نتایج پیروزی ترامپ و پیامدهای آن بر مناسبات فراآتلانتیکی
نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند پیامدهای قابل توجهی در سراسر کشورهای حوزه آتلانتیک داشته باشد و به ایجاد تغییرات عمیق و بی‌ثبات‌کننده‌ای منجر شود. برخی از صاحب‌نظران همه‌پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپایی (برگزیت) را سرآغازی برای تغییر و تحولات عمده در اتحادیه اروپایی و ژئوپلیتیک قدرت در اروپا قلمداد می‌کنند. اروپاییان عمدتاً معتقد بودند خانم هیلاری کلینتون در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا پیروز می‌شود. لکن پیروزی دونالد ترامپ یک شوک سیاسی در صحنه بین‌الملل به‌وجود آورد و قطعاً پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی در تعاملات فراآتلانتیکی خواهد داشت، اما آیا نتایج انتخابات آمریکا می‌تواند روند واگرایی در اتحادیه اروپا که از چند سال پیش آغاز شده را تسریع کند؟
دست‌کم در یک دهه اخیر بسیاری از دولت‌های اروپایی علاقه‌مند به پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بوده‌اند. دوران ریاست‌جمهوری بوش پسر و هزینه‌های بسیار سنگین ناشی از مداخلات نظامی آمریکا در اقصی نقاط جهان به‌هیچ‌وجه برای مالیات‌دهندگان آمریکایی قابل قبول نبود و کشورهای اروپایی نیز مایل نبودند دنباله‌رو سیاست‌های میلیتاریستی آمریکا باشند. جنگ آمریکا در عراق و سقوط صدام حسین و رژیم بعث عراق که با کنار کشیدن بسیاری از قدرت‌های اروپایی به‌خصوص فرانسه و آلمان رقم خورد نارضایتی کشورهای اروپایی از سیاست‌های میلیتاریستی جمهوری‌خواهان را نشان داد. با این ذهنیت تاریخی امروزه نیز بسیاری از دولت های اروپایی به‌شکل غیرملموس یا آشکار تمایل خود را به پیروزی هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات نشان دادند؛ به‌طوری‌که تقریباً تمام احزاب بزرگ و اصلی در اروپا به طرفداری از خانم کلینتون پرداختند. تنها استثنا جناح راست ناسیونالیستی دولت ویکتور اوربان در مجارستان بود که حمایت خود را از دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواه اعلام کرد. گیرت ویلدرز در هلند، نایجل فراژ در انگلیس و خانم مارین لوپن در فرانسه، تعداد انگشت‌شماری از احزاب ملی دست‌راستی افراطی و ناسیونالیست در اروپا هستند که از پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا حمایت کردند.
جرمی شاپیرو، مدیر تحقیقات شورای اروپا در روابط خارجی و مقام ارشد سابق وزارت امور خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا معتقد است، ریاست‌جمهوری ترامپ بدون شک به چالش در روابط آمریکا با کشورهای حوزه آتلانتیک منجر خواهد شد و بر وحدت داخلی اتحادیه اروپا تأثیر می‌گذارد. وی معتقد است پیروزی ترامپ می‌تواند یک فاجعه در مناسبات دو سوی آتلانتیک به‌وجود آورد. لکن، دولت‌های اروپایی به درجه‌ای از اعتمادبه‌نفس رسیده‌اند که نمی‌توانند رئیس‌جمهوری همانند ترامپ را بپذیرند. ترامپ اظهارات احمقانه‌ای در سخنرانی‌های انتخاباتی خود گفته که بسیاری از آنها ناشی از عجز وی در اجرای آنهاست.
ازآنجایی‌که، هژمونی و قدرت آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم همواره کشورهای اروپایی را به‌خصوص در ابعاد امنیتی و نظامی زیر سلطه خود قرار داده است، اینک با روی‌کار آمدن ترامپ این سلطه ازبین می‌رود و مخالفت بین دولت جمهوری‌خواه آمریکا و اکثریت دولت‌های حاضر اروپایی بیشتر از سابق نضج می‌گیرد. البته پیروزی ترامپ پوپولیست به احزاب ناسیونالیست و پوپولیست به‌ویژه در کشورهای شرق اروپا و حتی در اروپای غربی که از چند سال پیش قدرت بیشتری یافته‌اند، قدرت می‌دهد.
