نشست سه‌جانبه کابل و تحولات اخیر در قبال فرایند صلح افغانستان
مروری بر بیانیه مشترک چین ـ پاکستان ـ افغانستان در نشست کابل
دومین نشست سه‌جانبه کشورهای چین، پاکستان و افغانستان روز شنبه 24 آذر در کابل، پایتخت افغانستان برگزار شد. اولین نشست میان این سه کشور پیشتر در دسامبر 2017، در پکن پایتخت چین برگزار شده بود. سفر وانگ ایی، وزیر خارجه چین، به افغانستان و شرکت در نشست سه‌جانبه از این جهت حائز اهمیت است که همزمان با این نشست، دور جدیدی از مذاکرات و فرایند صلح میان آمریکا، گروه طالبان و دولت افغانستان درحال برگزاری بود. تلاش‌های کنونی چین همسو و همزمان با تلاش‌های دیگر طرف‌های درگیر در فرایند صلح افغانستان، بار دیگر نشان از اهمیت این کشور و ایجاد ثبات در آن، چه برای بازیگران محلی و منطقه‌ای و چه برای قدرت‌های بزرگ و از جمله چین دارد.
مروری بر بیانیه مشترک چین ـ پاکستان ـ افغانستان در نشست کابل
دومین نشست سه‌جانبه میان سه کشور چین ـ پاکستان ـ افغانستان با حضور وزرای خارجه این سه کشور یعنی وانگ ایی، وزیر خارجه چین؛ صلاح‌الدین ربانی، وزیر خارجه افغانستان؛ و شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان در شهر کابل برگزار گردید.
وزرای خارجه سه کشور در پایان این نشست بیانیه مشترکی را صادر کردند که مهم‌ترین مسائل مطرح‌شده در آن، بدین شرح است:
- تأکید بر تقویت و تعمیق همکاری‌ها میان سه کشور چین، پاکستان و افغانستان با توجه به پیشبرد پروژه‌های اتصال منطقه‌ای همچون ابتکار «یک کمربند ـ یک جاده»، کنفرانس همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای افغانستان و دیگر ابتکارات اقتصادی منطقه‌ای.
- تأکید بر همکاری‌های مشترک علیه تروریسم و تقویت سازِکارهای هماهنگی میان هر سه کشور در مبارزه علیه افراط‌گرایی و در ادامه، ایجاد اعتماد متقابل سیاسی میان طرفین، حمایت از مصالحه و آشتی، همکاری‌های توسعه‌ای و اتصال منطقه‌ای و همکاری امنیتی.
- حمایت از فرایند صلح افغانستان، چه در ابعاد منطقه‌ای و چه در ابعاد بین‌المللی. تمجید از نقش و تلاش‌های اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان، درجهت انجام گفتگوهای صلح در این کشور و همچنین دعوت طرفین از طالبان برای بازگشت به میز مذاکره و وارد شدن به فرایند صلح در افغانستان.
-تأکید بر ادامه همکاری‌ها در حوزه اتصال منطقه‌ای، چه در ابعاد نرم‌افزاری و چه در ابعاد سخت‌افزاری. از تبادل تجربیات و آموزش پرسنل در حوزه‌های نرم‌افزاری تا تعهد و تلاش چین برای ایجاد اتصالات منطقه‌ای میان افغانستان و پاکستان در حوزه‌های انرژی و زیرساخت‌های ارتباطی ازجمله ساخت مسیرهای آزادراهی و اتوبانی میان شهرهای کویته و قندهار و همچنین مسیر میان پیشاور و کابل.
هر سه کشور توافق کردند که سومین نشست سه‌جانبه در سال 2019 در اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان برگزار گردد.
