ظريف:

چندجانبه‌گرايي به يك ضرورت تبديل شده است


«محمد جواد ظريف»  در همايش بين المللي يك جانبه گرايي و حقوق بين الملل كه روز دوشنبه در دانشگاه علامه طباطبايي برگزار شد، گفت: چندجانبه گرايي انتخاب نيست يك ضرورت است. دولتها ذاتا نسبت به حاكميت خود با خست عمل كردند و مي كنند و اگر نياز دولت‌ها به حل مسايل خود با چندجانبه گرايي نبود هيچ گاه چندجانبه گرايي پا نمي گرفت.
وزير امور خارجه افزود: دولت‌ها به اين نتيجه رسيدند نه مي‌توانند مشكلات خود را به تنهايي حل و فصل كنند و نه مي‌توانند به تنهايي مانع اقدامات هنجارشكنانه ديگران شوند و براي همين به چند جانبه گرايي روي آورده اند و نياز قطعي كشورهاي دنيا بوده است.
وي اضافه كرد: زماني چندجانبه گرايي را بدون فكر مي پذيريم. اگر امكانات چندجانبه مانند تلفن نبود نمي‌توانستيم كمترين روابط عادي را انجام دهيم.
رئيس دستگاه ديپلماسي كشور با بيان اينكه در شرايط گذار كنوني چندجانبه گرابي بيش از قبل  نياز مي شود، به عبارت دنياي بدون غرب اشاره كرد و گفت: دنياي بدون غرب به معناي اين واقعيت است كه نه همه اتفاقات در غرب اتفاق مي افتد و غرب نه مي تواند همه تصميمات براي تحولات جهاني را اتخاذ كند. زماني همه اتفاقات قابل توجه دنيا در غرب روي مي داد و اتفاقات دنيا را تعيين مسير مي‌كرد.
وي در بخش ديگر از سخنانش با بيان اين كه امروز در دنيا همه اتفاقات نه در غرب مي افتد نه جهان را مي تواند تعيين مسير كند، يكجانبه عمل كردن را حتي براي دولت ها امكان ناپذير دانست و گفت:  دولت ها نمي توانند يكجانبه براي جهان تصميم بگيرند چون دولتها انحصار خود را بر تصميم گيري هاي جهاني از دست دادند.
وزير امور خارجه تصريح كرد: ابزار و مراكز قدرت متكثر شدند مركز قدرت از غرب تغيير كرده است و از انحصار اقتصادي در دوران امپرياليسم اقتصادي حركت كرده است. امروز فردي با موبايل كوچك پيام‌هايي به دنيا مخابره مي كند كه دنيا را حركت مي دهد.
ظريف خاطرنشان كرد: اگر همه دولت هاي دنيا دور هم جمع شوند باز هم بدون حضور ساير ذينفعان نمي توانند تصميم بگيرند. واقعيت اين است و تحليل و خوش بيني نيست كه هيچ دولتي به تنهايي نمي‌تواند منافع خود را تامين كند و جلوي خطرها را بگيريد.
وزير امور خارجه براي نمونه به حادثه ۱۱ سپتامبر آمريكا اشاره كرد و گفت: دولت آمريكا بعد از ۱۱ سپتامبر كه اين دولت را قدر قدرت مي دانند و هزينه‌هاي نظامي اش به تنهايي ۱۰ برابر ۱۰ كشور بعدي يعني ۶۰۰ ميليارد دلار است و بعد از او چين عربستان و روسيه هر كدام ۶۰ ميليارد به طور متوسط است، نتوانست امنيت مردم خود را تامين كند.
وي ادامه داد: اولين وظيفه دولت حراست از شهروندانش است آيا دولت آمريكا توانسته در پايتخت اقتصادي و بين المللي خود امنيت ايجاد كند؟ يك گروه تروريستي توانسته در كشور برتر دنيا نا امني ايجاد كند. امروز دولت ها نمي توانند در اقتصاد دنيا سهم عمده داشته باشند.  
رئيس دستگاهديپلماسي اضافه كرد: سازمان ها و بازيگران غيرحكومتي نه تنها مي توانند تخريب امنيت بلكه ايجاد امنيت كنند. دولتي مانند امريكا از تامين امنيت مردم خود ناتوان است.
ظريف با بيان اينكه بازي با حاصل جمع صفر امروز در دنيا غيرممكن است، اظهار داشت: بازي با حاصل جمع صفر يعني بتوانيد با هزينه ديگران براي خود منفعت بخريد. حتي در صفرترين بازي كه جنگ باشد پيروز و شكست خورده نداريم.  
وي يادآور شد: تلاش براي حاصل بازي جمع به اضافه صفر، به منفي مي انجامد؛ ترامپ مي گويد ۷ تريليون دلار در منطقه ما هزينه كردند آيا امريكا امروز احساس امنيت بيشتري مي كند؟ اگر چنين بود آقاي ترامپ نمي‌گفت مردم آمريكا از گذشته ناخشنودند.

