نخستين سند استراتژي امنيت ملي آلمان در يك قدمي تصويب و انتشار

دكترين امنيت ملي توسط كشورها منبعث از فهم و درك امنيت ملي خود، چالش ها، شناخت و تحليل مسائل امنيتي و تهديدات پيش رو با اهداف متعدد و گوناگون از جمله؛ اعلام هشدار ، نمايش قدرت و توانمندي ، طرح سوزي، ايجاد همسويي و اتحاد، فريب دادن و ...به صرت سالانه و يا چند سال يك مرتبه براي باز تنظيم روابط و رفتارهاي متفاوت با بازيگران دوست، رقيب و دشمن، ترسيم و منتشر مي كند اين نقشه راه و ترسيم چشم انداز امنيتي ، كمك شاياني را به بازگيران در بازيگري در صحنه بين المللي مي نمايد.

نخستين سند استراتژي امنيتي آلمان، از تصميم تا تدوين
در گذشته سندي به نام سند  حفاظت از قانون اساسي آلمان با رويكردهايي از جمله موضوعات امنيتي منتشر مي شد، ليكن آلمان بعنوان معدود كشورهاي صاحب قدرت تا به امروز فاقد يك سند مدون منتشر شده استراتژي امنيت ملي است.اولين بار و در سال 2016 مباني سياست امنيتي و دفاعي آلمان در كتاب سفيد كه زير نظر وزارت دفاع فدرال تهيه و منتشر شده است.

پس از كنار رفتن آنگلا مركل صدراعظم سابق آلمان پس از 16 سال از صحنه قدرت و تشكيل دولت ائتلافي جديد متشكل از احزاب سوسيال دمكرات ، سبز و دمكرات آزاد؛ ضمن تاكيد احزاب بر لزوم در پيش گرفتن سياست هاي منسجم تر امنيتي، ايجاد يك استراتژي جامع امنيت ملي در توافقنامه ائتلافي كابينه اولاف شولتس صدراعظم آلمان مورد توافق قرار گرفت.

تحولات بين المللي و منطقه اي و به موازات آن رويكرد و مواضع شمار زيادي سياستمداران و مقامات آلماني حاكي از توجه دولتمردان اين كشور به رويكردهاي نظامي، امنيتي و قدرت سخت است. آنها تاكيد كردند كه مواجهه با رويدادهايي مانند جنگ روسيه عليه اوكراين، علاقمندي شديد چين به قدرت، تروريسم بين‌المللي و جاسوسي سايبري، نيازمند مفهومي واضح از سياست امنيتي است.

1- بنابراين همايش هاي متعددي در راستاي ايجاد رويكردي مبتني بر توليد و استحكام امنيت ملي برگزار شد كه اهم آن به شرح ذيل است: پس از برگزاري جلسات احزاب ائتلافي، در ماه اكتبر 2022 نشستي با مديريت يونا پوگليرين، رئيس دفتر شوراي روابط خارجي اروپا در برلين و با موضوع «تغيير پاراديم 2022: آلمان چگونه مي تواند به چالش هاي امنيتي جهاني به شيوه اي معتبر و پايدار پاسخ دهد؟» ، برگزار شد.

در اين مناظره علاوه بر « كريستينه لامبرشت» وزير دفاع وقت ، «ژنرال ابرهارد زورن» بازرس كل ارتش ، « كلوديا ميجر» رئيس گروه تحقيقات سياست و امنيت موسسه علم و سياست برلين و « كريستين مولينگ» مدير تحقيقات و رئيس امنيت و برنامه دفاعي در شوراي روابط خارجي آلمان حضور داشتند.

محور اصلي اين نشست جنگ اوكراين بود، كه اين پديده تحت عنوان سوژه اصلي براي تدوين نخستين استراتژي امنيت ملي آلمان مطرح شد. وزيردفاع وقت  به اتفاق اعضاي شركت كننده اشاره داشتند كه ما در حال تجربه نبرد شجاعانه ارتش اوكراين هستيم. كي يف تا زماني كه لازم باشد از حمايت كامل آلمان برخوردار خواهد بود.آلمان بايد چگونگي مواجهه با چالش هاي امنيتي جهاني به شيوه اي معتبر و پايدار را درك كند.  

