با پایان یافتن انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و پیروزی غافل‌گیرکننده دونالد ترامپ در این انتخابات، گمانه‌زنی درباره برنامه‌های وی برای سیاست خارجی و داخلی توجه بسیاری را به خود مشغول ساخته است. ترامپ در سراسر مبارزات انتخاباتی خود سیاست‌ها و استراتژی‌های مربوط به نقش آمریکا در جهان را به چالش کشیده بود. این امر از ابراز تردید درباره ارزش توافقات تجارت بین‌الملل و اتحادیه ناتو تا رهیافت سنتی آمریکا درقبال امنیت و اشاعه هسته‌ای را دربر گرفته بود. درنتیجه کارشناسان و مقامات دولتی در جهان در تلاش برای ارزیابی روابط آمریکا با دیگر کشورها و به‌طور کلی نقش بین‌المللی این کشور در نظم بین‌المللی برآمده‌اند. در نوشتار زیر تلاش شده است تا به برخی گمانه‌زنی‌ها درباره سیاست خارجی آمریکا و پیامدهای بالقوه آن بر کشورهای منطقه خاورمیانه و روسیه در متن اظهارات و مواضع رئیس‌جمهور جدید آمریکا پرداخته شود.

روسیه
درحالی‌که کرملین پیروزی ترامپ را پیش‌بینی نکرده و خود را برای یک دوره روابط پرتنش‌تر با آمریکا به ریاست‌جمهوری هیلاری کلینتون آماده کرده بود، انتخاب ترامپ می‌تواند شانسی برای این کشور برای خروج از منطقه خطر و توافق با آمریکا بر سر اوکراین و سوریه باشد. مواضع نسبتاً دوستانه ترامپ درقبال روسیه در مبارزات انتخاباتی این تصور را میان دولتمردان روسیه ایجاد کرده است که می‌توانند درقبال موضوعاتی مثل سوریه و اوکراین با آمریکا به مذاکره بنشینند. رئیس‌جمهور آمریکا توان کاهش تحریم‌ها علیه روسیه را دارد و درمقابل روسیه می‌تواند درقبال سوریه با آمریکا به مذاکره بنشیند. دراین‌میان، پوتین، ترامپ را رهبری می‌بیند که منافع ملی کشورش را بر ایدئولوژی ترجیح می‌دهد. از منظر مسکو، توجه دولت جدید آمریکا عمدتاً بر مسائل داخلی بوده و توجه به مسائلی مثل ارتقاء ارزش‌ها و هنجارهای آمریکایی به امری ثانویه تبدیل خواهد شد. احتمالاً یکی از چالش‌های  پیشِ روی آمریکا و رهبران منطقه ائتلاف میان ایران و روسیه در سوریه خواهد بود. دراین‌میان، بهبود احتمالی روابط آمریکا و روسیه به‌سبب تمایل ترامپ و پوتین به افزایش همکاری‌ها با یکدیگر سبب می‌شود تا ائتلاف میان ایران و روسیه به عراق نیز برسد. درصورتی‌که روسیه و آمریکا برای مبارزه با داعش به توافق برسند احتمالاً روس‌ها خواهان کاهش حمایت آمریکا از شورشیان مسلح در سوریه شده و این امر مواضع بشار اسد و ایران را در سوریه تقویت می‌کند. دراین‌میان، واکنش احتمالی ترکیه و عربستان دخالت بیشتر در سوریه و دامن زدن به درگیری‌های فرقه‌ای خواهد بود. باوجوداین، در مسیر بهبود روابط روسیه و آمریکا محدودیت‌هایی مثل مواضع ضدروسی نهادهای نظامی و اطلاعاتی آمریکا، اعضای جمهوری‌خواه کنگره و عدم کوتاه آمدن روسیه درخصوص اوکراین وجود دارد.

عراق و داعش
ترامپ در زمینه عراق به سیاست خارجی دموکرات‌ها نقد وارد کرده است و از همکاری با کردها به‌شکل گسترده سخن به میان آورده و از مقابله با داعش خبر داده است. احتمالاً ترامپ در راستای برنامه‌های سیاست‌گذاری‌شده در عراق حرکت خواهد کرد و این کشور از اولویت بالا برای واشینگتن برخوردار خواهد بود. با توجه به مواضع ترامپ در مبارزات انتخاباتی مبنی‌بر مقابله با داعش، انتظار ادامه همکاری نظامی آمریکا در قالب ائتلاف مبارزه با داعش وجود دارد. دراین‌میان، حمایت آمریکا از شبه‌نظامیان کرد برای مبارزه با داعش وجود دارد که این امر می‌تواند با واکنش ترکیه مواجه شود.

ترکیه
به‌نظر می‌رسد تصویر کلی مقامات ترکیه درقبال پیروزی ترامپ مثبت و آنها امیدوار به تعمیق روابط میان دو کشور باشند، ضمن اینکه ترامپ از مواضع اردوغان درقبال کودتا حمایت کرده است. بااین‌حال، درجه‌ای از هراس در پشت این تعامل دیپلماتیک وجود خواهد داشت. اسلام‌هراسی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا و درمقابل مواضع سرسختانه اردوغان علیه گرایشات اسلام‌هراسانه می‌تواند ازجمله مشکلات در روابط دو کشور گردد. موضوع فتح‌الله گولن یکی دیگر از چالش‌های موجود میان دو طرف خواهد بود. ازسویی، دو کشور باید درباره سوریه و عراق نیز به تفاهم برسند. نگرانی بعدی ترکیه استمرار همکاری امنیتی با آمریکاست. اردوغان همچنان خواهان حفظ همکاری استراتژیک میان دو کشور و چتر حمایتی ناتو و واشینگتن به‌خصوص با توجه به تهدیدات منطقه‌ای و خارج نشدن نیروهای مسلح این کشور از شوک کودتای 15 ژوئیه است. براین‌اساس، احتمالاً ترکیه به میزبانی دارایی‌های استراتژیک آمریکا در پایگاه اینجرلیک و مشارکت با سپر دفاع موشکی ناتو ادامه خواهد داد.

