روابط بین‌الملل در ایران

از تکثر روایت‌ها تا ضرورت تفکر پارادایمیک


بلوغ دانش روابط بین‌الملل ایران در گرو توجه بیشتر به تفکر و پژوهش در قالب‌های علمی و حفظ تعادل آن با دغدغه، فرهنگ و سنت انسان ایرانی است. باید در کنار بال‌وپر دادن به نبوغ شاعرانگی و طرح و تدوین نظریه‌ها، رویکردها و رهیافت‌های ایرانی و اسلامی برگرفته از سنت‌های دینی و فکری و روشنفکری‌مان، به ابعاد عقلائی و پارادایمی دانش روابط بین‌الملل نیز توجه کنیم. درحال‌حاضر، اما روابط بین‌الملل در ایران بر لبۀ دوگانه‌ای حرکت می‌کند که اگرچه حرکت به سمت تجربۀ زیستۀ ایرانی را آغاز کرده، ولی توان مفهوم‌سازی آن را با استناد به الزامات پارادایمی روابط بین‌الملل نداشته است. شاید بتوان گفت حال به‌دلیل ناکارآمدی یا نادیده گرفته شدن، کاربردی هم نشده است؛ اما برای رسیدن به وضعیت مطلوب در روابط بین‌الملل، جمع میان این دو، ضروری و نیازمند گفتگو است. شرایط کنونی و رشد قابل توجه گرایش «روابط بین‌الملل جهانی» در درون رشتۀ روابط بین‌الملل، ضرورت گفتگو و سنتز میان تجربۀ زیسته تاریخی و پژوهش در قالب استانداردهای جهانی در ایران را بر ما روشن می‌سازد؛ گفتگویی که به نظرم موجب تولید ادبیات قابل اعتنائی در این حوزه خواهد شد.