سیاست خارجی مبتنی بر استقلال در بیانیه گام دوم
به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، تعداد بسیار کمی از دولت‌ها وجود دارند که تمایل دارند سیاستی کاملاً مستقل از قدرتهای بزرگ داشته باشند. مادامی که این استقلال با منافع و سیاست قدرتهای بزرگ تضاد و برخورد نداشته باشد، ممکن است توسط قدرتهای بزرگ به رسمیت شناخته شود. اما اگر سیاست استقلال یک دولت خلاف منافع یک قدرت بزرگ باشد، در آن صورت تنش میان آن قدرت بزرگ و دولت مستقل اجتناب‌ناپذیر است.
جمهوری اسلامی در این گروه از کشورها جای می‌گیرد. از آنجایی که پیروی از سیاست مستقل، با منافع غرب و به ویژه آمریکا همخوانی ندارد لذا ایران همواره با فشارهایی از طرف قدرتهای بزرگ مواجه بوده است.جمهوری اسلامی ایران همواره در دوران معاصر قربانی روابط قدرتهای بزرگ با یکدیگر از یک سو و سیاست مستقل خود از سوی دیگر بوده است. به گونه‌ای که به واسطه سیاست خارجی مستقل، همواره از سوی آمریکا با تهدید، تحریم، ترور و جنگ روبرو بوده است. اما ایران با مقاومت، ایستادگی، پایبندی به اصول و دفاع از آن، اتکا به توانایی داخلی و مدیریت جهادی خود توانسته است عزت، پیشرفت و پیروزی را برای خود به ارمغان آورد.
در بیانیه گام دوم انقلاب نیز استقلال در عرصه سیاست خارجی به عنوان یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی در این عرصه یاد شده است. در این بیانیه آمده است «استقلال ملّی به معنی آزادی ملّت و حکومت از تحمیل و زورگویی قدرتهای سلطه‌گر جهان است».
در بیانیه گام دوم انقلاب در خصوص استقلال نظر و عمل ایران در عرصه سیاست خارجی سخن به میان آمده است. در بخشی از این بیانیه آمده است: «نماد پُرابّهت و باشکوه و افتخارآمیز ایستادگی در برابر قلدران و زورگویان و مستکبران جهان و در رأس آنان آمریکای جهان‌خوار و جنایت‌کار، روزبه‌روز برجسته‌تر شد. در تمام این چهل سال، تسلیم‌ناپذیری و صیانت و پاسداری از انقلاب و عظمت و هیبت الهی آن و گردن برافراشته آن در مقابل دولتهای متکبّر و مستکبر، خصوصیّت شناخته‌شده ایران و ایرانی بویژه جوانان این مرز و بوم به‌شمار میرفته است. قدرتهای انحصارگر جهان که همواره حیات خود را در دست‌اندازی به استقلال دیگر کشورها و پایمال کردن منافع حیاتی آنها برای مقاصد شوم خود دانسته‌اند، در برابر ایران اسلامی و انقلابی، اعتراف به ناتوانی کردند. ملّت ایران در فضای حیات‌بخش انقلاب توانست نخست دست‌نشانده آمریکا و عنصر خائن به ملّت را از کشور برانَد و پس از آن هم تا امروز از سلطه دوباره قلدران جهانی بر کشور با قدرت و شدّت جلوگیری کند».
از مهمترین ابعاد سیاست خارجی مستقل ایران در بیانیه گام دوم را می‌توان توجه به اصولگرایی دانست.
اصولگرایی از زمان پیروزی انقلاب تاکنون هویت جمهوری اسلامی ایران در عرصه داخلی و خارجی مبتنی بر یک سری اصول و ارزش‌های اسلامی- انقلابی بوده است. از جمله این اصول و ارزش‌ها که مقام معظم رهبری از آن به عنوان شعار انقلابی یاد می‌کنند، می‌توان به سلطه‌ناپذیری و مقاومت در مقابل نظام سلطه و استکبار به ویژه آمریکا، دفاع از مسلمانان و حمایت از مظلومان و مستضعفان جهان اشاره نمود. تلاش ایران در عرصه سیاست خارجی بر آن بوده است که این ارزش‌ها صرفاً در مقام نظر باقی نمانده و به عرصه عمل نیز درآید.
خواسته آمریکا کوتاه آمدن ایران از ارزش‌های خود است. اما ایران در راستای این ارزش‌ها حاضر به مذاکره با آمریکا نیست بلکه از این کشور به عنوان استکبار و شیطان یاد می‌کند که به دنبال سلطه بر همه جهان است. در راستای مقابله با نظام سلطه و حمایت از مستضعفین جهان از محور مقاومت در منطقه مانند مردم فلسطین، حزب الله لبنان، دولت های عراق، سوریه و... حمایت و پشتیبانی می‌کنند و تنها راه پیروزی در مقابل نظام سلطه را مقاومت می‌دانند. این ارزش‌ها نشان دهنده ماهیت «نظام انقلابی» جمهوری اسلامی ایران طبق بیانات رهبر انقلاب است. از نظر ایشان، این ارزش‌ها به هیچ وجه تجدیدنظرپذیر نیستند، بلکه پایبندی به آن ارزش‌ها را سبب افزایش دستاوردهای انقلاب می‌دانند. این موضوع نشان‌دهنده اصولگرایی جمهوری اسلامی ایران و به معنای پایبندی به شعارهای انقلابی در عرصه نظر و عمل است.
