نشست سه‌جانبه كابل و تحولات اخير در قبال فرايند صلح افغانستان
مروري بر بيانيه مشترك چين ـ پاكستان ـ افغانستان در نشست كابل
دومين نشست سه‌جانبه كشورهاي چين، پاكستان و افغانستان روز شنبه 24 آذر در كابل، پايتخت افغانستان برگزار شد. اولين نشست ميان اين سه كشور پيشتر در دسامبر 2017، در پكن پايتخت چين برگزار شده بود. سفر وانگ ايي، وزير خارجه چين، به افغانستان و شركت در نشست سه‌جانبه از اين جهت حائز اهميت است كه همزمان با اين نشست، دور جديدي از مذاكرات و فرايند صلح ميان آمريكا، گروه طالبان و دولت افغانستان درحال برگزاري بود. تلاش‌هاي كنوني چين همسو و همزمان با تلاش‌هاي ديگر طرف‌هاي درگير در فرايند صلح افغانستان، بار ديگر نشان از اهميت اين كشور و ايجاد ثبات در آن، چه براي بازيگران محلي و منطقه‌اي و چه براي قدرت‌هاي بزرگ و از جمله چين دارد.
مروري بر بيانيه مشترك چين ـ پاكستان ـ افغانستان در نشست كابل
دومين نشست سه‌جانبه ميان سه كشور چين ـ پاكستان ـ افغانستان با حضور وزراي خارجه اين سه كشور يعني وانگ ايي، وزير خارجه چين؛ صلاح‌الدين رباني، وزير خارجه افغانستان؛ و شاه محمود قريشي، وزير خارجه پاكستان در شهر كابل برگزار گرديد.
وزراي خارجه سه كشور در پايان اين نشست بيانيه مشتركي را صادر كردند كه مهم‌ترين مسائل مطرح‌شده در آن، بدين شرح است:
- تأكيد بر تقويت و تعميق همكاري‌ها ميان سه كشور چين، پاكستان و افغانستان با توجه به پيشبرد پروژه‌هاي اتصال منطقه‌اي همچون ابتكار «يك كمربند ـ يك جاده»، كنفرانس همكاري‌هاي اقتصادي منطقه‌اي افغانستان و ديگر ابتكارات اقتصادي منطقه‌اي.
- تأكيد بر همكاري‌هاي مشترك عليه تروريسم و تقويت سازِكارهاي هماهنگي ميان هر سه كشور در مبارزه عليه افراط‌گرايي و در ادامه، ايجاد اعتماد متقابل سياسي ميان طرفين، حمايت از مصالحه و آشتي، همكاري‌هاي توسعه‌اي و اتصال منطقه‌اي و همكاري امنيتي.
- حمايت از فرايند صلح افغانستان، چه در ابعاد منطقه‌اي و چه در ابعاد بين‌المللي. تمجيد از نقش و تلاش‌هاي اشرف غني، رئيس‌جمهور افغانستان، درجهت انجام گفتگوهاي صلح در اين كشور و همچنين دعوت طرفين از طالبان براي بازگشت به ميز مذاكره و وارد شدن به فرايند صلح در افغانستان.
-تأكيد بر ادامه همكاري‌ها در حوزه اتصال منطقه‌اي، چه در ابعاد نرم‌افزاري و چه در ابعاد سخت‌افزاري. از تبادل تجربيات و آموزش پرسنل در حوزه‌هاي نرم‌افزاري تا تعهد و تلاش چين براي ايجاد اتصالات منطقه‌اي ميان افغانستان و پاكستان در حوزه‌هاي انرژي و زيرساخت‌هاي ارتباطي ازجمله ساخت مسيرهاي آزادراهي و اتوباني ميان شهرهاي كويته و قندهار و همچنين مسير ميان پيشاور و كابل.
هر سه كشور توافق كردند كه سومين نشست سه‌جانبه در سال 2019 در اسلام‌آباد، پايتخت پاكستان برگزار گردد.
