کتاب آفریقا 1 (ویژه منازعات مسلحانه)
|
 |
|
چاپ نخست: مهر ماه 1382 |
|
شابک: - |
|
قیمت: ۲۰۰۰ تومان |
کتاب آفریقا 1 (ویژه منازعات مسلحانه)
نظارت و تدوین: حمید پیشگاه هادیان
انتشارات موسسه ابرار معاصر تهران، کتاب منطقه‌ای
قاره آفریقا پس از جنگ سرد تاکنون منازعات مسلحانه قومی را در کنار سایر اشکال منازعه به همراه تغییرات قهرآمیز قدرت تجربه کرده است. منازعات مسلحانه قومی شامل برخورد گروه‌های قومی با یکدیگر و یا با دولت مرکزی است که با حمایت بی‌شائبه منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، که خود تهدید جدی علیه صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی به‌شمار می‌رود، همراه می‌شود.
شناخت اهداف و منافع بازیگران مداخله‌گر از مهم‌ترین لایه‌های تحلیلی و مطالعاتی در درک بحران‌های منطقه‌ای ناشی از گسترش و تعمیق منازعات مسلحانه قومی است. نقض حقوق بشر، پاکسازی قومی، کشتار جمعی، تبعیض قومی، مهاجرت و کوچ اجباری، ناپایداری مرزها، فروپاشی دولت و حاکمیت ملی و سرزمینی از آثار و پیامدهای منازعات مسلحانه قومی به‌شمار می‌رود. منازعاتی که بیشتر در جوامع تکه تکه شده با دولت ضعیف و فاقد اقتدار و یا در جوامع اقتدارطلب، جوامع فاقد توازن قومی به لحاظ بحران هویت و یا در جوامع با حاکمیت اقلیت‌های قومی فاقد قدرت به همراه مداخلات بازیگران منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای به وقوع می‌پیوندد.
در هر حال آفریقای جنوب صحرا به تناوب شاهد درگیری‌های خشونت‌آمیز از جمله کشتار جمعی آفریقایی‌ها بوده است. منازعات قومی به همراه اشکال بی‌ثباتی چون بحران دولتی در رواندا، ناکامی سیاست‌های توسعه در سیرالئون و لیبریا، جنگ داخلی طولانی در سودان و نیز سایر اشکال قهرآمیز قدرت در دیگر کشورهای این منطقه موجبات بی‌ثباتی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را فراهم آورده است، تا جایی‌که مداخلات خارجی (منطقه‌ای و بین‌المللی) موسوم به مداخلات بشردوستانه از اوایل دهه ۹۰ تاکنون با هدف تثبیت اوضاع، امنیت و صلح‌سازی در مناطق بحرانی آفریقا صورت گرفته است.
مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی تهران در چارچوب انتشار کتاب‌های منطقه‌ای اولین شماره کتاب آفریقا را به منازعات مسلحانه اختصاص داده است. این کتاب در نظر دارد تا ضمن مطالعه تئوریک و عملی منازعات مسلحانه قومی در آفریقا به علل و ریشه‌یابی این نوع منازعات، آثار و پیامدهای منطقه‌ای و مدیریت منازعات بپردازد. برای این منظور بخش‌های مختلف این کتاب براساس اسناد و حوادث طبقه‌بندی شده و آن‌گاه منازعات مسلحانه قومی در آفریقا در ابعاد و جوانب گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
مقاله نخست این کتاب به مباحث تئوریک و نظری برای ریشه‌یابی علل وقوع منازعات مسلحانه قومی و جنگ‌های داخلی قومی در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و نیز به آثار و پیامدهای گسترش و تعمیق منازعات مسلحانه قومی که خطر جدی علیه صلح و امنیت منطقه‌ای بین‌المللی است، اختصاص دارد.
مقاله دوم این کتاب به علل ناتوانی در مهار و مدیریت منازعات به‌وسیله سازمان ملل متحد، سازمان وحدت آفریقا و شخصیت‌های پرنفوذ سیاسی مانند نلسون ماندلا و جیمی کارتر که خود نیز ناشی از فقدان یک چارچوب مفهومی برای تحلیل آشوب‌هاست، اختصاص دارد.
سومین مقاله نیز به آثار و پیامدهای منازعات مسلحانه قومی مانند پدیدة آوارگان مهاجرین و آوارگان جنگی پرداخته و طرح این سؤال که آیا بحران آوارگان را می‌توان به‌عنوان تهدید واقعی برای امنیت دولت‌ها مطرح کرد؟
مقاله چهارم این کتاب به‌دنبال بحث و بررسی پیرامون سه اعتقاد عمومی در آفریقا شامل بحران شهروندی، دموکراسی و جامعه مدنی است. بحران شهروندی با فقدان دسترسی به منابع و بحران دموکراسی و جامعه مدنی نیز به جنگ داخلی کنگو و روابط خارجی آن با همسایگانش اختصاص دارد.
پنجمین مقاله این کتاب به‌دنبال آثار و پیامدهای بسیج قومی، قومیت، گروه‌های قومی، قبایل و به‌طور کلی هویت‌های سیاسی قومی بر صلح و امنیت ملی و منطقه‌ای به‌ویژه در منطقه آفریقای زیرصحرا است.
بخش ششم نیز به تعریف عناصر متشکله سیاست عمیق در حوزه مطالعات سیاسی پرداخته، آن‌گاه به عدم تحقق هر یک از آن‌ها در جوامع آفریقایی اشاره می‌کند.
