سفر امامعلی رحمان به تهران و چشم انداز توسعه روابط چندجانبه
امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان در روز دوشنبه 9 خرداد در صدر هیئتی بلندپایه به ایران سفر و با مقامات ارشد ایران ملاقات کرد.
موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح‌شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود میان دو کشور بوده است. تاجیکستان به دلیل هم‌زبانی و اشتراکات زبانی و فرهنگی، نفوذپذیری مرز‌های این کشور در برابر جریان افراط‌گرایی مذهبی و تروریسم، نقش برخی از بازیگران منطقه‌ای در تضعیف جایگاه و نفوذ ایران در عقبه‌های زبانی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، برای ایران دارای اهمیت است. تاجیکستان به‌خصوص بعد از پشت سر گذاشتن بحران داخلی به دنبال استقلال خود، تلاش نموده است تا بر مشکلات و چالش‌های دیرپای سیاسی، اقتصادی و نظامی خود فائق آید هرچند مسیر پیش پای این کشور چندان هموار نیست.
به‌رغم چند سال پرتنش در روابط تاجیکستان با ایران و بروز برخی سوءتفاهم‌ها میان مقام‌های دوشنبه با تهران، به نظر می‌رسد روابط دو کشور در چند سال اخیر در حال تغییر و تحولات مثبت است. ازجمله نشانه‌های این تحول را می‌توان در پیام تبریک امامعلی رحمان، رئیس‌جمهوری تاجیکستان به حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت و مردم ایران به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی؛ سفر سراج‌الدین مهرالدین وزیر خارجه تاجیکستان به تهران در خرداد سال 1398 و متعاقباً سفر آقای روحانی به تاجیکستان برای حضور در اجلاس سیکا و گفتگوی روسای جمهور دو کشور برای ارتقا روابط ازجمله همکاری و استفاده تاجیکستان از بندر چابهار؛ و از همه مهم‌تر سفر ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران به تاجیکستان برای شرکت در اجلاس سران شانگهای را اشاره نماییم. موارد فوق حاکی از تمایل دو کشور برای بهبود روابط بوده و نشان می‌دهد تنش‌زدایی و ارتباط گسترده با تاجیکستان از اهداف عمده ایران در رابطه با تاجیکستان است. بدیهی است که تهران در راستای مناسبات هرچه بیشتر و گسترده‌تر با دوشنبه همه مساعی خود را به کار خواهد گرفت.
در حال حاضر دو کشور برای بهبود روابط دارای انگیزه و نقاط اشتراک مناسبی هستند ازجمله تهدیدات مشترک شامل قاچاق مواد مخدر، تروریسم، افراط‌گرایی؛ نگاه مشترک برای مقابله با چالش‌های امنیتی به‌ویژه بحران افغانستان؛ نیاز تاجیکستان برای یافتن متحد جدید در منطقه بخصوص به خاطر تنش‌های مرزی با قرقیزستان؛ نیاز تاجیکستان به کمک‌های اقتصادی و فنی ایران؛ نیاز ایران برای مقابله با تحریم‌ها و فشار حداکثری غرب و آمریکا؛ و نهایتاً الزام دو کشور به همگرایی اقتصادی و سیاسی به‌ویژه با توجه به بحران غذایی ناشی از خشک‌سالی و تغییرات جویی که البته دامنه این رویکرد و همگرایی به عرصه نظامی-امنیتی نیز رسیده است. سفر اخیر سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان و توافقات نظامی و دفاعی میان دو کشور ازجمله آغاز به کار کارخانه ساخت پهپاد ابابیل در این کشور در کنار توافق برای برگزاری رزمایش‌های مشترک و گشت زنی مشترک در مرزها نمودی دیگر از اراده دو کشور برای توسعه مناسبات در این حوزه است.
در این بستر سفر امامعلی رحمان به تهران را می‌توان گام جدیدی در دیپلماسی فعال دولت سیزدهم و سیاست همسایه محوری دانست، سیاستی که با سفر رئیس‌جمهور به کشورهای تاجیکستان، ترکمنستان، روسیه، قطر و عمان و متعاقب آن سفر مقامات ارشد این کشورها به تهران نشان‌دهنده عزم ایران برای همگرایی حداکثری با همسایگان در جهت ارتقاء منافع ملی است.
نظر شما