«سیا» در کردستان عراق

ناگفته‌هایی از جنگ در جبهه شمال عراق

کتاب پیش رو به شرح زمینه‌سازی برای حمله ایالات متحده آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم بعث و نقش سیا در این فرایند و درنهایت عدم موفقیت آن در فرایند دولت ـ ملت سازی در عراق جدید می‌‌پردازد. موارد مندرج در این کتاب از چند جنبه حایز اهمیت است.

نویسندۀ کتاب «سیا در کردستان عراق»، چارلز سم فدیس، افسر بازنشسته عملیات سیا و مفسر امنیت ملی است. او علاوه بر نویسندگی ، سخنرانی و تدریس، برای ارتش و دولت ایالات متحده و نهادهای خصوصی به مشاوره می‌پردازد. فدیس تحصیلات خود را در دانشگاه جان هاپکینز و دانشکده حقوق دانشگاه مریلند به پایان رسانده است.

فدیس در میان نشریات و سازمان های خبری، مشارکتی دائمی با وب‌سایت‌های «SOFREP»،«News Max» و«The Hill» دارد. او همچنین به صورت مستمر در شبکه های تلویزیونی «OAN»، «Fox News»، «Fox Business News »، «CNN»  به عنوان کارشناس امنیت ملی و مبارزه با تروریسم ظاهر شده است.

او پس از اتمام ماموریت در عراق در شرق آسیا، آسیای جنوبی و اروپا، به عنوان رئیس واحد سلاح‌های کشتار جمعی مرکز مبارزه با تروریستی سیا(CTC)^[1] که وظیفه تعقیب برنامه‌های تسلیحات کشتار جمعی در سراسر جهان را بر عهده دارد، خدمت کرد. او در سراسر جامعه اطلاعاتی ایالات متحده و وزارت دفاع کار کرده و در امور امنیت ملی در بالاترین سطوح دولتی دخیل بوده است. وی پیش از پیوستن بهCIA، افسری ارشد در نیروی دریایی ارتش ایالات متحده بوده و سپس به عنوان دستیار دادستان کل ایالت واشینگتن خدمت کرد.

نکته مهم این است شروع همکاری‌های سازمان‌یافته و جدی سیا با کردهای عراق که حایز تفسیری از نقطه اتصال این دو جبهه با یکدیگراست. به دیگر کلام، اینکه چگونه کردهای عراق به‌مثابه شریکی راهبردی مطمح نظر ایالات متحده قرار گرفته و این رخداد در آستانه حمله اشغالگران آمریکایی از چه مبادی سیاسی، اطلاعاتی و نظامی برخوردار است.

در این راستا کتاب روایتگر کلیت مدیریت فرایند و اقدامات اطلاعاتی و عملیاتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکاست که با حضور خود محیط ژئوپلیتیکی کردستان عراق؛ به رغم تاریخی آکنده از فراز و نشیب را برای نخستین بار می‌‌آزموده در حالی که تا پیش از آن تجربه چندانی از این نوع به خصوص فعالیت اطلاعاتی در محیط غرب آسیا نداشته است.

از این رو، کتاب شرحی شفاف از اعترافی است که نیت اعلامی آمریکا مبنی بر وجود سلاح‌های کشتار جمعی شیمیایی و هسته‌ای را زیر سوال برده و وجه دستاویز قرارگرفتن چنین ادعایی را علنی می‌نماید. همچنین روایتی است از نتایج خواست خام‌دستانه آمریکا در سقوط حکمرانی صدام و انهدام اقتدار حزب بعث که در بستری از بی‌اطلاعی از الزامات تاریخی و بی‌اعتنایی به ویژگی‌های اجتماعی و قومی عراق، فاجعه می‌‌آفریند.

در این شرایط ایده دموکراسی‌سازی و رخداد عملیاتی بشردوستانه و پیشدستانه تمام زیرساخت‌ها و انسجام اجتماعی عراق را فروپاشیده و آنارشی و از هم گسیختگی را همچون غولی به‌درآمده از چراغ در سال‌های بعد بر جامعه عراق مستولی می‌‌سازد. حجم وسیعی از امکانات مالی و تجهیزات فنی در کنار شبکه گسترده‌ای از منابع انسانی «فقط» به سقوط صدام آنجامیده و آسیب‌های ثانوی و مزمن در آینده عراق در جدال می‌ان وزرات دفاع آمریکا و سیا مورد تغافل قرار می‌‌گیرد.

مترجمان کتاب که خود دانش‌آموختگان دکتری «سیاستگذاری عمومی و جغرافیای سیاسی»‌اند با بینشی روشن کوشیده‌اند با انتخاب و ترجمه این متن، خوانندگان آن را با گزارشی دست اول و بدون مشابه در می‌ان منابع مواجه نمایند که حایز داوری عملکرد سیا از زبان خود است و از این رهگذر به نوعی کارنامه دستگاه اطلاعاتی آمریکا در بازه پیش از اشغال تا پس از سرنگونی صدام را در بر دارد.

امید است این ترجمه چشم اندازی مناسب از واقعه‌ای فاجعه‌بار که در حاشیه غربی مرزهای جمهوری اسلامی ایران رخ داد و آثار آن تا سال‌ها بر جغرافیای سیاسی منطقه حاکم است را به دست دهد.

 

عطاء مقدم‌فر، سعید رمضانی