نگاهي به اقدامات و فعاليت‌هاي گروه‌هاي اسلام‌گراي افراطي نشان مي‌دهد كه عمده اين تروريست‌ها اصالت سعودي دارند، يا تحت تأثير گرايش‌هاي وهابي عربستان قرار گرفته و يا اينكه ازسوي اين كشور مورد حمايت و تغذيه مالي و تسليحاتي قرار گرفته‌اند. نقش عربستان سعودي در شكل‌گيري و حمايت از گروه‌هاي اسلام‌گراي راديكال همچون القاعده، طالبان، داعش، جيش‌الاسلام، بوكوحرام و گروه‌هاي افراطي ديگر غيرقابل انكار است. رياض از اين گروه‌ها به دلايل متعدد و به‌طور كلي در راستاي پيشبرد منافع خود در سطح منطقه‌اي و بين‌المللي حمايت مي‌كند. 

يكي از دلايل حمايت عربستان سعودي از گروه‌هاي اسلام‌گراي افراطي ارائه الگوي نظم جانشين در منطقه ازطريق گفتمان سلفي‌گري است. گفتمان سلفي‌گري تلاش دارد با طرح مسائلي همچون شكل‌گيري هلال شيعي و خطرناك جلوه دادن آن به‌صورت بين‌الاذهاني، گفتمان‌هاي رقيب و ميانه‌رو ازجمله گفتمان شيعي و گفتمان اخوان‌‏المسلمين را به حاشيه رانده و گفتمان موردنظر خود را در منطقه هژمونيك سازد.

از دلايل ديگر حمايت عربستان سعودي از گروه‌هاي سلفي جهادي، جلوگيري از نفوذ و قدرت‌گيري جمهوري اسلامي ايران در منطقه است. ايران و عربستان سعودي رقباي طبيعي محسوب مي‌شوند. رقابت ميان اين دو كشور فرازوفرودهاي بسياري داشته است. پيروزي انقلاب اسلامي ايران در سال 1979 موجب بروز رقابت ميان تهران ـ رياض بر سر زعامت و رهبري در منطقه و جهان اسلام شد. مقامات سعودي خود را رهبر جهان اهل تسنن معرفي مي‌كنند كه وظيفه دارد درمقابل ايران شيعي، مقاومت، و از نفوذ آن جلوگيري نمايد. رقابت تهران و رياض پس از سال 2003، شدت بيشتري به خود گرفته است. سرنگوني نظام بعثي در عراق و به‌تبع آن شكل‌گيري دولت شيعي، موجب هراس آل‌سعود شد. ازطرف‌ديگر، روابط حسنه ايران با سوريه، و جنبش‌هاي مقاومت حزب‌الله در لبنان، حماس و جهاد اسلامي در فلسطين موجب تقويت نقش محور مقاومت در منطقه شد. ازهمين‌رو، عربستان سعودي سعي كرده است با حمايت از احزاب و گروه‌هاي سياسي اهل سنت در عراق و گروه 14 مارس در لبنان و همچنين حمايت از گروه‌هاي سلفي جهادي افراطي در منطقه به‌ويژه در عراق و سوريه ضمن تضعيف متحدان جمهوري اسلامي ايران، از گسترش نفوذ ايران و تقويت محور مقاومت ممانعت به‌عمل آورد.

