روندهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و ایران
روندهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و ایران
شنبه 17 دی 1390
بار دیگر روند طولانی و پیچیده انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا آغاز شده است. این روند معمولاً بیش از یک سال به‌طول می‌انجامد و چهره‌های گوناگونی در قالب دو حزب اصلی یعنی دموکرات و جمهوری‌خواه و احزاب دیگر به صحنه مبارزات انتخاباتی وارد می‌شوند و بسیاری از ادامه راه بازمی‌مانند و از چرخه خارج می‌شوند. برای انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی آمریکا که در ٦ نوامبر ٢٠١٢ برگزار خواهد شد، دو حزب اصلی برای انتخابات مقدماتی که انتخابات درون‌حزبی است، آماده می‌شوند. فعالیت‌های انتخاباتی در این مرحله تلاش نامزدهای انتخاباتی برای جلب نظر هم‌حزبی‌هایشان است. با اینکه انتخابات در هر کشوری مسئله‌ای داخلی تلقی می‌شود، انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا به‌سبب اثراتی که بر جهان دارد مورد توجه دیگر کشورها نیز قرار می‌گیرد.
در شروع روند انتخاباتی ریاست‌جمهوری سال ٢٠١٢ نامزدهای انتخاباتی حزب جمهوری‌خواه هیاهو و جنجال بیشتری نسبت به همتایان دموکرات خود آفریدند. از آنجا که باراک اوباما، رئیس‌جمهور کنونی، از حزب دموکرات است و نامزدی خود را برای بار دوم اعلام کرده است، معمولاً انتظار نمی‌رود مبارزات دورن‌حزبی سختی در حزب دموکرات به‌وقوع بپیوندد؛ اما در حزب جمهوری‌خواه انتخابات مقدماتی با جنجال و هیاهو آغاز شده است. یکی از موضوعات مورد توجه جمهوری‌خواهان که در سخنرانی‌ها و مناظره‌های انتخاباتی آنها مطرح شده است، مسائل مربوط به حوزه سیاست خارجی و به‌ویژه ایران است. به‌طور کلی، در مبارزات انتخاباتی در آمریکا نامزدها بیشتر به مسائل داخلی آمریکا به‌ویژه مسائل اقتصادی می‌پردازند که برای مردم ملموس‌تر است و مسائل دیگر به‌صورت حاشیه‌ای مطرح می‌شود؛ اما پرداختن به مسائل حوزه سیاست خارجی ایران آنهم در مبارزات مقدماتی ریاست‌جمهوری، می‌تواند نکات قابل توجهی را نشان دهد.
نامزدهای حزب جمهوری‌خواه عمدتاً موضع تندی را در قبال ایران مطرح کرده‌اند؛ ازجمله در آخرین مناظره تلویزیونی هفت نامزد حزب جمهوری‌خواه پیش از برگزاری نخستین انتخابات مقدماتی حزب جمهوری‌خواه در ٣ ژانویه ٢٠١٢، ایران مهم‌ترین موضوع مطرح‌شده در رابطه با سیاست خارجی بود. شرکت‌کنندگان در این مناظره برخورد اوباما با ایران را مورد انتقاد قرار دادند؛ ازجمله میت رامنی، فرماندار سابق ایالت ماساچوست و از کاندیداهای پیشتاز جمهوری‌خواه از برخورد دولت باراک اوباما با ایران بر سر موضوع هواپیمای بدون خلبان آمریکایی انتقاد کرد و سیاست مؤدبانه اوباما در خواهش از ایرانی‌ها برای پس گرفتن هواپیمای ساقط‌شده را ضعیف دانست. همچنین میشل باکمن، دیگر نماینده جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا، ایران را متهم به ساخت سلاح هسته‌ای و استفاده از آن علیه اسرائیل و آمریکا نمود. ریک پری، فرماندار تگزاس نیز در مصاحبه‌ای تأکید کرده که اگر رئیس‌جمهور آمریکا شود و دلایلی درباره دسترسی ایران به تسلیحات هسته‌ای وجود داشته باشد، حمله هوایی اسرائیل به مراکز هسته‌ای ایران را تأیید می‌کند. تندترین مواضع را هرمان کین علیه ایران اتخاذ کرد که به‌سبب رسوایی، از ادامه رقابت‌ها انصراف داد. از میان نامزدهای حزب جمهوری‌خواه فقط موضع ران پل، نماینده تگزاس در مجلس نمایندگان آمریکا معتدل بود که با انتقاد از برخورد ایالات متحده با برنامه هسته‌ای ایران، واکنش بیش از اندازه به برنامه هسته‌ای ایران را بزرگ‌ترین خطر دانست و از به راه افتادن جنگی دیگر مانند جنگ عراق ابراز نگرانی کرد.
صرف‌نظر از مواضع تندی که اکثر کاندیداها در مورد مسائل گوناگون اتخاذ می‌کنند که در بیشتر موارد تبلیغاتی بوده و فقط برای جلب توجه رأی‌دهندگان مورد استفاده است، شروع روندهای انتخاباتی در آمریکا با انتقادهای تند در حوزه سیاست خارجی به‌ویژه در مورد ایران و مسائل خاورمیانه می‌تواند گویای این امر باشد که هر دو حزب در تلاشند نظر مردم آمریکا را بیشتر به حوزه مسائل سیاست خارجی جلب کنند. در این رابطه مطرح کردن دشمنی خطرناک که امنیت آمریکا، اسرائیل و جهان را تهدید می‌کند در سخنان نامزدهای انتخاباتی به‌وضوح دیده می‌شود. به‌نظر می‌رسد چنین سیاستی می‌تواند به هر دو حزب بزرگ آمریکا کمک کند تا توجه مردم آمریکا را تا حدی از مشکلات اقتصادی آمریکا دور کنند؛ به‌ویژه که سیاست‌های هر دو حزب در مورد اقتصاد، مورد انتقاد جدی مردم آمریکا قرار دارد.
به هر حال، دولت اوباما علی‌رغم شعارهایش هنوز نتوانسته بر بحران اقتصادی غلبه کند و افزایش بیکاری و پایین آمدن سطح رفاه مردم مورد انتقاد قرار دارد. از سوی دیگر، جمهوری‌خواهان هم به‌سبب سیاست‌های اقتصادیشان در حمایت از سرمایه‌داران و شرکت‌های بزرگ، قادر به جلب نظر اقشار متوسط و پایین جامعه آمریکا نیستند. همچنین کارتل‌های نفتی و کارخانه‌های بزرگ تسلیحاتی عمدتاً در اختیار جمهوری‌خواهان قرار دارد و نامزدهای این حزب در مواضع خود به‌ویژه برای جلب نظر هم‌حزبی‌ها به منافع این شرکت‌ها نیز توجه دارند که در صورت بزرگ‌نمایی یک تهدید از منافع بیشتری برخوردار خواهند شد.
از این رو، به‌نظر می‌رسد پررنگ شدن مسائل مربوط به ایران به‌عنوان تهدید در انتخابات ریاست‌جمهوری، می‌تواند این امکان را به نامزدهای هر دو حزب بدهد تا بخشی از توجه رأی‌دهندگان را از مسائل اقتصادی منحرف سازند. از آنجا که مبارزات انتخاباتی تازه در ابتدای راه قرار دارد و تجربه گذشته نشان داده که مسائل گوناگونی می‌تواند روند انتخابات را دگرگون سازد، برای قضاوت در مورد روندهای انتخاباتی آمریکا نباید عجله کرد.
نظر شما