تلاش چين براي حل‌وفصل اختلافات ميان پاكستان و افغانستان
در بحبوبه تلاش‌هاي ديپلماتيك ميان آمريكا، دولت افغانستان و گروه طالبان به‌منظور مجاب كردن اين گروه براي بازگشت به ميز مذاكرات، سفر وزير خارجه چين به كابل و شركت در نشست سه‌جانبه به همراه وزراي خارجه پاكستان و افغانستان مي‌تواند نشانه‌اي از تلاش چين براي نزديك كردن هرچه بيشتر كابل و اسلام‌آباد و همچنين حل‌وفصل اختلافات ميان طرفين باشد.
وانگ ايي، وزير خارجه چين، پس از نشست سه‌جانبه در شهر كابل گفت: اين كشور به‌دنبال همكاري‌هاي نزديك ميان چين با افغانستان و پاكستان در حوزه‌هاي امنيتي است، ضمن آنكه تلاش مي‌كند كه پاكستان و افغانستان روابط ميان خود را نزديك‌تر كنند و بهبود بخشند. وي در ادامه گفته‌هاي خود، به مسئله حمايت و پشتيباني چين از تلاش‌هاي افغانستان و پاكستان درجهت استقرار صلح در اين منطقه و درخواست از طالبان براي بازگشت به ميز مذاكره با دولت مركزي افغانستان پرداخت.
بايد گفت چين ازطريق روابط نزديك خود با دولت پاكستان به‌عنوان دو متحد استراتژيك و فشار بر اين كشور، دو هدف مهم را دنبال مي‌كند:
- فشار بر پاكستان براي نزديكي و بهبود روابط با افغانستان. چين در چهارچوب اين گزاره مي‌كوشد كه ازطريق نزديك شدن اين دو كشور با يكديگر، پروژه‌هاي اتصال منطقه‌اي خود به‌ويژه پروژه كريدور اقتصادي چين ـ پاكستان را به قلمروِ افغانستان نيز توسعه و بسط دهد. در نشست سه‌جانبه كابل نيز طرفين بر سر اين مسئله، با يكديگر به توافقاتي رسيدند.
- فشار بر پاكستان با توجه به روابط نزديك اسلام‌آباد با طالبان افغانستان و ديگر گروه‌ها و شبكه‌هاي مرتبط، تا بتواند آنها را مجاب كند به ميز مذاكره با دولت مركزي در كابل بازگردند و وارد جريان اصلي سياست افغانستان شوند. وارد شدن به صحنه افغانستان از طرف چين، آن‌هم در ابعاد سرمايه‌گذاري‌هاي اقتصادي، اگرچه مدت‌هاست كه موضوعي درحال جريان است، ثبات در اين كشور مي‌تواند هزينه‌هاي امنيتي چين را در افغانستان كاهش دهد.
بازگشت ثبات به صحنه داخلي افغانستان و به‌دنبال آن، ثبات و آرامش در روابط ميان كابل ـ اسلام‌آباد، فارغ از منافع تجاري و اقتصادي كه براي چين در پيشبرد ابتكارات اتصال منطقه‌اي اين كشور به همراه خواهد داشت، مي‌تواند در كاهش نگراني‌هاي امنيتي چين در اين منطقه نيز اثرگذار باشد. مسئله سازمان تروريستي جنبش تركستان شرقي كه قلمرو فعاليت اين گروه در كشورهاي پاكستان و افغانستان است، دغدغه جدي امنيتي براي چين محسوب مي‌شود.
جمع‌بندي
به‌طور كلي، بايد گفت نشست سه‌جانبه كابل نشان از اين دارد كه چين در وهله اول، در مقام قدرتي بزرگ و نيز در نقش كشوري كه در محيط پيراموني آن، فضايي پر از آشوب و بي‌ثباتي ناشي از افراط‌گرايي و تروريسم وجود دارد مي‌كوشد ضمن نشان دادن عزم ديپلماتيك خود براي حل‌وفصل مناقشات منطقه‌اي به‌خصوص در كشور افغانستان، مسير پيشِ رو براي خود را درجهت سرمايه‌گذاري‌هاي تجاري و اقتصادي هرچه بيشتر مهيا كند، ضمن آنكه با برقراري روابط امنيتي و بهبود و تقويت اين روابط ميان پاكستان و افغانستان درجهت مهار تهديدات امنيتي عليه امنيت ملي چين مؤثر واقع شود.
التعليقات