با توجه به حواشي جنگ اوكراين و تغييرات دور از انتظار در سياست هاي امنيتي در اروپا، در حال حاضر اولويت با تسريع در تهيه و انتشار سند استراتژي امنيت ملي است، در اين صورت آلمان با درك بيشتري از سوي جامعه جهاني روبرو خواهد شد. كاهش بوروكراسي در سيستم تداركات ارتش يكي از مهمترين پروژه هاي وزارت دفاع بوده كه همچنان مسير طولاني پيش رو دارد.

2- اواخر اكتبر 2022 هم وزارت دفاع و آكادمي سياست امنيتي ، كارگاهي با موضوع استراتژي امنيت ملي برگزار كردند. هدف اين كارگاه تمركز بر الزامات جديدي براي تاب آوري اجتماعي و انتظارات مرتبط با ارتش در زمان بحران هاي بين المللي بود. اين كارگاه در قالب 2 پنل برگزار شد؛ پنل اول با ديدگاه « امنيت يكپارچه و تاب آوري جامعه به عنوان اجزاي اصلي استراتژي امنيت ملي» و پنل دوم ، تمركز بر ديدگاه « تغيير دوران ، نقش رهبري و ادراك اجتماعي » بود.

در بخش اول اين سوال در نظر گرفته شد: « انتظارات ارتش چيست؟ و نيروهاي مسلح با توجه به سناريوهاي تهديد جديد چه نيازهايي به حمايت اجتماعي دارند؟ »

نتيجه اين شد كه در شرايط بحراني در آلمان مانند همه گيري كوويد-19 يا حوادث طبيعي مانند سيل بدون حمايت ارتش قابل مديريت و كنترل نبود. با اين حال، در همان زمان، نقاط ضعف و نياز به برخي اصلاحات نيز بروز داده شد كه ارتش بايد بتواند در طولاني مدت در صدد رفع اين موارد برآيد. در زمان مقابله با اينگونه چالش ها، مشكل شناخت وجود نداشته، بلكه مشكل نحوه عمل است كه در همين راستا تمرينات و الزام به كسب مهارت در بخش مدني اهميت ويژه اي دارد.

همچنين مشخص شد كه ارتش آلمان بايد براي تسريع در عمليات هاي خود نيروهاي مسلح با قابليت همكاري، كارآمد و سطح بالا را مستقر كند.

در بخش دوم نيز اين سوال مطرح و به بحث گذاشته شد كه « سياست امنيتي چگونه بر نظر مردم تاثير مي گذارد؟ اجراي نقطه عطف براي ارتباطات سياست امنيتي چه معنايي دارد؟» و « دولت فدرال چگونه مي تواند به طور استراتژيك بين تهديدهاي واقعي ، انتظارات رهبري و الگوهاي سنتي ارتباط برقرار كند؟ »

نتايج تبادل نظرهاي انجام شده در اين بخش اين بود كه بر اساس نظرسنجي مركز تاريخ نظامي و علوم اجتماعي «نقطه عطف» منجر به بزرگترين تغيير در نگرش بين شهروندان درباره مسائل مربوط به سياست امنيتي و دفاعي در سالهاي متمادي شده است. امنيت كشور و ارتش اهميت ويژه اي دارد، چرا كه بطور مثال روسيه، از منظر تعداد فزاينده اي از آلماني ها به عنوان يك خطر تلقي مي شود. همچنين در خصوص مبحث گفتگوهاي مدني درباره سياست امنيتي و دفاعي؛ از نظر روش شناسي، اين گفتگوها بايد بيشتر هدفمند بوده و بايد با ظرفيت هاي مناسب حفظ شوند.

ارتباط يك عنصر كليدي در حوزه امنيت است، ارتباطات خارجي هماهنگ، بين شركا و متحدان از ضرورت بسياري برخوردار است. نقش پيشرو آلمان در اروپا بايد قوي تر از پيش برهمگان محرز و مشخص شود.

