تلاش اتحادیه اروپایی برای حفظ تحریم‌های ایران، فرصت‌طلبی فرانسه


 

بدنبال لغو برخی تحریم‌های اتحادیه اروپایی علیه بانک‌ها و شرکت‌های ایرانی از سوی دادگاه‌های اروپایی، اتحادیه اخیرا مشی جدیدی برای تقویت رژیم تحریم‌های ایران به کار گرفته است تا به وسیله آن بتواند از چالش‌های حقوقی ایجادشده توسط دادگاه‌های اروپایی ممانعت کند. اخیرا، اتحادیه اروپا به بیش از 12 شرکت مرتبط با ایران که تحریم آنها از سوی دادگاه عالی اروپا لغو شده، اطلاع داده است که در نظر دارد تا آنها را هدف تحریم‌های جدید قرار دهد. این در حالی است که آمریکا در تمام سطوح اجرایی از معاونین وزیر خارجه تا جان کری وزیر خارجه و شخص اوباما فشار زیادی به کنگره و سنا وارد آورده‌اند تا از هرگونه تحریم جدید صرفنظر کنند زیرا روند گفتگوها و توافق با ایران را به خطر می‌اندازد.
برخی تحلیلگران معتقدند که مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا این نگرانی را در اتحادیه اروپا بوجود آورده است که وزن این کشورها در مذاکرات هسته‌ای کاهش یافته و از امتیازات پیش‌بینی‌شده در قبال توافق با ایران محروم خواهند شد.
در همین راستا اتحادیه اروپا در تاریخ 24/8/1392 در اقدامی غیرمنتظره تصمیم‌گرفته است که برخی تحریم‌هایی را که با رای دادگاه اروپا لغو شده بود، بار دیگر برقرار کند. اتحادیه اروپا اعلام کرده هدف از این اقدام نه اعمال مجازات‌های جدید نسبت به ایران، بلکه حفظ تحریم‌های موجود علیه این کشور است. با این حال، تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران باید به تصویب دولت‌های اروپایی برسد.
یک اقتصاددان و مشاور پیشین اتحادیه اروپا گفت: اتحادیه اروپا با به اجرا گذاشتن دوباره بخشی از تحریم‌های پیشین علیه بانک‌ها و شرکت‌های ایرانی به دنبال خرید زمان است و می‌خواهد نشان دهد با کمی تغییر بار دیگر توانسته این محدودیت‌ها را مدیریت کند. این اولین بار است که اتحادیه اروپا می‌کوشد تا بدون ارجاع پرونده به یک دادگاه تجدیدنظر، چنین تصمیمی را اتخاذ کند. از سوی دیگر این تصمیم اتحادیه اروپا در شرایطی اتخاذ شده که قرار است مذاکرات هسته‌ای در روزهای (29 و 30 آبان) در ژنو سوئیس برگزار شود.
برخی تحلیلگران معتقدند که آنچه که از دیپلمات‌های فرانسوی و آلمانی شنیده می‌شود، حکایت از آن دارد که علت و اشکال پیش‌آمده این است که ایران و آمریکا در تهیه متن توافقنامه عجله کرده‌اند. آنان معتقدند که در اجرای توافقنامه قرار بود پله پله این توافقات انجام شود ولی این‌گونه نشد. وزیرخارجه فرانسه هم نمی‌خواست پیش‌نویس توافقنامه‌ای را که آمریکا و ایران مشترکا تهیه کردند، بپذیرد. در واقع ایشان مایل بود هرگونه توافقنامه‌ای با نظرات فرانسه تنظیم شود.
 تصمیم اروپا برای برگرداندن تحریم‌ها در حالی است که باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا و جان کری وزیر خارجه اعلام کردند که افزایش فشار به ایران می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. جان کری به کمیته امور بانکی سنا گفته است که اگر جریمه‌های اقتصادی بیشتری برای نقض تحریم‌های ایران وضع شود، ممکن است ایالات‌متحده همراهی برخی از طرفین مذاکرات هسته‌ای را از دست بدهد و وضع تحریم‌های بیشتر، گفت‌وگو با ایران را که بیش از ۳۰ سال طول کشیده تا دست دهد، ناکام خواهد گذاشت.
بنظر می‌رسد در بین کشورهای اروپایی، فرانسه بیشترین نقش در برقراری تحریم‌های جدید علیه ایران را دارد. جدای از امتیازاتی که فرانسه برای رسیدن با توافق با ایران برای خود متصور است بنظر می‌رسد فرانسه در یک چانه‌زنی جدی با آمریکا نیز قرار دارد. فرانسه در نظر دارد سهم خود را در هرگونه توافقی با ایران بالا ببرد و لذا رای موافق خود را گران می‌فروشد. مخالفت فرانسه در آخرین لحظه مذاکرات سه روزه ژنو 2 کاملا برنامه‌ریزی شده و آگاهانه بوده و بیانگر نارضایتی این کشور از امتیازاتی است که برای فرانسه در نظر گرفته شده است.
فرانسه بخصوص مایل است در آینده منطقه و بخصوص چشم‌انداز آتی سوریه و لبنان جایگاه دیرینه خود را احیاء کند از این منظر نیازمند موافقت آمریکاست. فرانسه که چندی پیش نتوانست از طریق حمله نظامی به سوریه و حمایت نظامی آمریکا جایگاه خود را تثبیت کند، بدنبال این است که از طریق پرونده هسته‌ای ایران به این مهم نائل شود. لذا در شرایط جدید فرانسه بدنبال این است که از طریق گفتگو با آمریکا، روسیه و ایران موقعیت جدیدی در آینده سوریه بدست آورد. در این صورت حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران خیلی دشوار نخواهد بود. چند روز آتی فرصتی برای دیپلماسی فرانسه خواهد بود تا از طریق گفتگو با آمریکا و روسیه به‌طور مستقیم و گفتگوهای غیرمستقیم با ایران سهم خود از تحولات آتی منطقه‌ای را کسب کند.