اگرچه رهبران اروپایی سعی کردند به‌طور رسمی درباره نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا موضع‌گیری نکنند، اما امروزه بیشتر از هر زمان پیامدهای پیروزی ترامپ نامزد جمهوری‌خواهان، در بروکسل بر سر زبان‌هاست. حتی برخی مسئولان اتحادیه اروپایی گفته‌اند پیروزی نامزد جمهوری‌خواهان فاجعه است و می‌تواند برای اتحادیه اروپا نوعی چالش به‌دنبال داشته باشد و بسیار سخت است که این اتحادیه بتواند در شرایط کنونی با این چالش کنار بیاید».
هیلاری کلینتون در کتاب خود موسوم به «زمان تصمیم‌گیری» نوشته، ائتلاف با اروپا از طلا ارزشمندتر است، و لذا پیروزی خانم کلینتون می‌توانست روابط فراآتلانتیکی را گسترش دهد و منجربه انعقاد موافقت‌نامه همکاری تجارت آزاد بین اتحادیه اروپا ـ آمریکا که چندیست متوقف مانده، بشود. این درحالی است که ائتلاف با اروپا برای ترامپ یک اولویت نیست و همین مسئله می‌تواند دلیلی نگرانی زیاد مقامات اروپایی باشد.
ازطرفی، این ذهنیت در برخی رهبران اروپایی وجود داشت که پیروزی مجدد دموکرات‌ها و راه یافتن خانم کلینتون به کاخ سفید با صبغه سیاسی قوی که ایشان دارد همچنان منجربه زیر سلطه ماندن کشورهای اروپایی می‌شود و این موضوع آنها را آزار می‌داد. درهمین‌رابطه، وب‌سایت تحلیلی آمریکایی «پولیتیکو» طی گزارشی نوشت: بسیاری از شخصیت‌های سیاسی اروپا و مسئولان بلندپایه اروپایی خواستار غلبه دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان آمریکا بر هیلاری کلینتون، رقیب دموکرات وی در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی آمریکا هستند اما از بیان آشکار و واضح این تمایل خود خودداری می‌کنند. این وب‌سایت تحلیلی نوشت: هیچ مسئول اروپایی هرگز به‌طور علنی این موضوع را اعلام نکرده، اما برخی از آنها دونالد ترامپ را فرصتی نادر و کمیاب برای رهایی و خلاصی اروپا از قیمومت آمریکا می‌دانند. درواقع پیروزی ترامپ با توجه به مواضع پوپولیستی وی و اظهاراتی چون بی‌رغبتی به پیمان ناتو و عدم اشتیاق به گسترش روابط فراآتلانتیکی و حتی انعقاد موافقت‌نامه تجارت آزاد با اتحادیه اروپایی چندان هم اروپاییان را ناراحت نمی‌کند و احیاناً می‌تواند منجربه خارج شدن اروپا از زیر سلطه آمریکا شود.
دست‌کم در یک دهه اخیر بسیاری از دولت‌های اروپایی علاقه‌مند به پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بوده‌اند. دوران ریاست‌جمهوری بوش پسر و هزینه‌های بسیار سنگین ناشی از مداخلات نظامی آمریکا در اقصی نقاط جهان به‌هیچ‌وجه برای مالیات‌دهندگان آمریکایی قابل قبول نبود و کشورهای اروپایی نیز مایل نبودند دنباله‌رو سیاست‌های میلیتاریستی آمریکا باشند. جنگ آمریکا در عراق و سقوط صدام حسین و رژیم بعث عراق که با کنار کشیدن بسیاری از قدرت‌های اروپایی به‌خصوص فرانسه و آلمان رقم خورد نارضایتی کشورهای اروپایی از سیاست‌های میلیتاریستی جمهوری‌خواهان را نشان داد. با این ذهنیت تاریخی امروزه نیز بسیاری از دولت های اروپایی به‌شکل غیرملموس یا آشکار تمایل خود را به پیروزی هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات نشان دادند؛ به‌طوری‌که تقریباً تمام احزاب بزرگ و اصلی در اروپا به طرفداری از خانم کلینتون پرداختند. تنها استثنا جناح راست ناسیونالیستی دولت ویکتور اوربان در مجارستان بود که حمایت خود را از دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواه اعلام کرد. گیرت ویلدرز در هلند، نایجل فراژ در انگلیس و خانم مارین لوپن در فرانسه، تعداد انگشت‌شماری از احزاب ملی دست‌راستی افراطی و ناسیونالیست در اروپا هستند که از پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا حمایت کردند.