الگو بودن ایران در حوزه مقاومت: طبق بیانات رهبری، از یک سو انقلاب ایران از متن ایمان و معرفت اسلامی پدید آمده و تجربه جدید در عرصه جهانی بود، از این رو الگویی برای آن وجود نداشت. بلکه خود با ترکیب جمهوریت و اسلامیت و با تکیه بر هدایت الهی و اندیشه‌های امام خمینی این انقلاب را به ثمر رساند. از سوی دیگر اندیشه‌های امام خمینی و مقاومت جمهوری اسلامی ایران در مقابل نظام سلطه سبب گردید که ایران، انقلاب آن و اندیشه‌های امام خمینی به الگویی الهام بخش برای سایر ملت‌های جهان تبدیل شود. این موضوع که نشان‌دهنده استقلال عمل ایران در عرصه سیاست خارجی است، دلیل دیگری برای تداوم دشمنی آمریکا با ایران است.
دستاورد مقاومت ایران در برابر نظام سلطه: طبق بیانات رهبری، کشور و ملت ایران در نتیجه مقاومت در برابر نظام سلطه، اتخاذ رویکرد انقلابی و جهادی و اتکا به توانمندی‌های داخلی به کشور و ملتی مستقل، آزاد، مقتدر، باعزّت، متدیّن، پیشرفته در علم تبدیل شده است.
براساس بیانیه گام دوم، در حال حاضر ایران در عرصه سیاست خارجی نیز به پیشرفت‌های زیادی دست یافته که نشان‌دهنده عزت جمهوری اسلامی است. برای نمونه می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد؛
- حضور ایران در نزدیکی مرزهای رژیم صهیونیستی
- افزایش قدرت، نفوذ و حضور قدرتمندانه ایران به واسطه سپاه قدس در منطقه غرب آسیا و بازتاب وسیع آن در سراسر جهان
- تحرک جدید نهضت بیداری اسلامی بر اساس الگوی مقاومت در برابر سلطه آمریکا و صهیونیسم
- شکست سیاست‌های آمریکا در منطقه غرب آسیا
- تلاش ایران برای برچیدن نفوذ و حضور آمریکا در منطقه غرب آسیا
- حمایت ایران از مجاهدان فلسطینی در قلب سرزمین‌های اشغالی و حمایت از حزب الله
- پرچم‌داری مقاومت و بیداری اسلامی در سراسر منطقه؛
به واسطه افزایش پیشرفت‌های ایران و قدرت و نفوذ این کشور در منطقه، چالش‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی و دیگر دولتهای همراه با آنها نیز افزایش یافته است. برای مثال در حال حاضر یکی از نگرانی‌های آمریکا جلوگیری از انتقال سلاح‌های پیشرفته ایرانی به نیروهای مقاومت است. از این رو به تهدید، تحریم و ترور علیه ایران می‌پردازد و برای مقابله با آن ائتلافی متشکل از چندین کشور مانند ائتلاف امنیت دریانوردی ایجاد می‌کند.
اما از نظر رهبر انقلاب، ایران تا زمانی که به مرزبندی خود با دشمن از یک سو و ارزش های انقلابی و ملی از جمله استقلال و مقاومت در برابر نظام سلطه از سوی دیگر پایبند باشد، عزت ملی حفظ و پیشرفت‌ها برای ایران به همراه خواهد داشت. از این رو ایشان معتقدند «در مورد آمریکا حلّ هیچ مشکلی متصوّر نیست ومذاکرهبا آن جز زیان مادّی و معنوی محصولی نخواهد داشت». زیرا مذاکره با آمریکا عدول از ارزش‌های اسلامی و انقلابی و نادیده گرفتن مرزبندی با دشمن است.
در جمع بندی می توان گفت؛ سیاست خارجی مستقل به معنای آزادی ملّت و حکومت از تحمیل و زورگویی قدرتهای سلطه‌گر جهان، مقاومت در مقابل نظام سلطه و استکبار جهانی، مبارزه و تبری از قدرتهای بزرگ سلطه گر بویژه آمریکا و عدم وابستگی به آنها است. این سیاست از یک سو نشان‌دهنده وجه تجدیدنظرطلبانه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است که با عدم پذیرش نظم موجود در عرصه بین‌الملل به دنبال تلاش برای تغییر وضع موجود و ایجاد نظم مطلوب است. و از سوی دیگر نشان‌دهنده وجه ایدئولوژیک سیاست خارجی ایران است یعنی حاکم‌نمودن ارزش‌ها و هنجارهای ایدئولوژیک خود در منطقه و جهان و تلاش برای دگرگونی در نظام منطقه‌ای و بین‌المللی است.
نظر شما