خاورمیانه‌
سیاست خاورمیانه‌ای روسیه

سیاست خاورمیانه‌ای روسیه

با توجه به گرایش‌های اقتصادی و دیپلماتیک روسیه پس از بهار عربی و حضور نظامی این کشور در سوریه، این سؤال مطرح شده که آیا روسیه دارای سیاست بلندمدت مشخصی در خاورمیانه است. دراین‌زمینه، برخی از تحلیلگران بر این نظرند که روسیه دارای سیاست خاورمیانه‌ای بلندمدت مشخصی است که البته در میان معتقدان به این دیدگاه موفق یا ناموفق بودن این استراتژی محل مناقشه است؛ اما دیدگاه دیگر اینکه...

More

نقش ترکیه در سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا؛

نقش ترکیه در سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا؛

احاله مسئولیت یا مدیریت روابط؟

سیاست خاورمیانه‌ای دولت ترامپ تغییرات قابل توجهی را در مقایسه با میراث دولت اوباما نشان می‌دهد. اتاق فکر دونالد ترامپ درصدد تقویت نقش و جایگاه منطقه‌ای رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی و انزوای راهبردی جمهوری اسلامی ایران است. به‌نظر می‌رسد که این دستور کار نه به‌عنوان بخشی از راهبردی منسجم، بلکه به‌صورت واکنش‌های مقطعی به پاره‌ای از دغدغه‌های راهبردی کاخ سفید...

More

جایگاه عراق در سیاست خارجی آمریکا

جایگاه عراق در سیاست خارجی آمریکا

عراق را می‌توان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های تمرکز آمریکا در خاورمیانه در طول سه دهه گذشته دانست. به‌رغم نزدیکی آمریکا با رژیم بعث عراق در دهه 1980، حمله صدام به کویت و بحران خلیج‌ فارس آغازگر مرحله جدید و متفاوتی در روابط دو کشور بود. حمله ائتلاف تحت رهبری آمریکا به عراق در ابتدای دهه 1990 و سپس اعمال تحریم‌ها و فشارهای همه‌جانبه بر بغداد در این دهه، بسترساز تغییر رژیم عراق در سال...

More

سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا؛

سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا؛

تداوم و استحکام حضور

برای فهم راهبرد خاورمیانه‌ای آمریکا، به‌ضرورت باید مدل تحلیلی را مبتنی‌بر سه ستون ویژگی‌های نظام بین‌الملل مستقر، ویژگی‌های خاورمیانه در برابر ویژگی‌های شخصیتی و مدیریتی دونالد ترامپ قرار داد. اجزای این مثلث ادراکی به دلایل کاملاً مشخص برگزیده شده‌اند. ماهیت نظام بین‌الملل تعیین‌کننده جایگاه و اعتبار آمریکا در تعاملات بین بازیگری است. حیاتِ منازعات...

More

بررسی خروج نیروهای آمریکایی از خاورمیانه؛

گزارش نشست ماه

بررسی خروج نیروهای آمریکایی از خاورمیانه؛

با تمرکز بر پیامدهای آن بر منطقه خلیج‌فارس

فرمان ترامپ مبنی‌بر خروج نیروهای آمریکایی از سوریه ظرف مدت چهارماه واکنش‌های مختلفی را در داخل و خارج از آمریکا درپی داشت. افرادی نظیر جیمز متیس، وزیر دفاع سابق آمریکا بر این باورند که این تصمیم به‌معنای «مختل کردن مبارزه با داعش»، «خیانتی به متحدان کرد و عرب» و «واگذار کردن شرق سوریه به دولت سوریه، روسیه و ایران» است. گفتنی است جمهوری اسلامی ایران، ترکیه،...

