ايران و پاكستان
تحليلي بر روابط دوجانبه و چشم‌انداز پيش‌رو
پيش‌گفتار ناشر
روابط ايران و پاكستان به شكل سنتي و همواره بر چند اصل اساسي ازجمله پذيرش جايگاه همسايگي، منطقه‌اي و بين‌المللي دوطرف، احترام مبتني‌بر ريشه‌هاي فرهنگي و تاريخي مشترك و پذيرش اهميت و نقش ژئوپليتيك يكديگر تنظيم شده است. در اين ميان، در سال‌هاي اخير روابط دو كشور هم زمان با افزايش مراوادت ديپلماتيك، به سطح قابل قبولي رسيده است. مصداق بارز اين موضوع افزايش مناسبات و تبادلات نظامي و امنيتي در سطح وزراي دفاع دو كشور است.
علي‌ر‌غم روند رو به جلو و مثبت در روابط دو كشور، يك پرسش اساسي را در ذهن پررنگ‌تر مي‌كند كه چرا با وجود تهديدات و مخاطراتي مانند تروريسم و جرايم سازمان‌يافته و همچنين فرصت‌هاي متعدد مشترك ازجمله در حوزه ژئواستراتژيك، اين همكاري به سطح راهبردي نزديك نشده است. پاسخ به اين پرسش از دو منظر خواهد قابل طرح است. از منظر اول، دليل تبديل نشدن روابط اين دو كشور به سطح راهبردي، كارشكني كشورهاي غربي در منطقه براي بر هم زدن نظم امنيتي مبتني‌بر خواست كشورهاي منطقه براي مسلط كردن نظم مدنظرشان است. از منظر ديگر، وجود فرهنگ استراتژيك متمايز ايران و پاكستان و در نتيجه درك تهديد متفاوت و همچنين اولويت متفاوت راهبردي و سياست خارجي با تمركز بر مناطق زمينه تبديل نشدن روابط دو كشور به سطح راهبردي بوده است.
بدون شك در اين شرايط مراكز دانشگاهي و علمي با محوريت پژوهشگران حوزه‌هاي مرتبط ازجمله سياست خارجي و روابط بين‌الملل مي‌توانند با ارائه تحليل و گسترش ادبيات متناسب در حوزه‌هاي تخصصي، ضرورت نزديك‌تر شدن دو كشور بر اساس اصل منافع ملي و عزت ملي را پيشِ روي سياست‌گذاران و تصميم‌گيران قرار دهند.
مؤسسه مطالعات و تحقيقات بين‌المللي ابرار معاصر تهران در سال‌هاي اخير با تمركز بر حوزه شرقي خود گام‌هاي ابتدايي براي توجه علمي و تحقيقاتي در جهت آسيب‌شناسي و ارائه راه حل جهت بهبود شناخت و روابط را آغاز كرده است و مجموعه مقالات حاضر كه به همت پژوهشگران ايراني و پاكستاني تهيه شده است نيز يكي از جديدترين تلاش‌هاي تحقيقاتي در اين زمينه به‌حساب مي‌آيد. مقالاتي كه بر ضرورت ارتقاي روابط دو كشور و همچنين ظرفيت‌هاي موجود براي مبنا قرار گرفتن در سطح كلان تصميم‌گيري دو كشور براي گسترش كمي و كيفي روابط متمركز است.
اما بدون شك به لحاظ كمي و كيفي، نه كارهاي پيشين موسسه و نه اين كتاب مجموعه مقالات به‌تنهايي نمي‌تواند مبناي ارزيابي و معيار اهميت ارتقاي روابط ايران و پاكستان باشد و تا رسيدن به وضعيت مطلوب و توجه متناسب پژوهشگران و سياست‌گذاران دو كشور به اين ضرورت فاصله وجود دارد. رسيدن به وضعيت مطلوب علاوه‌بر برنامه‌ريزي و توجه داخلي به برطرف كردن خلأ ،انجام پژوهش راهبردي در حوزه سياست خارجي و امنيت ملي، نيازمند همكاري مراكز علمي ايران و پاكستان نيز هست كه مؤسسه ابرار معاصر اميدوار است بتواند در پيشبرد و ارتقاي كيفيت آن نقش مؤثري ايفا كند.
التعليقات