تحليل روسيه و اسرائيل
تنش در سوريه به شرايط غيرقابل بازگشت رسيده است. بحران از هر سو بر اين كشور سايه انداخته است. تقريباً مي‌توان گفت كه تمامي بازيگران در سوريه دچار درگيري و اختلاف‌نظر هستند و هر كشوري ساز خودش را در اين كشور مي‌زند. در اين وضعيت پرآشوب سران تل‌آويو در تلاش براي بهره‌برداري از شرايط موجود درجهت ارتقاي موقعيت و منافع خودشان هستند. معناداري اين امر زماني بيشتر مي‌شود كه نظاره‌گر فعاليت‌هاي گسترده هوايي و ورود منظم هواپيماهاي جنگي اين رژيم بر فراز سوريه هستيم. امير اشل، از فرماندهان سابق هوايي رژيم صهيونيستي اعلام كرده كه طي پنج سال اخير، صد موشك از سوي تل‌آويو به سمت سوريه شليك شده است. طببعتاً هدف اول و آخر رژيم صهيونيستي از ورود به بحران سوريه مقابله با حضور و نفوذ جمهوري اسلامي ايران است و درهمين‌راستا طي ماه‌هاي اخير، جنگنده‌هاي اين رژيم طي عمليات‌هاي مختلفي در جنوب سوريه چندين پايگاه دولت سوريه را هدف قرار دادند كه در اثر اين عمليات‌ها چندين نيروي ايراني نيز شهيد شدند.
دراين‌بين، اظهارات مقامات صهيونيستي ازجمله بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اين كشور و ليبرمن، وزير دفاع مبني‌بر اينكه خط قرمز تل‌آويو در سوريه، حضور مستقيم نظامي ايران است؛ نشان از برنامه منسجم سران صهيونيستي براي تقابل با ايران دارد. از ديد اين رژيم، ايران درحال ساخت پايگاه‌هايي در جنوب سوريه با هدف كمك‌رساني بيشتر و سريع‌تر به نيروهاي حزب‌الله در مواجهه با رژيم صهيونيستي است. ليبرمن، وزير دفاع با اعلام اينكه تهران درحال ساخت و راه‌اندازي سيستم موشك ضدهوايي در نزديكي مرز رژيم صهيونيستي است، گفت: هيچ كشوري تاب تحمل چنين تهديدي را نخواهد داشت و تل‌آيو واكنش‌هايي به اين مسئله خواهد داشت. اين اظهارات درحالي مطرح مي‌شود كه صهيونيست‌ها بي‌توجه به موازين حقوق بين‌الملل و نقض مكرر حاكميت و تماميت ارضي سوريه، به‌شكل منظم درپي تضعيف توان نظامي و دفاعي سوريه با به‌كارگيري هواپيماهاي جنگي‌شان هستند. در اخيرترين آن، گزارش‌ها از حمله جنگنده‌هاي صهيونيستي به منطقه كسوه در جنوب دمشق حكايت دارد. صهيونيست‌ها بعد از اين حمله يك گام نيز جلو گذاشتند و جاناتان كانريكوس، سحنگوي ارتش اين رژيم اعلام كرد كه هرگونه تعرض عليه سرزمينهاي اشغالي با واكنش‌هاي تندي مواجه خواهد شد. همزماني اين هشدارها با اعلام برنامه ترامپ مبني‌بر خروج از برجام، نشان از رويكرد تهاجمي رژيم صهيونيستي در بحران سوريه دارد. مقامات صهيونيستي به جد در تلاش‌اند ضمن جلب حمايت‌هاي همه‌جانبه ترامپ، روسيه را نيز در كنار خودشان داشته باشند و حداقل اينكه درصورت بروز منازعه احتمالي با ايران در سوريه، روسيه را بي‌طرف نگه دارند. درهمين‌خصوص، ليبرمن با اعلام اينكه روسيه بايد به موقعيت و منافع رژيم صهيونيستي در سوريه احترام بگذارد، گفت: با وجود اتحاد ايران و سوريه در بحران سوريه، درِ تعامل و دوستي هميشه ميان مسكو و تل‌آويو باز بوده و اين انتظار از روسيه مي‌رود كه منافع ژئوپليتيك رژيم صهيونيستي را در منطقه در نظر بگيرند. ازسوي‌ديگر، نتانياهو طي سفر به مسكو در روز پيروزي ارتش روسيه بر آلمان نازي، سعي داشت زمينه توجه دولت روسيه را به حضور نظامي ايران در سوريه جلب كند. قابل ذكر است كه نخست‌وزير رژيم صهيونيستي طي يك سال اخير شش بار با ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه ديدار و گفتگو داشته است. نتانياهو با اظهار اينكه بايد ميان رژيم صهيونيستي و روسيه يك هماهنگي نظامي در سوريه وجود داشته باشد، به‌نوعي سعي بر اجتناب از درگيري و تنش با اين قدرت مهم فرامنطقه‌اي در سوريه دارد.
بدين‌رو بايد گفت كه سران تل‌آويو در كنار دستور كار قرار دادن عمليات نظامي عليه ايران، دست به راهكار ديپلماتيك و سياسي نيز زده‌اند. صهيونيست‌ها تلاش دارند زمينه‌اي مشترك با منافع روسيه در سوريه پيدا كنند. منافع اساسي روسيه در سوريه، حفظ دولت مركزي سوريه و تداوم حضور پايگاه‌هاي دريايي اين كشور در نوار ساحلي سوريه است. در برابر منافع رژيم صهيونيستي در سوريه، توقف و كنترل ايران است. حال سران رژيم صهيونيستي مدام درپي اين امر هستند كه چگونه مخرج مشتركي ميان اين دو منافع پيدا كنند؛ امري كه تحت هيچ شرايطي امكان عملياتي يافتن ندارد. نخست اينكه منافع ايران و روسيه در سوريه از جنس راهبردي و استراتژيك است. هر دو اين قدرت خواستار سوريه امن و باثبات هستند و دوم اينكه تاكنون طي هفت سال اخير كمتر نشاني از اختلاف‌نظر و واگرايي ميان محور تهران و مسكو در رابطه با نحوه حل‌وفصل بحران سوريه و چگونگي مبارزه با تهديد تكفيريسم پيش آمده است. نكته مهم ديگر اين است كه صهيونيست‌ها به‌دنبال حذف اسد از سوريه و تا جاي ممكن تجزيه اين كشور هستند؛ امري كه روسيه به‌شدت مخالف آن است. از اين منظر، درجه احتمال موفقيت تلاش‌هاي سياسي سران صهيونيست براي ايجاد شكاف ميان روابط تهران ـ مسكو اندك است.
التعليقات