More

سیاست ترکیه در قبال بحران سوریه پس از خروج آمریکا

سیاست ترکیه در قبال بحران سوریه پس از خروج آمریکا

سرزمین کنونی سوریه که با دارا بودن شهرهای مهمی مانند حلب و دمشق، با نام شامات یا ولایت شام خوانده می‌شد، از سال 1260 م. تحت حاکمیت ترکان سلجوقی و به نام ممالیک اداره می‌شد. این منطقه از سال 1516 و در زمان سلطان سلیم ضمیمه امپراتوری عثمانی شد و تا سال 1918 که انگلیسی‌ها بر این سرزمین تسلط یافتند، بیش از ششصد سال این سرزمین تحت حاکمیت ترک‌ها بوده است. بعد از جدایی سوریه از عثمانی، نهضت‌های...

More

جلیقه ‌زردهای فرانسه و پیامدهای آن  بر سیاست بین‌المللی و خاورمیانه‌ای این کشور

جلیقه ‌زردهای فرانسه و پیامدهای آن بر سیاست بین‌المللی و خاورمیانه‌ای این کشور

بیش از یک دهه از جدال‌ فرانسه با مشکلات داخلی می‌گذرد. دراین‌زمان، این کشور با بحران‌هایی کوتاه‌مدت رویارو بوده و دلهرۀ تروریسم بین‌المللی را بیش از دیگر کشورهای اروپایی، چه ازلحاظ شمار افرادی که به گروه‌های افراط‌گرا پیوستند و چه ازنظر شمار قربانیان حوادث تروریستی تجربه کرده است. بن‌بست سیاست داخلی‌ای که طیف وسیعی از مشکلات اقتصادی، از آیندۀ مبهم نیروی کار این کشور،...

More

پیامدهای انتخابات پاکستان بر آینده روابط دیپلماتیک با افغانستان

پیامدهای انتخابات پاکستان بر آینده روابط دیپلماتیک با افغانستان

عمران‌خان، کاپیتان سابق تیم ملی کریکت پاکستان، در میدان سیاست نیز دست به کار بزرگی زد و حزب او پس از سال‌ها انتظار و تلاش در انتخابات اخیر پیروز شد و توانست مأمور تشکیل دولت آینده شود. در انتخابات سراسری و ایالتی این کشور، حزب «تحریک انصاف» به رهبری او موفق شد نظر رأی‌دهندگان پاکستانی را که به‌دنبال تغییر وضع موجود بودند به‌سوی خود جلب کند و به سنت دست‌به‌دست شدن قدرت میان حزب...

More

روسیه بحران‌زا، روسیه بحران‌زی

روسیه بحران‌زا، روسیه بحران‌زی

سه روز و سه اظهارنظر مستقیم و غیرمستقیم توسط مقامات رده بالای روسیه، پوتین، لاوروف و ریابکوف علیه ایران به برخی گمانه‌زنی‌ها در داخل دامن زده است. برخی براین‌باورند که منافع روسیه دیگر در همکاری با ایران نیست و این کشور قصد دارد تا به اتحاد راهبردی خود با ایران در خاورمیانه پایان دهد. برخی دیگر معتقدند روسیه پس از خروج ایالات متحده از برجام، دیگر نگران نزدیکی ایران به ایالات متحده نیست و...

More

تاثیر خروج آمریکا از برجام بر ژئوپلتیک خاورمیانه

تاثیر خروج آمریکا از برجام بر ژئوپلتیک خاورمیانه

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در طول مبارزات انتخاباتی و همچنین پس از تصدی پست ریاست جمهوری، همواره توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 را توافقی «بسیاربد» توصیف کرده که می بایست اصلاح گردد. وی مکررا هشدار داده بود که در صورت عدم رفع نگرانی های آمریکا، این کشور بصورت یکطرفه از توافق خارج خواهد شد.  پس از ماه ها تهدید نهایتا شب گذشته ترامپ خروج کشورش از برجام را چهار روز پیش از موعد مقرر اعلام کرد....

More

ترکیه و فضای متحول منطقه ای

ترکیه و فضای متحول منطقه ای

در اوضاع کنونی دو مسئله اساسی در منطقه خاورمیانه و فضای بین‌المللی در کانون توجه قرار گرفته است که یکی سرانجام برجام و توافق هسته‌ای ایران با گروه 5+1 و دیگری مناقشه سوریه است. البته در کنار این دو، رویدادهای دیگری نیز ازسوی تحلیلگران منطقه خاورمیانه رصد می‌شود که از آن جمله می‌توان به انتخابات در کشورهای جمهوری ترکیه، عراق و لبنان کرد و از یک نگاه کلی‌نگر می‌توان گفت که این...

