سایه روشن قرارداد کمک نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی
سایه روشن قرارداد کمک نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی
شنبه 10 مهر 1395
تازه‌ترین قرارداد کمک‌های نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی، 24 شهریور ماه (14 سپتامبر) به امضای مقام‌های دو طرف رسید تا بزرگ‌ترین تعهد یک‌جانبه تاریخ آمریکا در کمک نظامی رقم بخورد و نشانی دیگر باشد از محکم بودن رشته‌های روابط واشینگتن و تل‌آویو به‌رغم همه کش‌وقوس‌ها و اختلاف‌های سال‌های اخیر.
قرارداد پیشینِ کمک نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی که در زمان ریاست‌جمهوری جورج بوش به امضا رسید و از سال 2009 آغاز شد، در سال 2018 پایان می‌پذیرد و قرارداد جدید، جایگزین آن خواهد شد. براساس قرارداد جدید، آمریکا طی دوره ده‌ساله 2019 تا 2028، مبلغ 38 میلیارد دلار به‌عنوان کمک نظامی دراختیار سرزمین‌های اشغالی قرار خواهد داد. این مبلغ به‌صورت تدریجی و سالیانه (هر سال 8/3 میلیارد دلار) پرداخت خواهد شد.
رژیم صهیونیستی برای آمریکا در دریافت کمک‌های نظامی، تافته جدابافته بوده است. همین‌بس که در سال‌های اخیر، سهم رژیم صهیونیستی از کل کمک‌های نظامی آمریکا به کشورهای دیگر، به‌تنهایی 55 درصد بوده است. از سال 1962 تا سال 2015، واشینگتن مجموعاَ حدود 120 میلیارد دلار به تل‌آویو کمک نظامی کرده است. البته درطول این سال‌ها، علاوه‌بر مبالغ تعیین‌شده در قرارداد، تل‌آویو کمک‌های دیگری را نیز به بهانه‌های مختلف از واشینگتن دریافت کرده است.
مذاکرات بر سر قرارداد جدید، فرازونشیب‌های زیادی را پشت‌سر گذاشت. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی ترجیح می‌داد که پروسه امضای قرارداد را به دولت بعدی آمریکا مؤکول کند تا بلکه خواسته‌های این رژیم را بیشتر محقق کند. رژیم صهیونیستی درنظر داشت که کمک‌های ده‌ساله آمریکا به سرزمین‌های اشغالی به 45 میلیارد دلار افزایش پیدا کند، اما درنهایت آمریکا به افزایش هشت میلیاردی رضایت داد. یکی دیگر از موضوع‌های مورد اختلاف دو طرف به نحوه هزینه‌کرد این کمک‌ها مربوط می‌شد. براساس قرارداد پیشین میان دو طرف، رژیم صهیونیستی باید 5/73 درصد از کل کمک‌های ارائه‌شده ازسوی آمریکا را از این کشور سلاح بخرد و 5/26 درصد بقیه را می‌توانست از کارخانه‌های صهیونیستی، سلاح بخرد، اما طبق قرارداد جدید، کل مبلغ فقط باید در راستای خرید تسلیحات از شرکت‌های آمریکا صرف شود؛ البته این مسئله روندی تدریجی خواهد داشت. رژیم صهیونیستی مدعی بود که کاهش خرید تسلیحاتی از کارخانه‌های صهیونیستی به آنها آسیب وارد خواهد کرد.
ازسوی‌دیگر، دولت آمریکا خواستار این بود که رژیم صهیونیستی به آنچه در تفاهم‌نامه ذکر می‌شود، بسنده کند و مبلغی دیگر از دولت آمریکا نخواهد یا از کنگره این کشور درخواستی مشابه ارائه نکند، اما رژیم صهیونیستی مخالف این شرط بود و می‌خواست این امکان برایش محفوظ بماند که در مواقع ویژه بتواند از دولت و کنگره آمریکا درخواست کمک اضافی کند. سرانجام در قرارداد جدید آمده که هزینه‌ای که رژیم صهیونیستی باید صرف سپر دفاع ضدموشکی خود کند نیز از این پس از همین مبلغ تأمین خواهد شد و کنگره آمریکا رقم ویژه‌ای را به این امر اختصاص نخواهد داد.
قرارداد جدید نظامی در فضایی امضا شد که آمریکا و رژیم صهیونیستی در دوره «باراک اوباما» و بنیامین نتانیاهو زمام امور را در آمریکا و سرزمین‌های اشغالی برعهده داشتند، روابطی پرحاشیه و به نسبت سردی را تجربه کردند.