تلاش چین برای حل‌وفصل اختلافات میان پاکستان و افغانستان
در بحبوبه تلاش‌های دیپلماتیک میان آمریکا، دولت افغانستان و گروه طالبان به‌منظور مجاب کردن این گروه برای بازگشت به میز مذاکرات، سفر وزیر خارجه چین به کابل و شرکت در نشست سه‌جانبه به همراه وزرای خارجه پاکستان و افغانستان می‌تواند نشانه‌ای از تلاش چین برای نزدیک کردن هرچه بیشتر کابل و اسلام‌آباد و همچنین حل‌وفصل اختلافات میان طرفین باشد.
وانگ ایی، وزیر خارجه چین، پس از نشست سه‌جانبه در شهر کابل گفت: این کشور به‌دنبال همکاری‌های نزدیک میان چین با افغانستان و پاکستان در حوزه‌های امنیتی است، ضمن آنکه تلاش می‌کند که پاکستان و افغانستان روابط میان خود را نزدیک‌تر کنند و بهبود بخشند. وی در ادامه گفته‌های خود، به مسئله حمایت و پشتیبانی چین از تلاش‌های افغانستان و پاکستان درجهت استقرار صلح در این منطقه و درخواست از طالبان برای بازگشت به میز مذاکره با دولت مرکزی افغانستان پرداخت.
باید گفت چین ازطریق روابط نزدیک خود با دولت پاکستان به‌عنوان دو متحد استراتژیک و فشار بر این کشور، دو هدف مهم را دنبال می‌کند:
- فشار بر پاکستان برای نزدیکی و بهبود روابط با افغانستان. چین در چهارچوب این گزاره می‌کوشد که ازطریق نزدیک شدن این دو کشور با یکدیگر، پروژه‌های اتصال منطقه‌ای خود به‌ویژه پروژه کریدور اقتصادی چین ـ پاکستان را به قلمروِ افغانستان نیز توسعه و بسط دهد. در نشست سه‌جانبه کابل نیز طرفین بر سر این مسئله، با یکدیگر به توافقاتی رسیدند.
- فشار بر پاکستان با توجه به روابط نزدیک اسلام‌آباد با طالبان افغانستان و دیگر گروه‌ها و شبکه‌های مرتبط، تا بتواند آنها را مجاب کند به میز مذاکره با دولت مرکزی در کابل بازگردند و وارد جریان اصلی سیاست افغانستان شوند. وارد شدن به صحنه افغانستان از طرف چین، آن‌هم در ابعاد سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی، اگرچه مدت‌هاست که موضوعی درحال جریان است، ثبات در این کشور می‌تواند هزینه‌های امنیتی چین را در افغانستان کاهش دهد.
بازگشت ثبات به صحنه داخلی افغانستان و به‌دنبال آن، ثبات و آرامش در روابط میان کابل ـ اسلام‌آباد، فارغ از منافع تجاری و اقتصادی که برای چین در پیشبرد ابتکارات اتصال منطقه‌ای این کشور به همراه خواهد داشت، می‌تواند در کاهش نگرانی‌های امنیتی چین در این منطقه نیز اثرگذار باشد. مسئله سازمان تروریستی جنبش ترکستان شرقی که قلمرو فعالیت این گروه در کشورهای پاکستان و افغانستان است، دغدغه جدی امنیتی برای چین محسوب می‌شود.
جمع‌بندی
به‌طور کلی، باید گفت نشست سه‌جانبه کابل نشان از این دارد که چین در وهله اول، در مقام قدرتی بزرگ و نیز در نقش کشوری که در محیط پیرامونی آن، فضایی پر از آشوب و بی‌ثباتی ناشی از افراط‌گرایی و تروریسم وجود دارد می‌کوشد ضمن نشان دادن عزم دیپلماتیک خود برای حل‌وفصل مناقشات منطقه‌ای به‌خصوص در کشور افغانستان، مسیر پیشِ رو برای خود را درجهت سرمایه‌گذاری‌های تجاری و اقتصادی هرچه بیشتر مهیا کند، ضمن آنکه با برقراری روابط امنیتی و بهبود و تقویت این روابط میان پاکستان و افغانستان درجهت مهار تهدیدات امنیتی علیه امنیت ملی چین مؤثر واقع شود.
نظر شما