More

 عراق، دروازه ورود ایران به خاورمیانه

عراق، دروازه ورود ایران به خاورمیانه

تغییر موازنه قدرت در خاورمیانه سفر اخیر رکس تیلرسون به منطقه خلیج فارس و دیدار با مقامات سعودی و قطر، نگرانی‌ها را درخصوص ایجاد ائتلاف‌بندی‌های جدید منطقه‌ای علیه ایران افزایش داده است. همزمانی این سفر با پایان خلافت سرزمینی داعش در عراق و سوریه نشان از این دارد که قدرت‌های عربی به رهبری آمریکا با نگرانی از افزایش حیطه نفوذ منطقه‌ای ایران به‌دنبال راهبردهایی جهت تضعیف موقعیت...

More

ناتو درپی جای پای محکم‌تر در خلیج‌فارس

ناتو درپی جای پای محکم‌تر در خلیج‌فارس

هم‌زمان با اوج‌گیری ناآرامی‌ها در کشورهای عربی و تلاش‌های گسترده دولت‌های منطقه‌ای برای مهار و کنترل موج خیزش‌های مردمی، پیمان ‌آتلانتیک شمالی (ناتو) در ماه آوریل گذشته پنج فروند ناو جنگی را به خلیج‌فارس اعزام کرد. سرفرماندهی دریایی ناتو اعلام کرد که این ناوها در چارچوب مأموریتی موسوم به «دریاهای دوستانه» که هدف آن تقویت پیوندهای نظامی میان ناتو و کشورهای عربی...

More

طرح اتحاد ایران، عربستان، عراق و مصر؟ 

طرح اتحاد ایران، عربستان، عراق و مصر؟ 

چند ماهی است که روابط ایران و عربستان به سردی گراییده است. احساس خطر عربستان از نفوذ ایران در بحرین، که حوزه مهمی برای امنیت ملی این کشور است، مقامات عربستان را وادار نمود تا علیه ایران موضعگیری‌هایی نمایند. حضور نیروهای عربستان در بحرین و کمک آنان به سرکوب اعتراضات مردمی در این کشور - که از ابتدا صرفا به‌جهت کسب سهمی متناسب در ساختار به‌شدت قطبی‌شده سیاسی این...

More

ایران و سخنرانی رئیس جمهور آمریکا درباره خاورمیانه

ایران و سخنرانی رئیس جمهور آمریکا درباره خاورمیانه

سخنرانی رئیس‌جمهور آمریکا درباره خاورمیانه‌ در روز پنجشنبه 19 مه 2011 از مهم‌ترین موضع‌گیری‌های استراتژیک او در ارتباط با تحولات خاورمیانه بعد از موضع‌گیری‌های مبارزات انتخاباتی او در سال 2008 و سخنرانی او در دانشگاه الازهر مصر در سال 2009 بود. واکنش محتمل آمریکا به روند و نتیجه دموکراتیزاسیون و تغییر در خاورمیانه و شمال آفریقا، مبارزه با تروریسم، دلایل و ابعاد انقلاب‌ها و...

More

بن لادن و خروج آمریکا از منطقه

بن لادن و خروج آمریکا از منطقه

مرگ اسامه بن لادن پس از یک دهه لشگرکشی و عملیات نظامی، برای آمریکا و متحدانش پیروزی ارزشمندی در جنگ با تروریسم به حساب میاید و سرفصل جدیدی در روابط آمریکا با کشورهای خاور¬میانه باز خواهد کرد.  اوباما اواخر وقت روز یکشنبه 11 اردیبهشت اعلام کرد که به دستور او و توسط نیروی نظامی آمریکا بن لادن کشته شد. از نگاه برخی از صاحب‌نظران این مساله باعث زیر سوال رفتن اقتدار ایالات متحده شد؛ چرا که با...

More