كتاب سفيد

سياست امنيتي و آينده ارتش آلمان


مقدمه

كتاب سفيد (2016) از سوي ارتش آلمان به‌عنوان بيانيه راهبردي و سياست‌گذارانه در حوزه امنيت ملي و بين‌المللي اين كشور تهيه شده است. در اين كتاب پيشنهادهايي براي تغييرات سياست و راهبرد آلمان در حوزه‌ امنيت ملي و بين‌المللي ارائه مي‌شود. به‌عبارتي‌ديگر، اين كتاب شواهد قانع‌كننده و واقعي از منظر نخبگان فكري و علمي آلمان درباره تهديدات و روندها و فرايندهاي تأثيرگذار بر آن ارائه مي‌كند.

دولت آلمان همواره در عين حفظ يك رويكرد اروپامدار و با اتكا به ضرورت هستي‌شناختي هويت اروپايي، مسير تأمين امنيت ملي را دنبال مي‌كند. به‌عبارتي‌ديگر، راهبردهاي امنيتي آلمان در عين تعهد به تقويت ستون اروپايي در ناتو بر مبناي يك جهت‌گيري چندجانبه، مهار كانون‌هاي متعدد بحران در همسايگي اروپا را براي حفظ امنيت اروپا در اولويت خود قرار داده است.

از منظر سياست‌گذاران و تصميم‌گيران آلماني، اصل اساسي و راهنماي كنش آلمان بايد اين باشد كه پيش از اقدام واكنشي به تحولات، از وقوع بحران‌ها و مناقشه‌ها جلوگيري كند. از سويي ديگر، سياست امنيتي بايد قابل پيش‌بيني و پايدار باشد؛ به‌شكلي كه به‌سرعت نسبت به مناقشات خشونت‌آميز عكس‌العمل نشان داده و نسبت به حل‌وفصل سريع آن مشاركت داشته باشد.

نخبگان فكري و عملي آلمان در كنار ضرورت بر به‌كارگيري هوشمندانه ابزارهاي نظامي و غيرنظامي‌، بر اين باروند كه بايد جهان را واقع‌گرايانه و نه بر مبناي يك وضعيت مطلوب و غيرواقعي درك كرد. از اين‌رو، آنها در كتاب حاضر به اين پرسش پاسخ مي‌دهند كه بنا به ضرورت‌هاي برخاسته از واقعيت تهديدات و مناقشات بين‌المللي، آلمان بايد سياست امنيتي خود را چگونه سياست‌گذاري كند؟

از منظر انديشكده‌اي، يك نكته قابل تأمل درباره كتاب سفيد آلمان وجود دارد. يكي از ويژگي‌هاي قابل تحسين در مسير بازنگري و طراحي راهبردهاي كلان به خصوص سياست خارجي و امنيتي آلمان، تأكيد تصميم‌گيران اين كشور بر ضرورت مشاركت حداكثري نخبگان داخلي و خارجي است. آلماني‌ها هم در مسير راهبردهاي امنيتي و هم در مسير طراحي راهبرد سياست خارجي‌شان با يك فرايند تعريف‌شده، نگرش متخصصين امر خارجي و امنيتي را دريافت و بر منباي استدلال‌هاي مطرح‌شده تصميم نهايي را اتخاذ كرده و مبناي اقدام قرار مي‌دهند.

مؤسسه مطالعات و تحقيقات بين‌المللي ابرار معاصر تهران ضمن پيشنهاد مطالعه كتاب حاضر به همه سياست‌گذاران، تصميم‌گيران، پژوهشگران امنيت ملي و بين‌المللي و علاقمندان به پيگيري كنش و رفتار آلمان در حوزه سياست خارجي و امنيتي، اميدوار است با انتشار اسناد بالادستي و راهبردي كشورهاي هدف در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، زمينه شناخت دقيق تحولات رفتاري آنها در عرصه ملي و بين‌المللي را براي علاقمندان و صاحبان دغدغه فراهم كند.

عابد اكبري

آبان 1401