الگوی راهبردی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران

الگوی راهبردی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران براساس دو بعد بنیادین قدرت ملی، یعنی «منابع» و «قابلیت‌ها»، شکل می‌گیرد. بُعد اول قدرت نرم جمهوری اسلامی را منابع تشکیل داده که شامل دو مؤلفۀ «هویت» و «ایدئولوژی» است. بعد دوم قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران را قابلیت‌ها تشکیل می‌دهد که شامل دو مؤلفۀ «ساختار» و «ژئوپلیتیک» خواهد بود. به این ترتیب برای تنظیم الگوی راهبردی قدرت نرم جمهوری اسلامی لازم است تا ابعاد و مؤلفه‌های آن تبیین گردید.

چگونگی پیوند چهار مؤلفۀ هویت، ایدئولوژی، ژئوپلیتیک و ساختار نظامی سیاسی می‌تواند ماهیت و الگوی راهبردی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران را انعکاس دهد. منابع قدرت نرم عموماً ماهیت اجتماعی و فرهنگی دارد. درحالی‌که قابلیت‌های قدرت نرم ایران دارای نشانه‌های ساختاری و ژئوپلیتیکی بوده است. چگونگی پیوند چهار مؤلفۀ یادشده نشان می‌دهد که قدرت نرم ایران در راستای بازتولید ساختار سیاسی، ارتقای قابلیت‌های ژئوپلیتیکی در محیط منطقه‌ای، سازماندهی هویت مقاومت و بهینه‌سازی ایدئولوژی سیاسی شکل گرفته است.

کتاب حاضر درصدد تحلیل مفهوم قدرت، قدرت نرم و منابع تشکیل‌دهندۀ آن براساس رهیافت ایرانی- اسلامی قدرت نرم خواهد بود. چنین رهیافتی می‌تواند بخشی از سازوکارهای برنامۀ 1404 و همچنین شکل‌بندی‌های مربوط به بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی را در بر گیرد که بخش قابل‌توجهی از بیانیۀ گام دوم ماهیت نرم‌افزاری داشته و با ضرورت‌های ساختاری، ژئوپلیتیکی، ایدئولوژیک و هویتی جمهوری اسلامی ایران پیوند خورده است.

مسئله اصلی پژوهش آن است که «منابع و قابلیت‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی کدام است و چه تأثیری در الگوی ساختاری قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران به جا می‌گذارد؟»

نتایج کتاب بیانگر این واقعیت است که الگوی راهبردی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران براساس منابع و قابلیت‌های سیاسی، فرهنگی ـ اجتماعی، اقتصادی و دفاعی ـ نظامی؛ در حوزه‌های سیاسی (حاکمیت اخلاق اسلامی، خودباوری مسئولان نظام، دولت سرمشق، ساده‌زیستی مسئولان و غیره)، در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی (ایجاد فرصت‌های برابر، پیگیری و تحقق امنیت اجتماعی، همراهی اقشار نخبه، پیگیری تحقق مردم‌سالاری دینی، توجه به مبانی هویتی و ارزش‌های ملی)، در حوزه‌های اقتصادی (دستیابی به شاخص‌های رشد اشتغال، رضایتمندی عمومی در جامعه، رفاه و امنیت اقتصادی، فرصت‌های برابر و توزیع مناسب درآمد، توسعه‌یافتگی اقتصادی و غیره) و در حوزه‌های دفاعی و نظامی (وجود ارتش و نیروی مکتبی، توان دفاع ملی، اقتدار دفاعی، دکترین دفاع همه‌جانبه، توان بازدارندگی) شکل می‌گیرد.