سازمان‌های منطقه‌ای و مدیریت امنیت



چاپ نخست: فروردین ماه ۱۳۹۲

شابک:۷ ـ ۱۹۷ ـ ۵۲۶ ـ ۹۶۴ ـ ۹۷۸

قیمت: ۱۸۵۰۰ تومان

 
 سازمان‌های منطقه‌ای و مدیریت امنیت
 
نویسندگان: امیل جی کرچنر، روبرتو دومینگوئز
مترجم: دکتر مجید عباسی
انتشارات موسسه ابرار معاصر تهران، کتاب تخصصی
کد بازیابی در کتابخانه دیجیتالی دید: 14EF043
 
 
 
وضعیت و درماندگی سازمان‌های جهانی در حل مسائل و بحران‌های بین‌المللی، کشورها را متوجه تشکیل سازمان‌های منطقه‌ای نموده تا بتوانند در کادر محدودتری منافع ملی و همکاری‌های سیاسی و اقتصادی را دنبال کنند. از دیدگاه طرفداران توسعه سازمان‌های منطقه‌ای، در جهان وسیع و بسیار گسترده فاصله‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، امنیتی، تاریخی، جغرافیایی و خصوصیات اخلاقی و روانی ملت‌ها در سراسر جهان و نیز منافع ملی به شدت متعارض و متعدد امکان اتخاذ تصمیمات مشترک و سریع برای حل بحران‌های بین‌المللی را به سختی میسر می‌سازد. این در حالی است که در چارچوب یک منطقه می‌توان با کنار گذاشتن فاصله‌های فوق تا حدود زیادی به سازگاری و اشتراک منافع برای مدیریت بحران‌ها دست یافت. در حالیکه یک سازمان جهانی ممکن است، بسیار گسترده بوده و از کشورها بخواهد که به موضوعات فراسوی افق‌های محدود منافعشان توجه داشته باشند، سازمان منطقه‌ای به منافع یکپارچه کشورهای عضو بیشتر تمایل دارد.
سازمان‌های منطقه‌ای بویژه برای توسعه همکاری‌های نزدیک و گسترده در میان کشورها مناسب هستند. توسعه ارتباطات میان کشورها از طریق همکاری در حوزه‌های مورد علاقه به افزایش پیوندها و در نتیجه انسجام و یکپارچگی آنها برای عملکرد متناسب منجر می‌شود. این در حالی است که در سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد که بیش از 200 کشور عضو آن هستند و هر کدام از دیدگاه‌ها و منافع متفاوتی نیز برخوردارند، امکان انسجام و اجماع بسیار مشکل می‌باشد. زیرا ممکن است موضوعاتی که از دیدگاه قدرت‌های بزرگ یا کشورهای خاصی حائز اهمیت هستند برای سایر کشورها کم یا فاقد اهمیت باشند.
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که اگر چه سازمان‌های منطقه‌ای در مقایسه با سازمان‌های جهانی برای اقدام سازمانی و منسجم توانایی مؤثرتری دارند اما برخی موضوعات جهانی نه توسط سازمان‌های منطقه‌ای بلکه توسط سازمان‌های بین‌المللی قابل حل و فصل می‌باشند و تنها کارگزاری‌های جهانی هستند که می‌توانند به مدیریت یا حل و فصل این مسائل بپردازند. برای مثال کنترل تسلیحات، مشکلی است که احتیاج به اقدام جهانی دارد و یک سازمان منطقه‌ای نمی‌تواند به تنهایی به مدیریت کنترل تسلیحات در سطح بین‌المللی بپردازد. لذا در اینجاست که باید به این نکته مهم اذعان نمود که سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مکمل یکدیگر می‌باشند.
به همین دلیل است که در فصل هشتم منشور ملل متحد که شامل مواد 52 تا 54 می‌باشد، نقش سازمان‌های منطقه‌ای در تکمیل اقدامات سازمان ملل متحد مورد تأکید قرار گرفته و آمده است که هیچ‌یک از مقررات این منشور مانع وجود قراردادها یا مؤسسات منطقه‌ای برای انجام امور مربوط به حفظ صلح و امنیت بین‌المللی که متناسب برای اقدامات منطقه‌ای باشد، نیست؛ مشروط بر اینکه با مقاصد و اصول ملل متحد سازگار باشد. همچنین اشاره شده است که شورای امنیت توسعه حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات منطقه‌ای را از طریق این سازمان‌ها تشویق می‌کند و در موارد مقتضی از این سازمان‌ها برای عملیات اجرایی تحت اختیار خود استفاده خواهد کرد ولی هیچگونه عملیات اجرایی توسط این سازمان‌ها بدون اجازه شورای امنیت صورت نخواهد گرفت. این امر حاکی از پذیرش نقش انکارناپذیر سازمان‌های منطقه‌ای در حکمرانی و مدیریت امنیت است.
با توجه به اهمیت روز افزون سازمان‌های منطقه‌ای در مدیریت امنیت جهانی، مطالعه آنها به عنوان بازیگران مؤثر بین‌المللی از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. بنا بر این در این کتاب تلاش شده است تا نقش سازمان‌های منطقه‌ای مهم و تأثیرگذار در حکمرانی و مدیریت امنیت مورد مطالعه قرار گیرد. در این حوزه تاکنون اثر جامعی تألیف یا ترجمه نشده و این کتاب از معدود آثار مهم در این زمینه می‌باشد که نگاهی ویژه به مهمترین سازمان‌های منطقه‌ای دارد و می‌تواند برای پژوهشگران روابط بین الملل، امنیت بین الملل، مطالعات منطقه‌ای در گرایش‌های مختلف، علوم سیاسی، مدیریت استراتژیک، حقوق بین الملل و سایر رشته‌ها مفید فایده باشد.