3- كارگاهي با موضوع «آموزش راهبرد امنيت ملي براي نيروهاي مسلح و جامعه در سايه عصر تغيير» و با حضور كارشناسان وزارت دفاع ، وزارت خارجه ، وزارت كشور ، نيروهاي مسلح ، اعضاي ارشد اتاق هاي فكر و رسانه ها و موسسات آموزشي علم سياست آلمان در دسامبر 2022برگزار شد. «كارستن بروئر» فرماندهي عمليات منطقه اي و مسئول امنيت داخلي و همكاري نظامي آلمان معتقد است كه در حال حاضر در وضعيتي هستيم كه نه صلح واقعي و نه جنگ وجود دارد. جنگ روسيه عليه اوكراين وضعيت امنيتي اروپا را تغيير داده و تمركز ما را به سمت و سوي دفاع ملي و جمعي سوق داده است.

بروئر تقويت مقاومت را مستلزم ملزومات بسياري دانست و به ضرورت بازنگري در خصوص آنچه امروز تاب آوري ملي را تشكيل مي دهد ، تاكيد دارد. در شرايط كنوني صرفا تكيه بر محدود كردن بحران ها و درگيري هاي بين المللي راهكاري سازنده و پيشرو نخواهد بود. در واقع نقطه عطف به اين معناست كه اروپا در معرض تهديد قرار دارد.

 4- « كريستينه لامبرشت » وزير دفاع سابق آلمان در سپتامبر 2022 در شروع سخنراني مهمي با حضور مقامات دولتي ، سياستمداران ، كارشناسان و چهره هاي دانشگاهي در خصوص لزوم برخورداري آلمان از يك سند استراتژي ملي گفت : براي داشتن آينده اي در صلح و آزاد بايد از هم اينك تغيير مسير و تعيين جهت كرد.

وي افزود كه سند استراتژي امنيتي ملي مهم است ، اما مهمتر نتيجه اي است كه از آن حاصل خواهد شد.بحث هاي متمادي بر سر عرضه انرژي ، افزايش تورم ، افزايش هزينه هاي برق ، گاز، بنزين و مواد غذايي و تاثير آنها بر نحوه زندگي شهروندان صورت گرفته ، اين مسائل ارتباط نزديكي با جنگ اوكراين دارد.جنگ مرگ مي آورد، هر روز ويراني، رنج وحشتناك ، بيكاري و ...زمان آن فرا رسيده با كنارگذاشتن مواضع حزبي  در اين امر مشاركت حداكثري داشته باشيم.

چرا كه نمي توانيم با تكيه بر سنت ها صلح و آزادي فرزندان خود را تضمين كنيم.تحقق اين استراتژي كار آساني نيست، ما به يك سياست بلند مدت ، عميق و منابع مالي كافي نياز داريم . تقويت ناتو ، نيروهاي مسلح از اهميت بسزايي برخوردار هستند. گرچه آمريكا به عنوان يك قدرت محافظ براي اروپا غيرقابل جايگزين است، اما بايد با توسعه قابليت و افزايش نيروها براي عدم نياز به آمريكا گام هاي محكم و مستمربرداريم.

وسعت آلمان، موقعيت جغرافيايي ، قدرت اقتصادي و بطور خلاصه وزن آلمان ما را به يك قدرت پيشرو در جهان تبديل كرده است كه چه بخواهيم و چه نخواهيم اين موضوع يك مسئوليت بزرگ براي ما ايجاد كرده است. 73 سال دمكراسي، 67 سال نيروهاي مسلح دمكراتيك در آلمان ، كشوري متفاوت ، اعتمادي متفاوت و اعتماد بنفسي متفاوت تر در عرصه داخلي و خارجي خلق كرده است.

امنيت نظامي بايد بعنوان يك وظيفه محوري در امور جاري كشور تلقي شده و براي درك هرچه بهتر اين مهم اقدامات لازم و زمينه را فراهم آورده و چه بسا در پاره اي موارد نياز به تغييرات بنيادين باشد، بازانديشي درد دارد، باز انديشي در باورها، تغيير فرهنگ سياسي ، اتخاذ رفتارها و تصميمات جديد ، اين ها چالش هاي واقعي عصركنوني هستند.

