احتمال خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی



دیوید کامرون نخست‌وزیر محافظه‌کار انگلیس، در تاریخ 4 بهمن 1391 طی سخنانی اعلام کرد می‌خواهد موضوع ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا یا خروج از آن را پس از انتخابات پارلمانی بریتانیا در سال ۲۰۱۵ به همه‌پرسی بگذارد. به گفته کامرون، مسئله‌ای که در این همه‌پرسی احتمالی بیان می‌شود، باید «پرسشی روشن» باشد؛ پرسشی که پاسخ آن «ماندن یا خروج» از اتحادیه اروپا است. وی همچنین از سیاست‌های اتحادیه اروپا، به‌ویژه خط‌مشی اقتصادی آن، به‌شدت انتقاد کرد. نخست‌وزیر انگلیس با زیر سوال بردن یورو، و ترسیم آینده‌ای که در انتظار اعضای آن است گفت: «انگلیس عضو منطقه یورو نیست و به آن خواهد پیوست. او گفت دوست دارد کشورش در اتحادیه اروپا باقی بماند به شرطی که اصلاحات لازم در این اتحادیه انجام گیرد». نیک کلگ معاون کامرون و رهبر حزب لیبرال دموکرات از حرفهای وی انتقاد و تاکید کرد «ایجاد بلاتکلیفی درباره جایگاه انگلیس در اروپا در جهت منافع ملی این کشور نیست زیرا به رشد اقتصادی و بازار کار لطمه می‌زند. کامرون و بسیاری از سیاستمداران به خوبی می‌دانند که کسب امتیازات بیشتر از اتحادیه اروپا بسیار دشوار خواهد بود». 
اقدام انگلیس اثرات منفی زیادی بر اتحادیه اروپا خواهد گذاشت و انگلیسی‌ها از تمرکز قدرت در اتحادیه اروپا و خصوصاً از قوانینی که در خصوص اتحاد بانک‌های کشورهای اروپایی وضع شده به‌شدت نگران هستند. بانک‌های انگلیسی مصالح خاص خود را دارند. خروج انگلیس پیامدهای بسیاری دارد که منحصر به پیامدهای اقتصادی نمی‌شود بلکه بر اوضاع سیاسی و استراتژیک نیز تاثیر دارد. در صورتی‌که انگلیس بطور جدی در صدد خروج از اتحادیه اروپایی باشد، باید ابعاد مختلف خروج خود و تبعات سیاسی اقتصادی و بین‌المللی آنرا به دقت بررسی کند. این خروج احتمالی، موقعیت این کشور را چه در داخل اروپا و معادلات درون قاره‌ای و چه در مناسبات بین‌المللی متاثر خواهد کرد.
در بعد داخلی، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا می‌تواند به فروپاشی دولت ائتلافی حاکم منجر شود. با توجه به شرایط متزلزل کامرون در داخل حزب محافظه‌کار، کامرون خواسته موضع خود را برای برخی از منتقدان اروپا در حزب و کشورهای مهم اتحادیه اروپا مشخص و راهی حد وسط را ارائه کند. کامرون اسیر دیدگاه‌های ضد اروپایی حزب خود و حزب استقلال است. آنها خواستار برگزاری همه‌پرسی درباره خروج انگلیس از اتحادیه اروپا هستند و اگر محافظه‌کاران در انتخابات آینده پیروز شوند این اتفاق خواهد افتاد.
کامرون از طریق انجام اصلاحاتی خواستار افزایش کارایی و رقابت‌پذیری و انعطاف‌پذیری اتحادیه اروپا شده است. اظهارات کامرون گویای دیدگاهی است که بسیاری از کشورهای شمال و غرب اروپا از قبیل آلمان و هلند و کشورهای حوزه اسکاندیناوی مطرح می‌کنند و بر لزوم ایجاد همین اصلاحات در اتحادیه اروپا تاکید دارند تا اینکه در نتیجه آن، رقابت بیشتری در درون اتحادیه اروپا به وجود بیاید. تنها مشکل سخنان اخیر کامرون این است که وی درخواست اصلاحات مذکور را با تهدید خروج انگلیس از اتحادیه اروپا مطرح کرده است. طرح خروج انگلیس از اتحادیه اروپا برای شرکای اروپایی بسیار خطرناک است. این سخن برای انگلیسی‌ها نیز خطرناک است زیرا سرمایه‌گذاران و تجار انگلیسی نگران آینده می‌شوند و اینکه چه بلایی بر سر سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های اقتصادی آنها می‌آید. کامرون با طرح این سخنان، با واکنش شرکای اروپایی مواجه و خودش را در اروپا منزوی می‌کند.
شخص کامرون واقعا خواهان آن است که انگلیس همچنان بخشی از اتحادیه اروپایی باشد که اصلاح می‌شود. اما در انگلیس، افرادی وجود دارند که به همراهی لندن با اتحادیه اروپا بدبین هستند. این افراد در درون حزب کامرون نیز حضور دارند و بر او فشار وارد می‌کنند. آلمان و فرانسه مایل هستند که انگلیس در اتحادیه اروپا باقی بماند و کامرون نیز به حمایت برلین و پاریس از ادامه حضور لندن در این اتحادیه دلگرم است. در داخل آلمان نیز به سخنان اخیر کامرون واکنش‌هایی نشان داده شد. فعالان اقتصادی آلمان اعلام کرده‌اند در صورت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، آلمان قادر خواهد بود با شرایط جدید ناشی از آن کنار بیاید.
از زمان شکل‌گیری جامعه اقتصادی اروپا در 1957 تاکنون هیچ کشوری درخواست خروج از این اتحادیه را نداشته، برعکس، بسیاری از کشورهای قاره اروپا خواستار پیوستن به این اتحادیه بوده‌اند. خروج انگلیس از اتحادیه اروپا پیامدهای منفی بسیاری برای این اتحادیه خواهد داشت. جدا شدن انگلیس از اتحادیه این پیام را دربر خواهد داشت که امکان جدا شدن از این اتحادیه وجود دارد و نشان می‌دهد که مردم برخی کشورهای اتحادیه خواهان جدایی از این اتحادیه هستند. و این همان ترسی است که رهبران پان اروپانیسم دارند و می‌تواند زمینه‌های واگرایی را تشدید نماید.
مقامات اروپایی نخست‌وزیر انگلیس را متهم کردند که برای رویارویی با مشکلات داخلی، جامعه کشورهای اروپایی را به بازی می‌گیرد. در واقع، مشکلات زیادی که دیوید کامرون در داخل حزب محافظه‌کار و در دولت ائتلافی دارد، باعث می‌شود وی یک تهاجم خارجی را در سطح اروپایی و با شعار ضرورت انجام اصلاحات زیاد در پیمان‌های قبلاً تصویب شده اتحادیه اروپایی از جمله پیمان لیسبون اتخاذ کند. کامرون از این منظر قصد جلب توجه و حمایت کشورهای اروپایی از جمله آلمان و فرانسه را دارد تا از این طریق موقعیت داخلی خود را تقویت کند.
بنابر سخنان نخست‌وزیر انگلیس، رفراندوم احتمالی مربوط به خروج از اتحادیه اروپایی در سال 2015 در این کشور برگزار خواهد شد و قطعاً تا آن مقطع، فرصت زیادی برای ارزیابی شرایط وجود خواهد داشت. بدین ترتیب، کامرون خود راساً تصمیمی را نخواهد گرفت و هرگونه حضور آتی انگلیس در اتحادیه اروپایی را به معرض داوری افکار عمومی و طیف‌های سیاسی کشورش واگذار خواهد کرد.