بي قانوني زمينه ساز حق نمي شود
ظريف با طرح اين سوال كه آيا امريكا امروز زندگي بهتري دارد و اينكه آينده را براي ديگران غيرقابل توقع مي كنند آيا خودشان از آن نفع مي برند، گفت: شايد يك نفع كوتاه مدتي ببرند و امكان كوتاه مدتي فراهم كنند اما بي قانوني نمي تواند زمينه ساز حق شود و براي همين هم است كه حقوق بين الملل در واقع مي تواند براي شما آينده اي را ترسيم كند؛ بسياري از مواقع برخي دوستان ايراد مي گيرند كه چرا به حقوق بين الملل تاكيد مي كنيد كه بايد گفت حقوق بين الملل در موارد نادر نقض مي شود و در موارد عادي حقوق بين الملل ساري و جاري است.
وي با ذكر مثالي ادامه داد: اگر دو نفر از چراغ قرمز رد شده اند به اين معنا نيست كه چراغ قرمز بي جا است مواردي كه حقوق بين الملل و مقررات بين المللي و چندجانبه گرايي دارد عمل مي كند در زندگي روزمره نمي بينيم. يك يا دو مورد كه يكجانبه گرايي مخرب ايالات متحده وارد اين مفاهيم مي شود آن را به عنوان نمونه درنظر مي گيريم. يكجانبه گرايي اگرچه امري خطرناك اما محتوم به شكست است.
وزير امور خارجه گفت: واقع گرايي نيست كه پيشنهادها و راه حل هايي ارائه كنيد كه سال ها و دهه هاست بشر را به كام جنگ برده است ما براساس پيش بيني هاي خودكام بخش جهان را درحالت يك جنگ نگه مي داريم چون به يكجانبه گرايي بها مي دهيم. يكجانبه گرايي يك مفهوم پذيرفته شده نيست. حتي براي كسي كه يكجانبه گرايي را عمل مي كند.  
كسي نمي تواند به امضاي امريكا اعتماد كند
ظريف با بيان عدم پايبندي ايالات متحده به قراردادهاي بين المللي، اظهارداشت: كساني كه به برجام ايراد مي گرفتند چرا ترامپ از برجام خارج شد بايد به اين واقعيت  توجه مي كردند چيزي نمانده كه ترامپ از آن خارج نشده باشند؛ از نفتا، يونسكو، پاريس، آي ان اف، تي تي پي گرفته تا شوراي حقوق بشر، امريكا از همه اينها خارج شد و ان شاء الله از شوراي حقوق امنيت هم خارج شود و خيال همه را هم راحت كند(خنده حضار).
وي افزود: ايالات متحده بدون توجه به اهميت حقوق بين الملل يكجانبه گرايي را پي مي گيرد لذا كسي نمي تواند به امضاي امريكا اعتماد كند. امريكا از نفتا خارج شد. دولت مكزيك توافق جديدي با امريكا امضا كرد. بيشتر مكزيكي ها معتقدند توافق مكزيك بيش از تنفتا به نفع مكزيك است. و نتيجه اين شد كه ترامپ از سياست هاي مكزيك درباره مهاجرت ناراحت شد و گفت كه اگر مكزيك سياست هاي خود را تغيير ندهد اين توافق را هم زيرپا مي گذارد! وزير امور خارجه مشكل بين الملل را يش بيني پذيري رفتار كشورها عنوان و تصريح كرد: لذا اين عمل گرايانه و واقع گرايانه نيست توافقي را كنار بگذاريد و توافق ديگر را امضا كنيد چون آن كشور نمي خواهد. اگر چنين شد نقض توافق هاي بعدي هم در راه است. كم كم دنيا به اين نتيجه رسيد كه با امريكا نمي توان توافق بست.  
وي ادامه داد: درست است قدرت مالي و بانكي امريكا، كشورها را ناگزير كرده كه سياست هاي اين كشور را اجرا كنند اما اين واقعيت را هم بايد بپذيريم كه تعداد زيادي از كشورها از اين اقدامات زورمدارانه اقتصادي كه به غلط تحريم مي گويند، ياد گرفتند تا مي توانند امريكا را از روابطشان حذف كنند البته حذف قدرت بزرگ تا حدودي مشكل است.
ظريف افزود: اينكه روسيه و چين، روسيه و ايران، هند و امارات، چين وايران همه واحد ارزي دلار را از مناسبات دو جانبه شان حذف مي كنند نشان دهنده اين است كه استفاده افراطي ويكجانبه از هر اهرمي، باعث كاهش قدرت آن اهرم مي شود چون پيش بيني پذيري را براي سايرين از بين مي برد. رئيس دستگاه ديپلماسي كشورمان با بيان اينكه آمريكا قرباني سياست يكجانبه گرايي خودش مي شود، گفت: ممكن است اينستكس اروپايي ها ارزش چنداني براي ما نداشته باشد اما مهم اين است كه متحدان نزديك امريكا يك سال است با روش هاي كند غيرقابل قبول خود ساز وكاري ايجاد كنند كه از بزرگترين متحد نظامي خود فرار كنند واين يعني كنشگران نمي پذيرند تحت اشراف يك كنشگر باشند كه رفتارش غير قابل پيش بيني و مغاير با حقوق بين الملل است و نتيجه آن برهم خوردن نظم جهاني است.
ظريف، امريكا را معتاد به تحريم دانست و گفت: در هر دوره اي تحريم هاي يكجانبه امريكا از هر كشوري بيشتر است از دهه ۱۹۹۰ زماني نبود كه كمتر از ۵۰ كشور تحت يك يا نوعي از تحريم امريكا قرار نداشته باشند. سنكشن (sanction) يعني ابزاري كه فردي جامعه اي يا كشوري استفاده مي كند تا اجراي مقررات را براي ديگري تحميل كند و تحريم وسيله اعمال مقررات است اما اقدامات امريكا تحريم نيست اقدامات  زورمدارانه اقتصادي است تا سياست هاي خود را بر مردم تحميل كند.