پس از شكست انقلاب فرهنگي چين و روي‌كار آمدن دنگ شيائوپينگ، فضاي سياسي و اجتماعي اين كشور و مسيري كه چين بايد در آينده بپيمايد،با ابهامات زيادي مواجه بود و به‌طور كلي مي‌توان اين ابهامات موجود را در ميان اليت سياسي چين در قالب دو رهيافت كساني كه در تلاش براي تداوم همان خط فرهنگي و ايدئولوژيك مائو بودند و كساني مانند دنگ شيائوپينگ كه تلاش داشتند تا مسير متفاوتي با آنچه مائو اتخاذ كرده بود را براي چين و آينده آن برگزينند, تقسيم نماييم كه درنهايت خط فكري دوم توانست مديريت فضاي سياسي و اجرايي چين را به‌دست گيرد. نكته بسيار مهمي كه در اين نقل‌وانتقال سياسي از مائو به دنگ صورت گرفت، آن بود كه دنگ شيائوپينگ علي‌رغم تمامي مشكلات و موانعي كه مائو براي وي ايجاد كرده بود، هيچ‌گاه به‌صورت انتحاري و نگاهي كاملاً حذفي به مائو و گذشته برخورد نكرد؛ بلكه تلاش كرد تا جايگاه بزرگ و تاريخي مائو و تفكر وي را مورد ستايش قرار دهد. وي تلاش كرد تا نهال نوپاي اصلاحات را در چين از همان ابتدا با خطر مواجه نكرده و شايد يكي از دلايل مهم تداوم اين مسير تاكنون؛ مسيري كه در نوزدهمين كنگره حزب كمونيست چين در سال 2017 هم درحال جريان و تداوم است، همان برخورد صحيح و درست با گذشته و نگاه «همسازي» براي آينده چين بود. برهمين‌اساس، مي‌توان گفت كه اساساً درك درست و عميقي از شناخت فضاي سياسي چين و دوران مائو و دنگ در ميان جامعه تحليلي داخلي كشورمان صورت نگرفته است و تداوم همين درك نادرست مي‌تواند در شناخت مسير و تحولات آينده چين هم بسيار اثرگذار باشد. تحليلگران داخلي همواره تلاش داشته‌اند تا اين دو دوره را كاملاً از يكديگر تفكيك و سپس مورد بررسي قرار دهند. اين درحالي است كه اساساً خود دنگ شيائوپينگ هم اعتقاد زيادي به اين تفكيك و خط‌كشي اينگونه نداشت. اگرچه حتماً اختلافاتي در رويكرد و استراتژي دنگ و مائو وجود دارد ليكن دنگ شيائوپينگ همواره تأكيد مي‌كند كه بدون مائو و بدون تفكر وي اساساً چيزي به نام حزب كمونيست وجود نداشت. ازاين‌رو، انقلاب و اصلاحات درواقع دو گونه خاص از واكنش چين به شرايطي بود كه چين در آن زمان در آن درگير بود و شايد دقيقاً به‌همين‌دليل باشد كه امروزه شي جين پينگ نيز تأكيد مي‌كند كه «اصلاحات» درواقع «انقلاب دوم» چين است. البته بايد اين نكته را بيان داشت كه از منظر دنگ شيائوپينگ و ديگر رؤساي‌جمهور چين تاكنون، انجام اصلاحات به‌معناي غلتيدن چين در آغوش ليبرال ـ دموكراسي غربي نيست؛ بلكه اصلاحات درواقع استراتژي براي حركت چين به سمت تحقق الگوي «سوسياليسم چيني» است. آنچه كه رصد رفتار اليت سياسي چين از زمان دنگ تاكنون يعني نوزدهمين كنگره حزب كمونيست نشان مي‌دهد، دقيقاً تداوم همين نگاه و فرايند است و به‌همين‌دليل است كه رسانه‌هاي چيني از شي جين پينگ به‌عنوان «ورژن جديد اصلاحات دنگ شيائوپينگ» ياد مي‌كنند. (گفتني است كه پدر شي جين پينگ، رئيس‌جمهور فعلي چين و دنگ شيائوپينگ سال‌ها در ارتش با يكديگر همكار بودند وحتي دنگ وي را در همان زمان براي انجام برخي اصلاحات در زيرشاخه‌هاي حزبي به‌كار گرفته بود). درهرحال، بايد گفت كه اين انتخاب استراتژيك چين و اجماع و وحدت حزب كمونيست براي تداوم آن تاكنون بسيار موفق عمل كرده است. فرايند نوسازي و مدرنيزاسيون چين به‌خصوص در حوزه اقتصادي، معجزه‌اي اساسي را تجربه كرده است. رتبه اقتصادي چين در جهان و در زمان آغاز فرايند اصلاحات رتبه يازدهم بود. اين كشور در سال 2005 فرانسه را پشت‌سر گذاشت و به رتبه پنجم رسيد. در سال 2006 انگلستان را پشت‌سر گذاشت و به رتبه چهارم اقتصاد جهاني نائل شد. در سال 2007، آلمان و در سال 2009 هم ژاپن را پشت‌سر گذاشت و به رتبه دوم اقتصاد جهاني دست يافت و درنهايت صنعت توليد اين كشور نيز در سال 2010 آمريكا را پشت‌سر گذاشت و به مقام اول جهاني تبديل شد. همزمان با اين معجزه اقتصادي، چين يك معجزه انساني را هم در زمينه توسعه و بهبود اميد به زندگي تجربه كرد و تقريباً هفتصد ميليون نفر از مردم اين كشور را از خط فقر خارج كرد. نرخ درآمد سرانه از 190 دلار در سال 1978 به تقريباً هشت هزار دلار در سال 2016 افزايش يافت و چين را از يك كشور با درآمد كم به كشوري با درآمد سرانه متوسط تبديل كرده است. همچنين ميزان اميد به زندگي از 35 سال در زمان تأسيس چين جديد يعني در سال 1949 به 76 سال در سال 2016 افزايش يافته است. بنا به گفته‌هاي شي جين‌پينگ در نوزدهمين كنگره حزب كمونيست چين (18 اكتبر 2017) كه هر پنج سال يك بار برگزار مي‌شود، چين در دوره پنج‌ساله رياست‌جمهوري وي بيش از شصت ميليون نفر را از فقر خارج كرده است و نرخ فقر را از 2‌/‌10 درصد به تقريباً چهار درصد كاهش داده است. ساليانه سيزده ميليون شغل در مناطق شهري چين ايجاد كرده است و نرخ شهري شدن اين كشور در پنج سال گذشته نيز 2‌/‌1 درصد رشد داشته است. ازاين‌رو، مي‌توان گفت كه چين در تاريخ توسعه جهان يك معجزه را تجربه كرده است. درهمين‌رابطه، سومين جلسه هيجدهمين كميته مركزي حزب كمونيست چين نيز كه طرح جامع اصلاحات اجتماعي و اقتصادي اين كشور را تصويب كرد، بيش از پانصد حوزه انجام اصلاحات اقتصادي و اجتماعي را مشخص كرده است كه به زعم بسياري از تحليلگران اگر چين بتواند هفتاد تا هشتاد درصد از اين ليست اصلاحات را محقق كند، ما مي‌توانيم شاهد يك چين كاملاً جديد و متفاوت باشيم.