یکی از اختلاف‌ها، به سیاست رژیم صهیونیستی درقبال فلسطینی‌ها برمی‌گردد. به‌رغم تلاش‌های دولت اوباما در احیای مذاکرات صلح بین فلسطینیان و رژیم صهیونیستی و رسیدن به راه‌حل «دو دولت»، دولت نتانیاهو با ادامه سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه همچون استمرار ساخت شهرک‌های یهودی‌نشین در سرزمین‌های اشغالی، عملاً مسیر دیگری را رفت و همین مسئله تبدیل به نقطه‌ای اختلافی میان دو طرف شد.
مسئله ایران و برنامه هسته‌ای‌اش، یکی دیگر از اختلاف‌های اوباما و نتانیاهو بود. سیاست گفتگو و تعامل که اوباما آن را درقبال تهران پیش گرفت، خوشایند نتانیاهو که خواهان فشار بیشتر به ایران و تنگ‌تر شدن حلقه تحریم‌ها بود، نشد و همین مسئله به سردی بیشتر روابط آمریکا و رژیم صهیونیستی دامن زد.
سیاست‌های راست‌گرایانه دولت نتانیاهو باعث دور شدن کشورهای غربی از رژیم صهیونیستی در سال‌های اخیر شده است. تصویب قطعنامه‌های ضدصهیونیستی در سازمان ملل و به‌رسمیت شناختن کشور فلسطین ازسوی بسیاری از پایتخت‌های غربی نشان‌دهنده تغییر برخی از سیاست‌های غرب نسبت به رژیم صهیونیستی است.
اما نباید دچار سوءبرداشت شد. تغییری که در برخی رویکردهای کشورهای غربی و ازجمله آمریکا نسبت به رژیم صهیونیستی ایجاد شده ارتباطی به همکاری‌های بلندمدت و استراتژیک آنها ندارد و تنها به برخی مسائل فرعی منطقه‌ای مرتبط می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، هنوز رژیم صهیونیستی هم‌پیمان اصلی آمریکا در خاورمیانه است و تأکید بر حفظ تفوق نظامی و امنیتی ازطریق دراختیار قرار دادن تازه‌ترین تسلیحات نظامی و کمک‌های گسترده، حاکی از این رویکرد است.
امضای توافق اخیر و افزایش کمک‌های نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی نشان داد که واشینگتن همچنان تل‌آویو را اصلی‌ترین هم‌پیمان نظامی و استراتژیک خود در منطقه می‌داند. به‌نظر می‌رسد رخدادهایی همچون امضای توافق هسته‌ای ایران و غرب و ناآرامی‌های منطقه‌ای در سال‌های اخیر، عامل مهمی در افزایش کمک‌های نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی بوده است.
قرارداد پیشینِ کمک نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی که در زمان ریاست‌جمهوری جورج بوش به امضا رسید و از سال 2009 آغاز شد، در سال 2018 پایان می‌پذیرد و قرارداد جدید، جایگزین آن خواهد شد. براساس قرارداد جدید، آمریکا طی دوره ده‌ساله 2019 تا 2028، مبلغ 38 میلیارد دلار به‌عنوان کمک نظامی دراختیار سرزمین‌های اشغالی قرار خواهد داد. این مبلغ به‌صورت تدریجی و سالیانه (هر سال 8/3 میلیارد دلار) پرداخت خواهد شد.
رژیم صهیونیستی برای آمریکا در دریافت کمک‌های نظامی، تافته جدابافته بوده است. همین‌بس که در سال‌های اخیر، سهم رژیم صهیونیستی از کل کمک‌های نظامی آمریکا به کشورهای دیگر، به‌تنهایی 55 درصد بوده است. از سال 1962 تا سال 2015، واشینگتن مجموعاَ حدود 120 میلیارد دلار به تل‌آویو کمک نظامی کرده است. البته درطول این سال‌ها، علاوه‌بر مبالغ تعیین‌شده در قرارداد، تل‌آویو کمک‌های دیگری را نیز به بهانه‌های مختلف از واشینگتن دریافت کرده است.