مهمترين پيام اين است كه آلمان نبايد از ايفاي نقش رهبري هراس داشته باشد ، دمكراسي ما پايدار است، نهادهاي ما تقويت مي شوند، فرهنگ سياسي ما، نه نظامي بلكه صلح آميز ، افزايش مشاركت ما در پيمان هاي چندجانبه و غيرقابل برگشت. نگاه ما، نگاهي هوشيارانه به قدرت و ارتش است. سند استراتژي ملي ما با توجه به روحيه تعامل جويانه ما نگاشته شده است. از منظر ما اين سند 3 كاربرد دارد: الف-جهت گيري، ب-ارتباطات وج -كنترل

در جهت گيري بايد بدانيم كه وضعيت ما چگونه است و چه بايد بكنيم؟ در حيطه ارتباطات ، مردم و شركاي بين المللي ما بايد بدانند كه كجا ايستاده ايمو قصد انجام چه كاري داريم؟ كنترل ، استراتژي امنيت ملي ، مبنايي است كه برنامه ها ، پروژه هاي پيگيري و اسناد از آن استخراج مي شود.

آلمان و اروپايي هاي وابسته به نظم صلحي هستند كه به تنهايي نمي توانند آن را تضمين كنند. اين امنيت ، توسط مهمترين متحد ما ، ايالات متحده تضمين شده است. احتمالا اين متحد نمي تواند در آينده دفاع از اروپا را به همان ميزاني كه در گذشته تضمين مي كرده ، ضمانت دهد؛ چرا كه در حال حاضر آمريكا تمركز خود را به امنيت در حاشيه اقيانوس آرام معطوف كرده است. مي توان پيش بيني كرد كه جايگزيني براي بازدارندگي هسته اي آمريكا وجود نخواهد داشت كه اروپا را نيز از باج خواهي دور نگه مي دارد. ناتو ، ستون اصلي امنيت ما باقي مي ماند.  حفاظت از آمريكا براي مدت طولاني ما را از هزينه هايي كه در غير اين صورت در چند دهه گذشته متحمل مي شويم، رها كرد.

حتي پيشنهاد مي كنم در سال يك روز بعنوان امنيت نامگذاري شود. روزي كه در آن در همه محافل از پارلمان گرفته تا جاهاي ديگر بطور ويژه درباره امنيت صحبت شود. از امنيت داخلي گرفته تا سرويس هاي اطلاعاتي ، از ديپلماسي تا سياست توسعه، از حفاطت از قانون اساسي تا وضعيت تهديد نظامي .

5- آنالنا بائربوك وزير امورخارجه آلمان در جريان يك سخنراني مهم در مارس 2022 با حضور مقامات سياسي، امنيتي، اعضاي اتاق هاي فكر و كارشناسان حوزه سياست و امنيت گفت: از برلين تا كي يف با ماشين 10 ساعت فاصله است، 10 ساعت رانندگي ما را از صلح و جنگ جدا مي كند. زماني كه ما پيشنهاد سند استراتژي امنيت ملي را در توافقنامه ائتلافي مطرح كرديم ، تعداد بسيار كمي از ما در اين اتاق و در واقع در هركجاي جهان مي توانستيم ، تصور كنيم كه چه اتفاقي مي افتد. رئيس جمهوري روسيه به همسايه خود حمله مي كند. وي نظم جهان ، صلح دراروپا و منشور ما در سازمان ملل را زير پا مي گذارد.امروز بچه هاي ما سوال مي كنند،آيا جنگ به آلمان نيز خواهد رسيد؟ واقعا سلاح هسته اي چيست؟ اكنون بيش از هر زمان ديگري اشتياق براي امنيت احساس مي شود.
امنيت به معناي حفاظت از زندگي ماست، آنچه كه در مردان و زنان شجاع اوكرايني براي دفاع از كشور و زندگي شان مي بينيم. قاطعيت آنها براي برخورداري از دمكراسي و حق زندگي. امنيت پايه هاي زندگي ما ؛ جنگ، معيشت را از بين مي برد، ناامني مي آورد، تغييرات آب وو هوايي ، گرسنگي ، فقر ، كمبود رفاه در ميان مردم همه اينه امنيت زندگي را به مخاطره مي اندازد.
صلح و آزادي در اروپاي دمكراتيك ، اين امر استراتژي امنيت ملي ما را نيز در بر مي گيرد.
با نگاهي به آينده و با اعتماد بنفس و تامل در خود و در صوررت لزوم انتقاد از خود بايد مسير تحقق امنيت در آينده را هموارتر كنيم. سياست امنيتي، فراتر از نظامي و حتي ديپلماسي است. سرمايه گذاري در زيرساخت ها و سياست تجاري به اين معناست كه تصميم گيري درباره امنيت محدود به وزارت خارجه و يا در وزارت دفاع نيست ، بلكه در شركت ها ، شهرداري ها و دانشگاه نيز بايد در اين خصوص تصميم گيري شود. رويكرد تهاجمي روسيه بوضوح نشان مي دهد كه "هيچ كشوري، حتي آلمان، نمي تواند در خصوص مسائلي مانند جنگ و صلح، عدالت و بي عدالتي بي طرف باشد." اين امر به ويژه با توجه به تاريخ آلمان صادق است.

