دولت قطر مطالبات عربستان سعودی و متحدانش در پایان ضرب‌الاجل ده روزه تعیین شده در سوم ژوئیه 2017 رد کرد، در واکنش به این امر کشورهای درگیر در این موضوع با صدور بیانه‌ای اعلام کردند که در زمان مناسب اقدامات جدیدی را علیه این کشور انجام خواهند داد. اگرچه کشورهای درگیر با قطر سعی دارند از ابزارهای خود در جهت تغییر رفتار قطر بهره بگیرند، ولی قطر نیز دارای ابزارها و فرصت‌هایی همچون 1- رابطه استراتژیک با ترکیه، 2- نگاه مثبت تهران، 3-حمایت گروه‌های اسلام‌گرای اخوانی، 4-ذخایر ارزی مناسب (نزدیک به 350 میلیارد دلار)، 5-لابی قدرتمند در اروپا و آمریکا(استفاده از لایه های ضد سعودی فعال در آمریکا)، 6-مخالفت اروپا با افزایش این بحران و ...است که هریک از این ها می‌تواند باعث شود تا قطر در برابر مطالبات مطرح شده از سوی عربستان سعودی و هم پیمانانش قدرت مانور و مقاومت داشته باشد.

حال سؤالی که ایجاد می‌شود این است که با توجه به ظرفیت‌ها و واقعیات سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی چه اقدامات احتمالی علیه قطر قابل پیش‌بینی است که برخی از مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
1. اخراج قطر از ائتلاف‌های تحت رهبری عربستان سعودی: یکی از اقدامات احتمالی علیه قطر، اخراج قطر از ائتلاف‌های تحت رهبری عربستان سعودی همچون شورای همکاری خلیج‌فارس، سپر مشترک جزیره، سامانه دفاع موشکی خلیج‌فارس و ائتلاف نظامی اسلامی مبارزه با تروریسم است. ولی این را باید در نظر گرفت، اگر قطر از این ائتلاف‌ها خارج شود بخشی از اقدامات مشترک سیاسی، امنیتی و نظامی طرفین مختل می‌شود و این امر ممکن است به فروپاشی این ائتلاف‌ها ختم شود به همین دلیل سعودی‌ها به‌عنوان رهبر این ائتلاف‌ها با این موضوع با احتیاط زیادی برخورد می‌کنند.

2. همسویی بیشتر ایالات‌متحده آمریکا با عربستان سعودی و متحدانش: یکی دیگر از اقدامات احتمالی علیه قطر همسویی بیشتر ایالات‌متحده آمریکا با عربستان سعودی و متحدانش و فشار این کشور برای تسلیم شدن قطر می‌باشد. اگر سعودی‌ها و اماراتی‌ها موفق شوند حمایت بیشتر ایالات‌متحده آمریکا را در این موضوع کسب کنند، این کشور از ابزارهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی برای تحت‌فشار قرار دادن قطر برخوردار است. برای مثال می‌تواند با عناوینی همچون حمایت مالی از تروریسم، اموال و سرمایه‌گذاری‌های قطر را در اقصی نقاط جهان مورد تهدید قرار دهد و این امر برای کشوری در ابعاد قطر چاره‌ای جز تسلیم نمی‌گذارد. این احتمال ضمن تصمیمات آتی ایالات‌متحده آمریکا و ایجاد اجماع‏ جهانی؛ بستگی زیادی به قدرت لابی‌های سعودی و اماراتی در مقابل قدرت لابی‌های قطری دارد، زیرا طرفین با خرج کردن پول‌های فروان از لابی‌های پرقدرتی در این کشور برخوردارند.

3. درگیری نظامی: یکی از اقدامات احتمالی علیه قطر، درگیری نظامی این کشورها با قطر است. این درگیری می‌تواند محدود به وارد کردن ضرباتی به مراکز مورد مناقشه همچون دفاتر شبکه ماهواره الجزیره و یا درگیری گسترده‌تر برای تغییر امیر قطر باشد. برخی از لایه‌های سیاسی و امنیتی عربستان سعودی و امارات متحده عربی این موضوع را مطرح می‌کنند که به نظر می‌رسد که با توجه واقعیت‌ها سیاسی و امنیتی منطقه خلیج‌فارس، اجماع شکننده بر موضوع درگیری نظامی و همچنین مخالفت احتمالی کشورهای مصرف‌کننده نفت و گاز برای جلوگیری از ایجاد بحران‌های نفتی جدید، از احتمال کمی برخوردار باشد.

