همایش پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی ترور سپهبد قاسم سلیمانی

سخنرانی دکتر سید جلال دهقانی فیروزآبادی



به نقل از روابط عمومی مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران، دکتر سید جلال دهقانی فیروزآبادی، استاد روابط بین‌الملل و معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی تهران در همایش «پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی ترور سپهبد قاسم سلیمانی» درمورد ترور فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ازسوی آمریکایی‌ها و تأثیر آن بر سیاست خارجی ایران اظهار کرد: یکی از آثار این موضوع، امنیتی‌تر شدن سیاست خارجی ایران است و در آینده احتمالاً شاهد نقش و اثرگذاری بیشتر بوروکراسی سازمان‌های امنیتی و نظامی ایران بر سیاست خارجی کشور خواهیم بود که دراین‌باره می‌توان به نقش نیروی قدس اشاره کرد. وی با بیان اینکه بعد از این ترور احتمالاً بُعد آرمان‌گرایی در سیاست خارجی ایران تقویت می‌شود اظهار کرد: دراین‌چهارچوب، سیاست منطقه‌ای ایران فعال‌تر می‌شود و نگاه ایران در عرصه‌ سیاست خارجی به غرب ضعیف‌تر، و به شرق تقویت می‌شود.

دکتر دهقانی همچنین با بیان اینکه این ترور باعث تقویت سیاست مقاومت‌گرایی و ارتقاء جایگاه مقاومت در سیاست خارجی ایران خواهد شد ادامه داد: یکی دیگر از آثار این موضوع، تقویت چندجانبه‌گرایی منطقه‌ای و بین‌المللی در سیاست خارجی ایران است. وی همچنین به تأثیر این موضوع بر برجام اشاره کرد و گفت: به‌نظر می‌رسد با وقوع این ترور، برجام ضعیف‌ شده است و حتی می‌توان گفت به پایان خود نزدیک‌تر می‌شود.

معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی با تأکید بر اینکه این اقدام آمریکایی‌ها در ترور سردار قاسم سلیمانی باعث تهاجمی‌تر شدن سیاست خارجی ایران خواهد شد، به تبعات منطقه‌ای ترور سردار قاسم سلیمانی نیز اشاره کرد و گفت که این موضوع باعث افزایش قدرت بازدارندگی ایران در منطقه خواهد شد و آن را یکی از عوامل این تثبیت حضور باشکوه مردم در تشییع پیکر سردار قاسم سلیمانی دانست. وی با بیان اینکه ما درحال‌حاضر باید سیاست خارجی و دیپلماسی فعالی داشته باشیم تا بتوانیم شرایط ایجادشده توسط آمریکایی‌ها را در منطقه نقد کنیم تصریح کرد: یکی از اهداف آمریکایی‌ها از اعمال فشار حداکثری بر ایران، ایجاد شکاف در سه سطح ملت _ حاکمیت، حاکمیت _ حاکمیت و ملت _ ملت است. بعد از ترور سردار قاسم سلیمانی توسط آمریکایی‌ها، وحدت خوبی در کشور ایجاد شده بود؛ ولی بعد از سقوط هواپیمای اوکراینی عده‌ای کوشیدند بار دیگر شکاف بین ملت _ ملت، ملت _ حاکمیت و حاکمیت _ حاکمیت را ایجاد کنند.

دکتر دهقانی فیروزآبادی با نظر بر اینکه یکی از اهداف ترور سردار قاسم سلیمانی توسط آمریکایی‌ها مجاب کردن ایران به دست کشیدن از حضور خود در منطقه بود اظهار کرد: به نظر من، این موضوع نتیجه عکس می‌دهد و ایران تلاش خواهد کرد که حضور منطقه‌ای خود را گسترش دهد. دهقانی فیروزآبادی با بیان اینکه با توجه به تحولات اخیر پیش‌بینی می‌شود جریان مقاومت در منطقه انسجام بیشتری داشته باشد و قدرت آن افزایش پیدا کند بیان داشت: شرایط موجود می‌تواند به تثبیت عمق راهبردی ایران کمک کند، البته اگر ما بتوانیم از این شرایط به‌خوبی استفاده کنیم..

دکتر دهقانی فیروزآبادی بیان داشت که در جریان این تحولات، در کنار این موضوع‌ که محور مقاومت قدرت خود را افزایش می‌دهد و محور ضد مقاومت نیز درحال بازسازی خود است، اضافه کرد که در این فرایند، نقش‌آفرینی بازیگران غیردولتی جریان مقاومت و جریان ضد مقاومت ازجمله گروه‌های تروریستی تقویت می‌شود. وی با بیان اینکه تحولات اخیر در منطقه باعث تثبیت و تقویت نفوذ روسیه در منطقه می‌شود و اکنون بهترین شرایط تاریخی برای روسیه ایجاد شده است که در مقام یک ابرقدرت منطقه‌ای ایفای نقش کند افزود: این فرصتی است که ما باید از آن استفاده کنیم و درواقع، اگر بیشتر اوقات روس‌ها از کارت‌ ما برای تأمین منابع خود استفاده کرده‌اند، ما می‌توانیم با هوشمندی در این برهه، از کارت روس‌ها برای منافع خود استفاده کنیم.

معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی با نظر به اینکه تحولات اخیر در منطقه باعث می‌شود درمورد مسائل منطقه و ایران، اروپایی‌ها بیشتر به سمت آمریکایی‌ها گرایش پیدا کنند عنوان کرد: فعال شدن مکانیسم ماشه نمونه‌ای از این موضوع است؛ البته به‌نظر می‌رسد اروپایی‌ها در این فرایند بیشتر درحال تلاش‌اند که ایران را مجاب کنند به مذاکرات جدید بپیوندد.

دکتر دهقانی‌ فیروزآبادی همچنین به تأثیر تحولات اخیر در منطقه بر کشورهای عربی منطقه اشاره کرد و بیان داشت: آنها می‌کوشند میزان تنش با ایران را کاهش دهند و از وقوع جنگ در منطقه جلوگیری کنند. بهترین شرایط برای عرب‌ها در منطقه وقوع جنگ سرد بین ایران و آمریکاست و قطعاً آنها دوست ندارند جنگ گرمی بین ایران و آمریکا سر بگیرد؛ زیرا خودشان از این موضوع به‌شدت آسیب می‌بینند. تحولات اخیر احتمالاً منجربه تقویت ائتلاف سه‌جانبه ایران، روسیه و چین خواهد شد. در این شرایط، چینی‌ها تلاش خواهند کرد حضور خود را در منطقه افزایش دهند.

دکتر دهقانی‌ فیروزآبادی در جمع‌بندی مطالب خویش، شکل‌گیری یک نظام منطقه‌ای حول دو قطب جریان مقاومت و ضد جریان مقاومت را یکی دیگر از آثار ترور سردار قاسم سلیمانی عنوان کرد و بیان داشت: البته پیشتر، این نظام منطقه‌ای تاحدودی ایجاد شده بود؛ ولی با شهادت سردار قاسم سلیمانی خطوط بین کشورهای این دو قطب روشن‌تر شدند؛ در یک طرف، قطب عربستان سعودی، آمریکا، رژیم صهیونیستی قرار دارند و در طرف دیگر، کشورهایی چون: جمهوری اسلامی ایران، عراق، سوریه، لبنان و حتی در مرحله پایین‌تر روسیه است و ترک‌ها نیز دراین‌میان سعی دارند نقش موازنه‌گر را ایفا کنند.