در مقاله هفتم ریشه‌های استعماری منازعات و جنگ در آفریقا مورد بررسی قرار می‌گیرد.
و در نهایت بخش پایانی این کتاب که به مجموعه جدیدی از داده‌های معطوف به منازعات مسلحانه قومی طی سال‌های ۲۰۰۱ ـ ۱۹۹۰ اختصاص دارد.
شناخت اهداف و منافع بازیگران مداخله‌گر از مهم‌ترین لایه‌های تحلیلی و مطالعاتی در درک بحران‌های منطقه‌ای ناشی از گسترش و تعمیق منازعات مسلحانه قومی است. نقض حقوق بشر، پاکسازی قومی، کشتار جمعی، تبعیض قومی، مهاجرت و کوچ اجباری، ناپایداری مرزها، فروپاشی دولت و حاکمیت ملی و سرزمینی از آثار و پیامدهای منازعات مسلحانه قومی به‌شمار می‌رود. منازعاتی که بیشتر در جوامع تکه تکه شده با دولت ضعیف و فاقد اقتدار و یا در جوامع اقتدارطلب، جوامع فاقد توازن قومی به لحاظ بحران هویت و یا در جوامع با حاکمیت اقلیت‌های قومی فاقد قدرت به همراه مداخلات بازیگران منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای به وقوع می‌پیوندد.
در هر حال آفریقای جنوب صحرا به تناوب شاهد درگیری‌های خشونت‌آمیز از جمله کشتار جمعی آفریقایی‌ها بوده است. منازعات قومی به همراه اشکال بی‌ثباتی چون بحران دولتی در رواندا، ناکامی سیاست‌های توسعه در سیرالئون و لیبریا، جنگ داخلی طولانی در سودان و نیز سایر اشکال قهرآمیز قدرت در دیگر کشورهای این منطقه موجبات بی‌ثباتی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را فراهم آورده است، تا جایی‌که مداخلات خارجی (منطقه‌ای و بین‌المللی) موسوم به مداخلات بشردوستانه از اوایل دهه ۹۰ تاکنون با هدف تثبیت اوضاع، امنیت و صلح‌سازی در مناطق بحرانی آفریقا صورت گرفته است.
مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی تهران در چارچوب انتشار کتاب‌های منطقه‌ای اولین شماره کتاب آفریقا را به منازعات مسلحانه اختصاص داده است. این کتاب در نظر دارد تا ضمن مطالعه تئوریک و عملی منازعات مسلحانه قومی در آفریقا به علل و ریشه‌یابی این نوع منازعات، آثار و پیامدهای منطقه‌ای و مدیریت منازعات بپردازد. برای این منظور بخش‌های مختلف این کتاب براساس اسناد و حوادث طبقه‌بندی شده و آن‌گاه منازعات مسلحانه قومی در آفریقا در ابعاد و جوانب گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
مقاله نخست این کتاب به مباحث تئوریک و نظری برای ریشه‌یابی علل وقوع منازعات مسلحانه قومی و جنگ‌های داخلی قومی در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و نیز به آثار و پیامدهای گسترش و تعمیق منازعات مسلحانه قومی که خطر جدی علیه صلح و امنیت منطقه‌ای بین‌المللی است، اختصاص دارد.
مقاله دوم این کتاب به علل ناتوانی در مهار و مدیریت منازعات به‌وسیله سازمان ملل متحد، سازمان وحدت آفریقا و شخصیت‌های پرنفوذ سیاسی مانند نلسون ماندلا و جیمی کارتر که خود نیز ناشی از فقدان یک چارچوب مفهومی برای تحلیل آشوب‌هاست، اختصاص دارد.
سومین مقاله نیز به آثار و پیامدهای منازعات مسلحانه قومی مانند پدیدة آوارگان مهاجرین و آوارگان جنگی پرداخته و طرح این سؤال که آیا بحران آوارگان را می‌توان به‌عنوان تهدید واقعی برای امنیت دولت‌ها مطرح کرد؟
مقاله چهارم این کتاب به‌دنبال بحث و بررسی پیرامون سه اعتقاد عمومی در آفریقا شامل بحران شهروندی، دموکراسی و جامعه مدنی است. بحران شهروندی با فقدان دسترسی به منابع و بحران دموکراسی و جامعه مدنی نیز به جنگ داخلی کنگو و روابط خارجی آن با همسایگانش اختصاص دارد.
پنجمین مقاله این کتاب به‌دنبال آثار و پیامدهای بسیج قومی، قومیت، گروه‌های قومی، قبایل و به‌طور کلی هویت‌های سیاسی قومی بر صلح و امنیت ملی و منطقه‌ای به‌ویژه در منطقه آفریقای زیرصحرا است.
بخش ششم نیز به تعریف عناصر متشکله سیاست عمیق در حوزه مطالعات سیاسی پرداخته، آن‌گاه به عدم تحقق هر یک از آن‌ها در جوامع آفریقایی اشاره می‌کند.
در مقاله هفتم ریشه‌های استعماری منازعات و جنگ در آفریقا مورد بررسی قرار می‌گیرد.
و در نهایت بخش پایانی این کتاب که به مجموعه جدیدی از داده‌های معطوف به منازعات مسلحانه قومی طی سال‌های ۲۰۰۱ ـ ۱۹۹۰ اختصاص دارد.
نظر شما