرو سنتی آن ایجاد کرد. به عبارت دیگر ناتو این بار تجربه جدیدی از گسترش به شرق را با حضور در افغانستان و خاورمیانه تجربه نمود، به گونه‌ای که امروزه تعریف مأموریت جهانی برای ناتو که در پرتو گسترش حوزه جغرافیایی و عملیاتی این سازمان قابل تفسیر است، حاکی از تغییرات اساسی در دیدگاه رهبران ناتو و غرب نسبت به حضور در شرق می‌باشد.
در این خصوص نزدیک شدن مرزهای ناتو به مرزهای محیط امنیتی ایران در حالی اتفاق می‌افتد که همسایگان این کشور در شمال، غرب، جنوب و شرق در تیررس برنامه‌های گسترش پیمان فراآتلانتیک قرار گرفته‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد، افزایش شناخت نسبت به این پیمان دفاعی ـ امنیتی، در تحلیل رفتارهای این سازمان در محیط امنیتی ایران مفید واقع شود.
بنیان اولیه ناتو که فلسفه وجودی آن، ایجاد کمربند امنیتی به دور دموکراسی‌های غربی و محاصره ابرقدرت شرق و اقمارش بود، در پیمان بروکسل گذاشته شد. بلژیک، هلند، لوکزامبورگ، فرانسه و انگلیس در مارس ۱۹۴۸، اتحادیه اروپای غربی را شکل دادند. در همین چارچوب به تدریج زمینه ورود آمریکا به این پیمان فراهم شد؛ زیرا در آن مقطع که جنگ سرد شروع شده بود، اروپا بدون آمریکا قادر به تأمین امنیت خود نبود. از سویی دیگر ایجاد ناتو در سال ۱۹۴۹ در واقع معلول تحول ساختار نظام بین‌الملل بود که از یک نظام چندقطبی به یک نظام دوقطبی تغییر شکل یافته بود.
با فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، دشمن استراتژیک ناتو از صحنه بین‌المللی حذف شد. این در حالی صورت می‌گرفت که مأموریت جدید ناتو در بالکان و خارج از مرزهای اروپای غربی تحول جدیدی را در رویکرد دفاعی ناتو فراهم ساخت.
رویداد یازده سپتامبر که به عنوان نقطه عطفی در روابط فراآتلانتیکی پس از جنگ سرد به شمار می‌آید، زمینه حضور ناتو را در خارج از قلمرو سنتی آن ایجاد کرد. به عبارت دیگر ناتو این بار تجربه جدیدی از گسترش به شرق را با حضور در افغانستان و خاورمیانه تجربه نمود، به گونه‌ای که امروزه تعریف مأموریت جهانی برای ناتو که در پرتو گسترش حوزه جغرافیایی و عملیاتی این سازمان قابل تفسیر است، حاکی از تغییرات اساسی در دیدگاه رهبران ناتو و غرب نسبت به حضور در شرق می‌باشد.
در این خصوص نزدیک شدن مرزهای ناتو به مرزهای محیط امنیتی ایران در حالی اتفاق می‌افتد که همسایگان این کشور در شمال، غرب، جنوب و شرق در تیررس برنامه‌های گسترش پیمان فراآتلانتیک قرار گرفته‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد، افزایش شناخت نسبت به این پیمان دفاعی ـ امنیتی، در تحلیل رفتارهای این سازمان در محیط امنیتی ایران مفید واقع شود.
نظر شما