مذاکرات بر سر قرارداد جدید، فرازونشیب‌های زیادی را پشت‌سر گذاشت. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی ترجیح می‌داد که پروسه امضای قرارداد را به دولت بعدی آمریکا مؤکول کند تا بلکه خواسته‌های این رژیم را بیشتر محقق کند. رژیم صهیونیستی درنظر داشت که کمک‌های ده‌ساله آمریکا به سرزمین‌های اشغالی به 45 میلیارد دلار افزایش پیدا کند، اما درنهایت آمریکا به افزایش هشت میلیاردی رضایت داد. یکی دیگر از موضوع‌های مورد اختلاف دو طرف به نحوه هزینه‌کرد این کمک‌ها مربوط می‌شد. براساس قرارداد پیشین میان دو طرف، رژیم صهیونیستی باید 5/73 درصد از کل کمک‌های ارائه‌شده ازسوی آمریکا را از این کشور سلاح بخرد و 5/26 درصد بقیه را می‌توانست از کارخانه‌های صهیونیستی، سلاح بخرد، اما طبق قرارداد جدید، کل مبلغ فقط باید در راستای خرید تسلیحات از شرکت‌های آمریکا صرف شود؛ البته این مسئله روندی تدریجی خواهد داشت. رژیم صهیونیستی مدعی بود که کاهش خرید تسلیحاتی از کارخانه‌های صهیونیستی به آنها آسیب وارد خواهد کرد.
ازسوی‌دیگر، دولت آمریکا خواستار این بود که رژیم صهیونیستی به آنچه در تفاهم‌نامه ذکر می‌شود، بسنده کند و مبلغی دیگر از دولت آمریکا نخواهد یا از کنگره این کشور درخواستی مشابه ارائه نکند، اما رژیم صهیونیستی مخالف این شرط بود و می‌خواست این امکان برایش محفوظ بماند که در مواقع ویژه بتواند از دولت و کنگره آمریکا درخواست کمک اضافی کند. سرانجام در قرارداد جدید آمده که هزینه‌ای که رژیم صهیونیستی باید صرف سپر دفاع ضدموشکی خود کند نیز از این پس از همین مبلغ تأمین خواهد شد و کنگره آمریکا رقم ویژه‌ای را به این امر اختصاص نخواهد داد.
قرارداد جدید نظامی در فضایی امضا شد که آمریکا و رژیم صهیونیستی در دوره «باراک اوباما» و بنیامین نتانیاهو زمام امور را در آمریکا و سرزمین‌های اشغالی برعهده داشتند، روابطی پرحاشیه و به نسبت سردی را تجربه کردند.
یکی از اختلاف‌ها، به سیاست رژیم صهیونیستی درقبال فلسطینی‌ها برمی‌گردد. به‌رغم تلاش‌های دولت اوباما در احیای مذاکرات صلح بین فلسطینیان و رژیم صهیونیستی و رسیدن به راه‌حل «دو دولت»، دولت نتانیاهو با ادامه سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه همچون استمرار ساخت شهرک‌های یهودی‌نشین در سرزمین‌های اشغالی، عملاً مسیر دیگری را رفت و همین مسئله تبدیل به نقطه‌ای اختلافی میان دو طرف شد.
مسئله ایران و برنامه هسته‌ای‌اش، یکی دیگر از اختلاف‌های اوباما و نتانیاهو بود. سیاست گفتگو و تعامل که اوباما آن را درقبال تهران پیش گرفت، خوشایند نتانیاهو که خواهان فشار بیشتر به ایران و تنگ‌تر شدن حلقه تحریم‌ها بود، نشد و همین مسئله به سردی بیشتر روابط آمریکا و رژیم صهیونیستی دامن زد.
سیاست‌های راست‌گرایانه دولت نتانیاهو باعث دور شدن کشورهای غربی از رژیم صهیونیستی در سال‌های اخیر شده است. تصویب قطعنامه‌های ضدصهیونیستی در سازمان ملل و به‌رسمیت شناختن کشور فلسطین ازسوی بسیاری از پایتخت‌های غربی نشان‌دهنده تغییر برخی از سیاست‌های غرب نسبت به رژیم صهیونیستی است.
اما نباید دچار سوءبرداشت شد. تغییری که در برخی رویکردهای کشورهای غربی و ازجمله آمریکا نسبت به رژیم صهیونیستی ایجاد شده ارتباطی به همکاری‌های بلندمدت و استراتژیک آنها ندارد و تنها به برخی مسائل فرعی منطقه‌ای مرتبط می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، هنوز رژیم صهیونیستی هم‌پیمان اصلی آمریکا در خاورمیانه است و تأکید بر حفظ تفوق نظامی و امنیتی ازطریق دراختیار قرار دادن تازه‌ترین تسلیحات نظامی و کمک‌های گسترده، حاکی از این رویکرد است.
امضای توافق اخیر و افزایش کمک‌های نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی نشان داد که واشینگتن همچنان تل‌آویو را اصلی‌ترین هم‌پیمان نظامی و استراتژیک خود در منطقه می‌داند. به‌نظر می‌رسد رخدادهایی همچون امضای توافق هسته‌ای ایران و غرب و ناآرامی‌های منطقه‌ای در سال‌های اخیر، عامل مهمی در افزایش کمک‌های نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی بوده است.
نظر شما