4. تغییر امیر قطر: یکی دیگر از اقدامات احتمالی علیه قطر، تغییر امیر این کشور به وسیله کودتا و یا ترور شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر این کشور است. به‌دلیل وجود سابقه تاریخی چنین اقداماتی در قطر، از ابتدای بحران همواره موضوع کودتا مطرح بوده است، زیرا در خاندان آل ثانی، افراد زیادی همچون شیخ عبدالعزیز بن خلیفه آل ثانی (عموی شیخ تمیم مقیم در فرانسه و دارای روابط گسترده با عربستان سعودی) و شیخ سعود بن ناصر آل ثانی (معارض مشهور قطری) هستند که خود را مستحق حکومت بر این کشور ثروتمند حوزه خلیج‌فارس می‌دانند و از حمایت عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز برخوردارند. این اقدام اگرچه مطلوب عربستان سعودی و امارات متحده عربی است ولی هرچه بحران طولانی‌تر شود احتمال وقوع آن کمتر می‌شود. البته در این میان نباید نقش نیروهای امنیتی وابسته به شیخ تمیم و همچنین نیروهای نظامی ترکیه‌ای مستقر در قطر را در جلوگیری از این واقعه دست‌کم گرفت.

5. تلاش برای دستیابی به توافق: یکی دیگر از اقدامات احتمالی در بحران قطر تلاش بیشتر طرفین برای دستیابی به توافق است، این احتمال از آنجایی قوت می‌گیرد که از یک سو دولت کویت و برخی از کشورهای اروپایی و آمریکایی تلاش‌های زیادی را در این جهت انجام داده‌اند. برای مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ـ سفر رکس تیلرسون به منطقه غرب آسیا و دیدار با مقامات قطری، کویتی، ترکیه‌ای و سعودی و امضای تفاهم‌نامه مبارزه با تروریسم با قطر.

ـ تلاش کویت برای برگزاری اجلاسی برای حل بحران قطر با شرکت سران ده کشور عربی و غربی همچون کویت، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، بحرین، عمان، ایالات متحده آمریکا، ترکیه، مصر و بریتانیا

ازسوی‌دیگر، کشورهای درگیر در بحران قطر بر اساس برخی اقتضائات سیاسی و امنیتی ممکن است راضی به مصالحه شوند. در شرایط کنونی اگرچه به دلیل حجم بالای اختلافات طرفین و مطالبات سنگین کشورهای عربی تحریم کننده این احتمال کم است ولی چشم‌انداز حل بحران را بیش‌ازپیش روشن خواهد کرد.

در جمع‌بندی مطالب باید گفت در صورت موفقیت احتمالی عربستان سعودی برای همسو کردن قطر با خود، این امر می‌تواند الگوی راهبردی عربستان سعودی درمورد دیگر کشورهای غیرهمسوی منطقه همچون عمان، کویت، و جمهوری اسلامی ایران باشد. در مقابل اگر قطر در این میان موفق به مقاومت شود در عرصه سیاست خارجی به عربستان سعودی ضربه جبران‌ناپذیری وارد خواهد شد و این امر می‌تواند به الگویی علیه این کشور تبدیل شود.

دستگاه‌ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌بایست به این امر توجه داشته باشد که بحران روابط قطر با عربستان سعودی به‌خودی‌خود و بدون اینکه هیچ اقدامی انجام دهد برای جمهوری اسلامی ایران به‌مثابه یک فرصت است. جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با مدیریت هوشمند، بدون ورود چشم‌گیر به این بحران، به قطر کمک نماید تا در مقابل عربستان سعودی مقاومت کند، زیرا محاصره و انزوای قطر توسط عربستان سعودی و امارات متحده عربی، این کشور را نیازمند فضای حیاتی برای برون‌رفت از این تنگنا می‌کند. در این تنگنا چاره‌ای جز برخی از ارتباط‌گیری‌های سیاسی و امنیتی ولو اندک با جمهوری اسلامی ایران نیست.