قدرت ما در اتحاد بين المللي نهفته است، ما بايد صنايع دفاعي اروپا را با هدف تاثيرگذاري بيشتر تقويت كنيم. اتحاديه اروپا به تنهايي 6 برابر بيشتر از ايالات متحده سيستم تسليحاتي در حال استفاده دارد. فضاي سايبري نيز از ديگر چالش هاي دوران ماست، فضاي سايبري بخش مركزي جنگ مدرن است. اين تهديد نشان مي دهد كه ما نه تنها به قابليت هاي دفاع سايبري قوي نياز داريم، بلكه بخشي از كار ما در تدوين سند استراتژي امنيت ملي نيز بايد با صلاحيت ميان ارتش، مقامات امنيت مليو دولت هاي فدرال و ايالتي اختصاص پيدا كند.

«اولاف شولتس » صدراعظم آلمان در يك سخناني در يكي از نشست هاي خود در اواخر سال 2022 با حضور اعضاي احزاب دولت ائتلافي و شماري از سياستمداران گفت كه جنگ اوكراين نقطه عطفي براي اروپا بود كه به تغيير بزرگي در سياست امنيتي آلمان منجر شد. آلمان با الگوبرداري از ايالات متحده و ديگر شركاي ناتو قصد دارد تا با استراتژي امنيت ملي خود راه جديدي را باز كند. نقطه شروع يك مفهوم امنيتي گسترده است.

اين استراتژي طبق برنامه ريزي هاي از پيش تعيين شده قبل از كريسمس و تقريبا همزمان با نخستين سال روي كارآمدن دولت ائتلافي آماده انتشار شود، اما اين برنامه طبق روال پيش نرفت، چرا كه مقامات ارشد دفتر صدراعظم آلمان به اين دليل كه 30 نكته قابل بررسي و مبهم در پيش نويس اين طرح وجود دارد، ارسال آن را از وزارت خارجه متوقف كرده بودند.

از ديگر موارد حايز اهميت در اين سند استراتژي تجميع منابع و گردآوري فرآيندهاي برنامه ريزي وزارتخانه هاي مختلف است.

بائربوك، در خصوص ديدگاه هاي خود درباره سند استراتژي امنيت ملي در ماه مارس، به 3 نكته اساسي درباره لزوم استراتژي امنيتي اشاره كرد: 1- مصونيت زندگي ما را تضمين كرده و مردم را از جنگ و خشونت محافظت مي كند.2- تضمين در خصوص آزادي، يعني اطمينان از اينكه مي توانيم آنطور كه مي خواهيم زندگي كنيم. 3- حفظ اصول و اساس زندگي ما ، حفاظت از اقليم ، تنوع زيستي و محيط زيست.