جرمی شاپیرو، مدیر تحقیقات شورای اروپا در روابط خارجی و مقام ارشد سابق وزارت امور خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا معتقد است، ریاست‌جمهوری ترامپ بدون شک به چالش در روابط آمریکا با کشورهای حوزه آتلانتیک منجر خواهد شد و بر وحدت داخلی اتحادیه اروپا تأثیر می‌گذارد. وی معتقد است پیروزی ترامپ می‌تواند یک فاجعه در مناسبات دو سوی آتلانتیک به‌وجود آورد. لکن، دولت‌های اروپایی به درجه‌ای از اعتمادبه‌نفس رسیده‌اند که نمی‌توانند رئیس‌جمهوری همانند ترامپ را بپذیرند. ترامپ اظهارات احمقانه‌ای در سخنرانی‌های انتخاباتی خود گفته که بسیاری از آنها ناشی از عجز وی در اجرای آنهاست.
ازآنجایی‌که، هژمونی و قدرت آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم همواره کشورهای اروپایی را به‌خصوص در ابعاد امنیتی و نظامی زیر سلطه خود قرار داده است، اینک با روی‌کار آمدن ترامپ این سلطه ازبین می‌رود و مخالفت بین دولت جمهوری‌خواه آمریکا و اکثریت دولت‌های حاضر اروپایی بیشتر از سابق نضج می‌گیرد. البته پیروزی ترامپ پوپولیست به احزاب ناسیونالیست و پوپولیست به‌ویژه در کشورهای شرق اروپا و حتی در اروپای غربی که از چند سال پیش قدرت بیشتری یافته‌اند، قدرت می‌دهد.
اگرچه رهبران اروپایی سعی کردند به‌طور رسمی درباره نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا موضع‌گیری نکنند، اما امروزه بیشتر از هر زمان پیامدهای پیروزی ترامپ نامزد جمهوری‌خواهان، در بروکسل بر سر زبان‌هاست. حتی برخی مسئولان اتحادیه اروپایی گفته‌اند پیروزی نامزد جمهوری‌خواهان فاجعه است و می‌تواند برای اتحادیه اروپا نوعی چالش به‌دنبال داشته باشد و بسیار سخت است که این اتحادیه بتواند در شرایط کنونی با این چالش کنار بیاید».
هیلاری کلینتون در کتاب خود موسوم به «زمان تصمیم‌گیری» نوشته، ائتلاف با اروپا از طلا ارزشمندتر است، و لذا پیروزی خانم کلینتون می‌توانست روابط فراآتلانتیکی را گسترش دهد و منجربه انعقاد موافقت‌نامه همکاری تجارت آزاد بین اتحادیه اروپا ـ آمریکا که چندیست متوقف مانده، بشود. این درحالی است که ائتلاف با اروپا برای ترامپ یک اولویت نیست و همین مسئله می‌تواند دلیلی نگرانی زیاد مقامات اروپایی باشد.
ازطرفی، این ذهنیت در برخی رهبران اروپایی وجود داشت که پیروزی مجدد دموکرات‌ها و راه یافتن خانم کلینتون به کاخ سفید با صبغه سیاسی قوی که ایشان دارد همچنان منجربه زیر سلطه ماندن کشورهای اروپایی می‌شود و این موضوع آنها را آزار می‌داد. درهمین‌رابطه، وب‌سایت تحلیلی آمریکایی «پولیتیکو» طی گزارشی نوشت: بسیاری از شخصیت‌های سیاسی اروپا و مسئولان بلندپایه اروپایی خواستار غلبه دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان آمریکا بر هیلاری کلینتون، رقیب دموکرات وی در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی آمریکا هستند اما از بیان آشکار و واضح این تمایل خود خودداری می‌کنند. این وب‌سایت تحلیلی نوشت: هیچ مسئول اروپایی هرگز به‌طور علنی این موضوع را اعلام نکرده، اما برخی از آنها دونالد ترامپ را فرصتی نادر و کمیاب برای رهایی و خلاصی اروپا از قیمومت آمریکا می‌دانند. درواقع پیروزی ترامپ با توجه به مواضع پوپولیستی وی و اظهاراتی چون بی‌رغبتی به پیمان ناتو و عدم اشتیاق به گسترش روابط فراآتلانتیکی و حتی انعقاد موافقت‌نامه تجارت آزاد با اتحادیه اروپایی چندان هم اروپاییان را ناراحت نمی‌کند و احیاناً می‌تواند منجربه خارج شدن اروپا از زیر سلطه آمریکا شود.
نظر شما