کشور عراق با توجه به ظرفیت و موقعیت خاصش در منطقه و به لحاظ ژئواستراتژیک جایگاه مهمی در معادلات غرب آسیا پیدا می‌کند. ظرفیت و موقعیت خاص این کشور که البته در مواجهه با بحران‌ها و تعدی‌ها، به واسطه اختلافات سیاسی داخلی و ضعف دولت ملی، در معرض تهدید قرار گرفته است. عراق در دو دهه‌ی گذشته بحران‌های بزرگی را پشت سر گذاشته است؛ بحران هایی نظیر اشغال توسط آمریکا و هجوم گروه تروریستی داعش به این کشور. بحران‌هایی که ابعاد بین‌المللی و منطقه‌ای و مهمی داشتند و قطعاً در صورت گسترش، تاثیرات آن‌ها محدود به مرزهای عراق نمی‌ماند.
در خصوص روابط بین ایران و عراق باید گفت این روابط در سطوح مختلف و حوزه‌های گوناگون بر وضعیت هر دو کشور مهم و تاثیرگذارند. بغداد برای تهران، همسایه‌ی همکار و هماهنگی است که در طول بحران‌ها و چالش‌های امنیتی در یک جبهه به دفاع پرداختند؛ پس از آن و با سخت‌تر شدن شرایط تحریمی آمریکا علیه ایران، عراق جزء محدود کشورهایی بود که به خاطر ملاحظات انسان دوستانه و به واسطه‌ی نیازش به تبادلات تجاری و انرژی با ایران از تحریم‌ها معاف شد. گذشته از روابط امنیتی و اقتصادی عراق به لحاظ سیاسی بین ایران و کشورهای منطقه، یک رابط و یک حلقه وصل به شمار می‌رود؛ نقشی که بغداد هم به دنبال ایفای آن است و هم دو طرف ایرانی و عربی، برای آن ارزش قائل‌اند و می‌توانند بر اساس به گفتگو بپردازند.
در این شماره از ماهنامه امنیت بین‌الملل که به اهم موضوعات و چالش‌های مربوط به سیاست خارجی عراق می‌پردازد، سعی کردیم بسیاری از روابط سیاسی امنیتی و اقتصادی بغداد را در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. به طور کلی می‌توان محورهای ارائه شده در این شماره را در سه دسته‌ی کلی قرار داد:
۱. روابط دو جانبه تهران ـ بغداد در دوره پسا داعش
۲. روابط خارجی عراق با قدرت‌های منطقه‌ای نظیر ترکیه و عربستان سعودی
۳. سیاست خارجی عراق در قبال قدرت‌های بزرگ از جمله ایالات متحده و چین
تلاش کردیم ذیل این سه محور کلی به موضوعات جزئی‌تر در اهم مسائل مربوط به سیاست خارجی عراق در حوزه‌های مختلف اعم از سیاسی، امنیتی و اقتصادی بپردازیم.
با وجود آنکه در گذشته نیز به موضوعات مرتبط با سیاست خارجی کشور عراق اشاره شده، اما به نظر می‌رسد مقالات کنونی منتشر شده در این ماهنامه یک تفاوت جدی با آثار قبلی داشته باشند. این تفاوت از آنجا ناشی می‌شود که نویسندگان همکار در این شماره، اکثراً از کشور عراق هستند و با مسائل مهم کشور خود آشنایی عمیق‌تری دارند و احتمالاً می‌توانند این درک عمیق را همراه با جزئیات، به مخاطبان گرامی هم منتقل کنند. بسیار مفتخریم که با همراهی و همکاری بهترین چهره‌های علمی، رسانه‌ای و تحلیلگران خُبره‌ی کشور عراق توانستیم اولین ماهنامه‌ی امنیت بین‌الملل را به صورت دو زبان فارسی و عربی منتشر کنیم. امید است بتوانیم با این گام باب روابط علمی ایرانی ـ عربی را در سطح منطقه بگشایم و کمک کنیم تا پژوهشگران، تحلیلگران و دانشجویان کشورهای منطقه با دیدگاه‌های یکدیگر آشنا شوند.
دکتر عابد اکبری
نظر شما