نامه سناتورهای آمریکایی به اوباما پیرامون مسئله هسته‌ای ایران و واکنش کارشناسان آمریکایی



در تاریخ 26 خرداد ماه سال جاری، 44 سناتور آمریکایی در نامه‌ای به باراک اوباما از او خواستند درصورتی‌که ایران در گفتگوهای مسکو با سه شرطی که آنان در نامه ذکر نموده‌اند،‌ موافقت نکند، به مذاکرات خاتمه داده شود. در این نامه که سناتورهایی از هر دو جناح دموکرات و جمهوری‌خواه آن را امضا کرده‌اند، آمده است: «زمان آن رسیده که ایرانی‌ها گام‌هایی بردارند که به جامعة بین‌المللی ثابت کنند اهداف برنامة هسته‌ای‌شان، آنطور که می‌گویند، کاملاً صلح‌آمیز است. بدون چنین گام‌هایی ازسوی ایران، باید اینگونه نتیجه گرفت که تهران همزمان با حرکت به‌سوی ساخت سلاح‌ هسته‌ای، از این گفتگوها به‌عنوان پوششی برای خرید زمان استفاده می‌کند. ما می‌دانیم شما هم با ما هم‌عقیده هستید که نباید به ایران اجازه داد به این‌گونه توانایی‌ها دست یابد».

در بخش دیگری از این نامه که توسط رابرت منندز، سناتور دموکرات ایالت نیوجرسی، و روی بلانت، سناتور جمهوری‌خواه ایالت میسوری، تهیه شده است، عنوان شده: «برای اینکه بتوان ادامة گفتگوها را با ایران توجیه کرد، ایران باید دست‌کم با سه موضوع موافقت کند:

اول) تأسیسات فردو در نزدیکی قم را تعطیل کند؛

دوم) غنی‌سازی بالای ۵‌ درصد را متوقف کند؛

سوم) همة اورانیوم بالای ۵‌ درصد را که در اختیار دارد، به خارج از کشور انتقال دهد».

٤٤ سناتور امضاکننده نامه در ادامه به دیدار نمایندگان ایران و کشورهای ۵+۱ در بغداد اشاره کرده‌اند و نوشته‌اند: «ما می‌دانیم اینها همان درخواست‌هایی است که کشورهای ۵+۱ در دیدار بغداد مطرح کردند. اگر ایران با این گام‌ها موافقت کرده و آنها را به اجرا گذاشته بود، این نشانه‌ای به تعهدش در مذاکرات بود. در آن صورت این امکان وجود داشت که ادامة گفتگوها پس از مسکو را بتوان توجیه کرد».

همچنین آنها از باراک اوباما خواسته‌اند تحریم‌های اخیر آمریکا علیه خرید نفت ایران ازسوی دیگر کشورها را کاهش ندهد و یا به تأخیر نیندازد. به باور این سناتورها، فقط وقتی می‌توان به نتایج دیپلماتیک دست یافت که ایران احساس کند تحریم‌ها «کاهش‌ناپذیر و فلج‌کننده» هستند. آنها دیدگاه خود را در این نامه این‌گونه ادامه داده‌اند: «اگر درپی دیدارها در مسکو موافقت‌های محسوسی به دست نرسد، از شما می‌خواهیم دربارة فایدة گفتگوهای بیشتر در این مقطع از زمان، تجدیدنظر کنید و در مقابل، تمرکز خود را بر این بگذارید که با تحریم‌های بیشتر و طرح گزینة نظامی، فشارها را به‌طور جدی بر دولت ایران افزایش دهید».
 

این سناتورهای آمریکایی در پایان نامة خود مدعی شده‌اند: «همان‌طور که شما به‌درستی اعلام کردید باب دیپلماسی درحال بسته شدن است، مقامات ایران باید بفهمند که واقعاً منظورتان به‌طور واضح همین است».

متعاقب انتشار این نامه، و همزمان با افزایش موضع‌گیری‌ها و جوسازی‌های مقامات آمریکایی و اروپایی پیش، هنگام و پس از مذاکرات مسکو، همچنین تصویب قطعنامه‌ای تحریمی علیه ایران در کنگرة آمریکا صرفاً یک روز پیش از مذاکرات بغداد، تعدادی از کارشناسان آمریکایی نسبت به رویکرد نمایندگان سنای آمریکا به شیوة رفتار دولت آمریکا در مواجهه با موضوع هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران واکنش نشان دادند و از آن انتقاد کردند. از نگاه این کارشناسان که افراد سرشناسی همچون استفن والت، استفن زونز و همچنین تریتا پارسی در میان آنان هستند، رفتار سناتورهای آمریکایی تمایل و ترغیب آنان به بی‌ثمر نشان دادن و ناکارآمد ساختن مذاکرات میان ایران و 1+5 را عیان ساخته و این تصور را قوت می‌بخشد که آمریکا آگاهانه درحال به بن‌بست کشاندن مذاکرات و سوق کلیت آن به برخوردهای نظامی است. به اعتقاد این کارشناسان رفتار اعضای کنگره در تعیین خطوط قرمز غیرمنطقی برای آمریکا هنگام مذاکره با ایران، نشان‌دهندة همه‌گیر شدن رویکردهای نومحافظه‌کار در نهاد قانون‌گذاری آمریکا، تأثیرپذیری آنان از لابی‌های جنگ‌طلب همچون آیپک و لابی منافقین در آمریکا و درس نگرفتن از وقایع تاریخی است. تمامی این افراد ضمن انتقاد شدید از این رویکرد، نسبت به تبعات منفی آن برای امنیت بین‌المللی هشدار می‌دهند.