رژیم صهیونیستی
پیروزی ترامپ به‌خصوص با توجه به اختلافات باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بر سر مسائلی مثل برنامه هسته‌ای ایران و مسائل مربوط به فلسطین می‌تواند نویدبخش یک بهبودی قابل توجه در روابط آمریکا با رژیم صهیونیستی شود. ترامپ در مبارزات انتخاباتی قول داده بود که سفارت آمریکا را از تل‌آویو به بیت‌المقدس انتقال دهد، این امر می‌تواند به چرخه جدیدی از خشونت و بی‌ثباتی کمک کند. همچنین امیدها به توافق براساس تشکیل دو کشور کمرنگ‌تر شده و احتمالاً دور جدیدی از اعتراضات خیابانی را شاهد خواهیم بود.

به‌هرحال‏، با توجه به مواضع ترامپ درقبال راه‌حل دو کشور مستقل، توافق هسته‌ای ایران، تضمین حمایت از رژیم صهیونیستی، تمایل به همکاری نزدیک‌تر با روسیه و پوتین و حتی ارتباطات خانوادگی ترامپ با یهودی‌ها، انتظار می‌رود رئیس‌جمهور جدید ارتقاء روابط با این رژیم را جدی بگیرد این امر آمریکا را قادر خواهد کرد تا برنامه عمل منطقه‌ای و دوجانبه خود را برای کنترل بلندپروازی‌های ایران، مواجهه با تروریسم و افراط‌گرایی مذهبی، همکاری با روسیه همچنین دیگر مسائل منطقه‌ای ازجمله جستجوی حل‌وفصل مسالمت‌آمیز بحران سوریه، ایجاد ثبات در لبنان، احیاء روابط نزدیک‌تر با مصر و عربستان سعودی بهتر پیگیری نماید. ضمن اینکه پیروزی ترامپ یک شانس برای تثبیت کنترل بر کرانه باختریِ اشغال شده و اورشلیم شرقی الحاقی محسوب می‌گردد. برخی از شهرک‌نشینان باور دارند که ریاست‌جمهوری ترامپ به نفع شهرک‌نشینان است و آنان می‌توانند منطقه سی از کرانه باختری را نیز به منطقه خود الحاق کنند. علاوه‌براین، برخی از صهیونیست‌ها نیز پیروزی ترامپ را عاملی برای در لبه پرتگاه قرار گرفتن توافق هسته‌ای ایران می‌دانند.

کشورهای حوزه خلیج فارس
مواضع ترامپ علیه برجام باعث ایجاد حسی از نوستالژی دوران قبل از اوباما برای کشورهای عرب خلیج فارس ازجمله عربستان سعودی شده است. این کشورها از مواضع ضد توافق ترامپ استقبال می‌نمایند. درمقابل، این کشورها از مواضع ترامپ علیه مسلمانان و اصرار وی برای استفاده از واژه تروریسم اسلامی افراط‌گرا احساس تهدید می‌نمایند. اظهارات ترامپ مبنی‌براینکه کشورهی عرب خلیج فارس چیزی جز پول ندارند و اینکه چرا ما باید از عربستان سعودی بدون اینکه آنها هیچ پولی بپردازند، حمایت نماییم، باعث نگرانی جدی آنها شده است.

ایران
ترامپ درطی مبارزات انتخاباتی از توافق هسته‌ای ایران انتقاد و اولویت اصلی و اول خود را لغو این توافق اعلام کرد. توافق هسته‌ای ایران درواقع دستاورد جمعی گروه 1+5 می‌باشد که مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفته است. تهدید آمریکا بر لغو و یا بازنگری در این توافق احتمالاً با مخالفت کشور و اقتصادهای بزرگ جهان مواجه خواهد شد. آنها چنین اقدام آمریکا را تخطئی از هنجارهای بین‌المللی دانسته که به بحران بی‌اعتمادی جهانی به آمریکا دامن خواهد زد. دراین‌میان، دولت جدید آمریکا می‌تواند تحریم‌های جدیدی با این بهانه که چنین تحریم‌هایی مرتبط با رفتار هسته‌ای ایران نبوده و لذا تخطئی از برجام محسوب نمی‌گردد به ایران تحمیل نماید. چنین تحریم‌هایی اگرچه در کوتاه‌مدت به ایران آسیب خواهد زد، اما از نظر استراتژیک می‌تواند در بلندمدت به منافع آمریکا آسیب وارد نماید در ضمن استفاده یک‌جانبه از تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند مسیر همکاری میان چین و روسیه با ایران را هموار سازد. به‌هرحال در تقابل با دولت اوباما احتمال اندکی وجود دارد که دولت ترامپ به تشویق سرمایه‌گذاری خارجی برای افزایش رضایت ایران از توافق و کمک به آقای روحانی برای انتخاب مجدد ریاست‌جمهوری بپردازد.