نخستین پیش نشست
آسیب‌شناسی تعاملات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای حوزه تمدنی نوروز
نخستین پیش نشست، همایش بین‌المللی ظرفیت‌های فرهنگی – اجتماعی حوزه تمدنی نوروز با عنوان« آسیب‌شناسی تعاملات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای حوزه تمدنی نوروز» با حضور دکتر مجتبی نوروزی ،دکتر عطاالله مقدم فر ،دکتر محمد فرهادی ، مسعود شیخ زین‌الدین و جمعی از کارشناسان برجسته این حوزه در سالن کنفرانس موسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
در ابتدای این پیش نشست تخصصی دکتر مجتبی نوروزی، معاون مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: برای ورود به موضوع باید نخست به جایگاه فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی باور داشت و تمام مجموعه‌ها نقش و جایگاه این حوزه مهم را ساختار دیپلماسی منطقه‌ای بپذیرند تا بتوان از ظرفیت نوروز در جهت همگرایی منطقه‌ای در تمام عرصه‌ها بهره برد.
وی همچنین گفت: باید نوع نگاه به اشتراکات فرهنگی اصلاح شود هم در ارتباط بافهم لایه‌های مختلف هویت ایرانی و در نوع نگاه بیرونی به مشترکات فرهنگی در سطح منطقه پرداخت.
دکتر نوروزی تأکید کرد: دو موضوع امنیتی زدایی از فضای فرهنگ و توجه ویژه به رسانه به‌عنوان ابزار روایت سازی درزمینهٔ نوروز در صدر توجهات قرار بگیرد.
در این پیش نشست تخصصی مسعود شیخ زین‌الدین مدیر اداره آسیای مرکزی و قفقاز سازمان فرهنگ و ارتباطات گفت: ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری این نشست پربار که به آسیب‌شناسی روابط فرهنگی ج.ا.ایران و کشورهای حوزه نوروز می‌پردازد، ابتدا باید عرض کنم: ای‌کاش چنین نشست‌هایی سالیان قبل برگزار می‌شد تا فرصت‌های ازدست‌رفته، مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفت؛ اما در خصوص آسیب‌ها باید عرض کنم، جمع حاضر کاملاً آسیب‌ها را می‌شناسند لذا مهم برطرف کردن آسیب‌هاست.
وی در ادامه اذعان کرد: فقدان استراتژی در روابط با این کشورها اولین آسیب است که موجب گردیده ما به کارهای روزمره بپردازیم. یا تداخل در کارها توسط نهادهای مختلف در این کشورها از دیگر آسیب‌هاست که برای برطرف کردن آن باید چاره‌ای اندیشید. اصولاً مقوله فرهنگ در ایران به‌صورت دولتی است اما در این کشورها در سال‌های اخیر به بخش‌های خصوصی واگذارشده است لذا این‌یکی دیگر از آسیب‌ها است. دوستان در خلال صحبت‌هایشان از آینده‌ای امیدوارکننده صحبت کردند یعنی ایجاد اتحادیه‌های فرهنگی، هنری، علمی و ورزشی میان ایران و این کشورها و این امر به‌خودی‌خود امری مبارک است اما آیا لوازم ایجاد این اتحادیه‌ها وجود دارد. شاید به‌صورت سطحی قائل باشیم که وجود دارد ولی به نظر حقیر موضوع عمیق‌تر از آن است که به‌سادگی بتوان از آن عبور کرد.
شیخ زین‌الدین خاطرنشان کرد: برای رسیدن به هدف غایی که همان ایجاد اتحادیه‌های فرهنگی است دلیلی نمی ببینم که این راه طولانی را بپیماییم و درنهایت متوجه شویم که مسیر را دور زده‌ایم و به همین نقطه‌ای که هم‌اکنون در آن هستیم برسیم. چراکه ما الآن موسسه فرهنگی اکو راداریم که تمام ظرفیت‌هایی را که مدنظر داریم را می‌توانیم از آن انتظار داشته باشیم. البته برخی عزیزان ممکن است مشکلاتی را در بهره گرفتن از این ظرفیت مطرح کنند اما این مشکلات دقیقاً همان مشکلاتی خواهد بود که درراه ایجاد آن اتحادیه‌ها وجود دارد. لذا درحالی‌که ما این ظرفیت را در اختیارداریم و نمی‌توانیم آن را فعال کنیم قطعاً نباید انتظار داشت که بتوانیم درراه ایجاد آن اتحادیه‌ها قدم برداریم.
دکتر عطاالله مقدم فر، استادیار سیاست‌گذاری عمومی به‌صورت کلی از 10 آسیب در حوزه تمدنی نوروز یادکرد و این‌گونه برشمرد: 1-بی‌اعتنایی به جامعه‌شناسی تاریخی و آغاز تصمیمات سیاست فرهنگی بدون توجه به پیشینه‌ها 2-تمرکز بیش‌ازحد بر کنترل و نظارت سرمایه‌های فرهنگی و رها نمودن عرصه توزیع، سبک مصرف و مهم‌تر از همه ساحت، دنیا، شخصیت، اقتضائات «مصرف‌کننده فرهنگی»3-عدم وجود نوع نگاه گسترده نسبت به جهانی بودن بعد نوروز و مخاطب قرار دادن تمام جهان در حوزه تمدنی نوروز 4-بی‌اعتنایی نسبت به جمعیت ایرانی مهاجر برای گسترش میدان فرهنگی 5-تشتت آرا در عرصه اجرایی سیاست فرهنگ در داخل کشور به‌ویژه درزمینهٔ شناخت و هدف‌گذاری فرهنگی در بهره‌گیری از میدان فرهنگی نوروز را با گیجی همراه نموده است.7-عدم شناخت مختصات میدان‌های پیش رو به‌ویژه میان همسایگان هم‌جوار در کنار بی‌اعتنایی بر الزامات فرهنگی ایشان که قصد تعامل از سوی ایران را به ورطه سوءبرداشت توهم کشانده است.8-فقدان تخصص و کارایی و انگیزه متمرکز فرهنگی 9-بی‌اعتنایی به ظرفیت ایرانیان خارج از کشور و وجه همکاری ایشان و تقلیل نقش آن‌ها به میهمان و مدعو 10- درمجموع جدی گرفتن نقش ایرانی اسلامی و عرفانی انسانی نوروز و تمرکز فرهنگی.
در پایان پیش نشست تخصصی « آسیب‌شناسی تعاملات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای حوزه تمدنی نوروز» دکتر محمد فرهادی پژوهشگر ارشد صندوق حمایت از نخبگان و پژوهشگران گفت :آسیای مرکزی از جنبه‌های مختلف بسیار حائز اهمیت است و مهم‌ترین منطقه در حوزه تمدنی ایران – اسلامی است. بنده برخلاف بقیه دوستان معتقدم که این منطقه گرایش و تمایل زیادی به فرهنگ ایرانی دارد.
وی افزود: آنچه ضعف ما در منطقه است ؛ عملکرد نادرست در سیاست‌های فرهنگی ماست لذا ضمن آسیب‌شناسی توجه جدی به تغییر رویکرد ایران از حوزه سیاست به حوزه فرهنگ و اقتصاد توصیه می‌شود بخصوص درزمینهٔ فضای حیاتی که ایران و افغانستان نقش راهبردی در ژئوپلیتیک این ایفا خواهند کرد لذا ضرورت بازنگری در سیاست خارجی ایران بسیار مهم تلقی می‌شود.
نظر شما