در عين حال پاره اي از مسايل و موارد بين وزارتخانه ها با اختلاف مواجه شده بطورمثال، موضوع صادرات تسليحات، بودجه براي كمك هاي توسعه و همچنين استراتژي درقبال چين. از سوي ديگر در محافل دولتي تاكيد شده كه اين اختلاف بين وزارتخانه ها نبوده ، بعكس در سطح كاري، پيشرفت هاي زيادي در تدوين استراتژي امنيت ملي حاصل شده و اختلاف نظر فاحشي در هيچ زمينه‌اي وجود ندارد. به عنوان مثال، در خصوص چين، همه خواهان آن هستند كه بايد وابستگي به اين كشور را بدون جداسازي و انزوا به حداقل رساند.

در پشت پرده گويا مسئله قدرت نيز ازمسائل مناقشه برانگيز بود ، اين كه چه كسي مسئول سياست خارجي آلمان است. وزارت خارجه نمي‌خواهد اختيارات بيشتري را به دفتر صدراعظم، جايي كه تصميمات مهمي در آن در حال اتخاذ است، به عنوان مثال در سياست اروپا يا در حمايت از اوكراين، واگذار كند، از سوي ديگر دفتر صدراعظم نيز به نوبه خود با اعطاي گروهي مسئوليت ها با اختيارات اجرايي به وزارت خارجه مخالف بود.

زمان انتشار سند استراتژي امنيت ملي آلمان

«گوانترام وولف» مديرروابط خارجي آلمان، رئيس مركز ژئوپليتيك و يكي از مقامات سياستمدار آلماني است كه در مراحل تهيه و تدوين نخستين سند استراتژي امنيتي ملي آلمان در كنار كارشناسان و مقامات وزارت دفاع نقش داشته داشته كه در پاسخ به سوال نگارندگان درباره اين سند گفت: نخستين سند استراتژي امنيت ملي آلمان در مرحله اصلاحات و رفع برخي اختلافات درخصوص پاره اي سياستگذاري هاست. وي كه تا سال 2020 مدير موسسه بروگل بود، افزود: به احتمال زياد سند استراتژي آلمان حوالي ماه مي 2023 منتشر خواهد شد.

«ماركوس كايم» عضو ارشد موسسه علم و سياست برلين و كارشناس امور بين الملل و امنيت هم در پاسخ به سوال ما تنها به اين جمله بسنده كرد كه پيش بيني مي شود ، سند استراتژي امنيت ملي آلمان در ماه مي سال جاري منتشر شود.

در همين راستا نظر «آنالنا بائربوك» وزير خارجه آلمان را درخصوص وضعيت كنوني سند استراتژي امنيت ملي آلمان جويا شديم.

«يوهانس دومپفل» دستيار وزير امورخارجه آلمان ضمن اشاره به مشغله زياد وزير خارجه در پاسخ به سوال ما مبني بر اينكه در حال حاضر نخستين سند امنيت ملي آلمان در چه مرحله اي است، گفت:

پيشينه سند استراتژي امنيت ملي به توافقي كه در توافقنامه ائتلاف احزاب حاكم صورت گرفت، برمي گردد كه در حال حاضر در حال تدوين است. در طول فرآيند بسط و توسعه اين سند ، گفتگوهاي گسترده اي با پارلمان آلمان، با جامعه تخصصي ملي و بين المللي، با مردم آلمان و با شركاي بين المللي صورت گرفته، بطور ويژه براي گفتگو با شهروندان اولويت و اهميت قائل شده و به انجام رسيده است.

استراتژي امنيتي مبتني بر مفهوم گسترده اي از امنيت خواهد بود. بر اساس تحليلي از محيط سياست امنيتي، اين استراتژي در نظر گرفته شده تا برنامه سياست امنيتي ما را در سه حوزه اصلي تعريف كند:

 (1) امنيت زندگي ما (مسائل سياست امنيتي كلاسيك)
 (2) آزادي زندگي ما (تاب آوري و تقويت دموكراسي)
 (3) تأمين اساس زندگي (به ويژه مقابله با پيامدهاي تغييرات آب و هوايي).