عامل ديگر حمايت عربستان سعودي از گروه‌هاي اسلام‌گراي افراطي به اختلافات اين كشور با جريان اخوان‌المسلمين بازمي‌گردد. اخوان‌‏المسلمين و عربستان سعودي دو گفتمان فكري اسلامي متفاوت را در جهان عرب ارائه مي‏‌كنند و به‌عنوان دو رقيب فكري مهم در ميان كشورهاي اسلامي محسوب مي‌شوند. اين رقابت از بدو تولد اخوان‏‌المسلمين آغاز و با وجود همزيستي‌اي كه در برهه‌اي از زمان ميان آنها وجود داشته است، همچنان پابرجاست. اگرچه عربستان سعودي و اخوان‌المسلمين هر دو داراي گرايشات سني هستند اما عربستان، اخوان‌‏المسلمين را رقيب ايدئولوژيك و به‌عنوان تهديدي براي خود قلمداد مي‌كند. عربستان سعودي مشروعيت خود را از ارزش‏هاي مذهبي خود دارد و معتقد است كه اخوان اين ارزش‏ها را به چالش مي‌كشند. اخواني‌ها همچنين مخالف قدرت مطلقه هستند و انتقاد از حكومت را جايز مي‌دانند. ادراكات سعودي‌ها از جريان‌ اخوان‌المسلمين و تلقي آن به‌عنوان چالش اصلي امنيت ملي خود باعث شده است تا مقامات سعودي تلاش كنند در كشورهايي همانند مصر و سوريه از گروه‌هاي سلفي درمقابل گروه‌هاي اخواني رقيب خود حمايت كنند. حمايت آل‌سعود از گروه‏هاي سلفي در مصر به‌ويژه حزب سلفي النور در برابر اخوان‌المسلمين در انتخابات سال 2012 مصر و حمايت از كودتاي نظاميان عليه محمد مرسي و اخوان‌المسلمين و كمك‌هاي مالي هنگفت كه به دولت عبدالفتاح السيسي اهدا شد و همچنين درج نام اخوان‌المسلمين در ليست سازمان‏هاي تروريستي كه در مارس 2014 صورت گرفت درهمين‌راستا قابل تحليل و ارزيابي است. عربستان سعودي در سوريه نيز برخلاف قطر و تركيه كه از گروه‌هاي مسلح ليبرال و وابسته به اخوان‌المسلمين حمايت مي‌كنند از گروه‌هاي با ايدئولوژي سلفي جهادي و تكفيري همانند گروه جيش‌الاسلام، احرارالشام و ائتلاف جبهه اسلامي حمايت مي‌كند.

اگرچه عربستان سعودي از گروه‌هاي اسلام‌گراي راديكال وابسته به القاعده و داعش در خارج از مرزهاي خود به‌منظور دستيابي به اهداف خود حمايت مي‌كند؛ اما اين كشور در راستاي ثبات و حفظ رژيم در داخل سرزمين خود با اين گروه‌ها به‌شدت مبارزه مي‌كند.

شايان ذكر است كه حمايت از گروه‌هاي سلفي جهادي و تكفيري فعال در سوريه و عراق، نه‌تنها تهديدي براي ساير كشورهاي منطقه است بلكه به‌صورت خاص نيز تهديدي عليه امنيت ملي عربستان سعودي خواهد بود. درحقيقت عربستان سعودي به دلايل متعددي نظير: موقعيت جغرافيايي و وجود دو شهر مقدس مكه و مدينه،‌ دراختيار داشتن منابع غني نفت و همچنين وجود پايگاه اجتماعي بالا در بين شهروندان سعودي، براي گروه‌هاي سلفي جهادي ‌به‌عنوان سرزمين موعود براي احياي خلافت اسلامي به‌شمار مي‌رود. درواقع، تقويت و پيشروي گروه‌هاي اسلام‌گراي راديكال نظير القاعده و داعش در منطقه با توجه به نفوذ غيرقابل انكار آن در ميان مردم و جوانان سعودي و تأكيد اين گروه‌ها بر لزوم مبارزه با حكومت آل‌سعود، تهديدي جدي براي رژيم اين كشور محسوب مي‌شود. 

در پايان اين نكته لازم به‌ذكر است كه الگوي القاعده و داعش نشان مي‌دهد كه در منطقه كشمكش‌پرور و پرتنش خاورميانه ايجاد يا حمايت و پشتيباني از جريان‌هاي تروريستي مي‌تواند به‌مثابه شمشير دولبه عمل كند و به تهديدي براي حاميان آن تبديل شود. همان‌گونه كه حمايت عربستان سعودي از گروه‌هاي افراطي القاعده و داعش اكنون موجب تبديل شدن اين گروه‌ها به‌عنوان تهديدي فزاينده براي اين كشور شده است.