 «دومپفل» همچنين درباره زمان انتشار سند استراتژي امنيت ملي آلمان گفت: اين استراتژي به محض تكميل شدن و رأي گيري در دولت فدرال منتشر خواهد شد. ما در حال حاضر فرض را بر اين گذاشته ايم كه در دو ماه آينده نخستين سند استراتژي ملي آلمان منتشر خواهد شد.

دستيار وزير امورخارجه آلمان در ادامه خاطر نشان كرد كه نسخه پي دي اف اين سند پس از انتشار در دسترس خواهد بود.

سخن آخر

موضوع امنيت و نگاه آلماني ها به آن در گذر زمان و با توجه به بحران هاي منطقه اي و بين المللي دستخوش تغييراتي شده است. مقامات آلمان به صراحت اذعان مي كنند كه تكيه بر قدرت آمريك و ضمانت اين كشور براي تامين امنيت اروپا نزد آلنها رنگ باخته است.
«هايكو ماس» وزير خارجه سابق آلمان در يكي از گفتگوهاي خود ضمن اشاره به اين مطلب كه ديگر تضميني براي امنيت و صلح براي آلمان همانند سابق وجود ندارد، تاكيد كرد كه ارتش مشترك اروپايي نه بعنوان رقيبي براي ناتو كه در راستاي تكميل توان دفاعي – نظامي اروپا خواهد بود.

طرح ايجاد شوراي امنيت ملي آلمان، حمايت از حضور نظامي در مناطقي از آفريقا، آسيا ، اعلام آمادگي آلمان براي افزايش بودجه نظامي و دفاعي تا سقف 2 درصد در آمد ناخالص ملي تا سال 2031 ،  ايده ايجاد يك « منطقه امن بين المللي » در شمال سوريه در سال 2019 از جمله مواردي هستند كه نماد « مسئوليت بيشتر» و « قدرت تعيين كننده» آلمان نه تنها در عرصه اروپا كه در نظام بين الملل بشمار مي آيند.

از سوي ديگر برخي رويدادها؛ مانند: ايجاد نهاد «سياست دفاعي و امنيتي مشترك» اتحاديه اروپا بعنوان زيرمجموعه اي از سياست خارجي و امنيتي مشترك در سال 1998-99 ، تصويب « استراتژي جهاني سياست خارجي و امنيتي در سال 2016 ، راه اندازي « مركز صيانت هاي اروپايي براي مديريت بحران غيرنظامي به ابتكار آلمان در سال 2020 كه بعنوان بازوي اجرايي، سرويس اقدامات خارجي اتحاديه اروپا در خصوص مديريت بحران غيرنظامي، تاسيس صندوق دفاعي اتحاديه اروپا در سال 2017؛ همه اين ها به نوعي در راستاي افزايش تاب آوري و قابليت دفاعي در اولويت هاي سياست خارجي آلمان وجود داشته است.

تحليلگران و كارشناسان بسياري بر اين باورند كه آلمان با اتخاذ سه رويكرد 1- تلاش براي كسب رهبري اروپا بواسطه توسعه همگرايي 2- توسعه سياست نگاه به شرق و 3-مقابله با سياست يكجانبه گرايي آمريكا براي كسب قدرت روزافزون و در اختيار گرفتن سكان رهبري در سطح اروپا تلاش و اهتمام ويژه اي دارد.

نتايج نظرسنجي موسسه ديپلماسي عمومي جهاني كه به سفارش دفتر صدراعظم آلمان انجام گرفته حاكي از علاقمندي جوانان آلماني براي فعال تر شدن سياست خارجي اين كشور است.

 حال انتظار مي رود نخستين سند استراتژي امنيت ملي آلمان پاسخگوي بخش زيادي از سوال هاي مطرح شده درخصوص رويكرد اين كشور در بعد سياست داخلي، خارجي و دفاعي باشد.
به هر حال دولت آلمان معتقد است كه با تدوين و تصويب سند استراتژي امنيت ملي كه همان دكترين امنيت ملي آنها است، امنيت خود از حيث امنيت بين المللي و نيز امنيت شركاي بين المللي خود را لحاظ كند.